"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1099 E., 2023/194 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/56 E., 2021/245 K.
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili, davalı Hazine vekili, davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Hakkari ili, .... ilçesi, .... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında adına tescil edilen dava dışı 261 ada 38 parsel sayılı taşınmaza ait 1.426,44 metrekarelik kısmın tespit dışı kaldığını, söz konusu alanın dayanak tapuda satın aldığı taşınmazın parçası olduğunu ve adına tescili gerektiğini, tescil harici bırakılan 1.426,44 metrekarelik dava konusu yerin 80-90 yıldır eklemeli zilyetliğinde bulunduğunu ileri sürerek dava konusu yerin adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Hazine vekili; davanın yasal sürelerde açılmadığını, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacının zilyetlik iddialarını somut belgelerle ispatlaması gerektiğini, dava konusu taşınmazın niteliği itibariyle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, TMK'nın 713/6. maddesi gereği Hazine adına tescil kararı verilmesini istemiştir.
2.Davalı ... vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın aynı yere ilişkin daha önce dava açtığını, davayı takip etmemesi nedeniyle dosyanın işlemden kaldırıldığını, imar planında görüleceği üzere davalı alanın 210,62 m²'lik kısmının dere kamulaştırma sınırı içerisinde, 853,97 m²'lik kısmının yolda kaldığını, 358,26 m²'lik kısmının ise yoldan ihdaslı olduğunu, dava konusu alanın dere yatağında kaldığını, zamanla derenin doldurulduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kanunla belirlenen 20 yıl süreyle davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyetlik koşullarının oluştuğu, iddianın ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu 1.426,44 metrekarelik kısmın davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı Hazine vekili, davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı lehine karar verildiğini, ancak hükümde vekalet ücretine hükmedilmediğini, vekil ile temsil edilen davalarda davası kabul edilen taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini bildirerek vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının zilyetlik iddiasını ispatlaması gerektiğini, eksik inceleme yapıldığını, dava konusu taşınmazın Hazinenin mülkiyetinde olduğunu, Hazine dışında hiç kimsenin zilyet ve tasarrufunun söz konusu olmadığını bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu yerde dere yatağı bulunduğunu, zamanla yatağın doldurulduğunu, davacının iddiasını ispatlamadığını, eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazın kamunun hüküm ve tasarrufunda olan yerlerden ve dere yatağında olmadığı, 261 ada 38 parsel ile bir bütün oluşturduğu, davacı lehine zilyetlikle iktisap şartlarının oluştuğunun kabulü ile davalıların yasal hasım olmaları nedeniyle yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılarak davanın kabulüne dair yazılı şekilde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca, tarafların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip dava konusu yerin TMK'nın 713/6. maddesi gereği davalı ... adına tesciline karar verilmesini istemiş, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerektiğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 713. maddesi,
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Hakkari ili, .... ilçesi, ... Mahallesinde dava konusu taşınmaz bölümünün bulunduğu yerde yapılan kadastro çalışmaları sırasında dava konusu yerin tespit dışı bırakıldığı anlaşılmaktadır.
2. Temyizen incelenen davanın kabulüne ilişkin karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerinin sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Ne var ki, davacı lehine iktisap şartları oluştuğundan davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmakla birlikte; davalı ... vekili cevap dilekçesinde dava konusu yerin imar planında yer aldığını bildirmiş, yine alınan bilirkişi raporunda da dava konusu taşınmazın imar planı içerisinde olduğuna dair tespite yer verilmiş ise de anılan hususa ilişkin araştırma ve inceleme yapılmaksızın hüküm tesis edilmesi isabetsiz olup taşınmazın imar planı kapsamında kaldığı anlaşıldığına göre, imar planına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin dosya içerisine alınması, fen bilirkişisinden ek rapor alınmak suretiyle imar planının uygulanması, yol içerisinde kalan bölümün belirlenmesi ve yol kapsamındaki kısım yönünden mülkiyetin tespitine karar verilmesi, yol dışında kalan dava konusu kısım yönünden tescil hükmü kurulması gerekirken anılan husus gözardı edilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına;
Peşin alınan harcın istek hâlinde temyiz eden davalı ... Başkanlığına iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.