"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 8. Hukuk Dairesince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; kazanmayı sağlayan eklemeli zilyetlik hukuksal nedenine dayanarak, kadastro sırasında, hali arazı niteliğiyle Hazine adına tespit ve tescil edilen 158 ada 1 parsel sınırları içinde kalan taşınmaza ait tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
Davalı Hazine temsilcisi, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30/06/2010 tarihli 2009/173 E., 2010/92 K. sayılı kararıyla; keşif mahallinde dinlenen mahalli bilirkişi beyanları, tespit bilirkişisi beyanı, bilirkişi raporları, davacının iddiası ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirilmiş olup; dava konusu 158 ada 1 parsel sayılı ve 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespit çalışmaları neticesinde hali arazi vasfıyla davalı maliye hazinesi adına tespit edildiği, davacının bu taşınmazların bir kısmı için malik sıfatı ile zilyetliğine dayanarak, tapu iptali ile tescil davasını süresinde açtığı görülmüş, kadastro tespitinden önceki hukuki sebeplere dayanılarak açtığı ve dava konusu taşınmazların evveliyatında davacıya dedelerinden ve babasından intikal ettiği, 20 yılı aşkın süredir, malik sıfatıyla nizasız fasılasız davacı tarafından zilyet olunduğu, dava konusu yerlerin köylünün ortak kullanımında olan mera, yaylak, kışlak vasfında bir yer olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile, çekişmeli 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (A), (C) ve (D) ile gösterilen kısımları ile 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (B) ile gösterilen kısmının davalı Hazine adına yapılan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi ile davacı vekili vekalet ücreti yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
V. BOZMA VE BOZMA SONRASI YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 31/05/2011 tarihli ve 2010/6578 E., 2011/3148 K. sayılı kararında; “...kadastro tespit tarihi olan 2006 yılından 20 – 25 yıl öncesine ait (1986 – 1981 yılları arası) 1/20000 veya 1/25000 ölçekli stereoskopik ... fotoğraflarının dosyada yer almış olması ve bu fotoğrafların stereoskopla incelenmesi, uyuşmazlığın net bir biçimde çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli bulunan ... fotoğraflarından yararlanılması, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi veya fotogrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle tespit tarihine göre 20 – 25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift ... fotoğraflarının merciinden getirtilip stereoskop aletiyle yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda işin uzman bilirkişiye inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliğinin ve kullanım süresinin ne zaman başlandığının belirlenmesine çalışılması, Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde açıklanan miktar sınırlandırması” gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararıyla, mahallinde yapılan keşif neticesinde, tanık, mahalli bilirkişi beyanları, fen, ziraat bilirkişi raporları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinin hazırlamış olduğu denetime elverişli raporlar doğrultusunda zilyetlikle kazanım şartları oluştuğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile,
1-Bingöl ili Genç ilçesi Yiğitbaşı köyü 158 ada 1 parselin fen bilirkişisi Hilmi Aksoy'un 18/07/2018 havale tarihli raporuna bağlı krokide: (A) harfi ile gösterilen 45.307,24 metrekarelik, (C) harfi ile gösterilen 5.098,78 metrekarelik, (D) harfi ile gösterilen 2.998,55 metrekarelik kısımları ile 159 ada 1 parselin fen bilirkişisi Hilmi Aksoy'un 18/07/2018 havale tarihli raporuna bağlı krokide (B) harfi ile gösterilen 1.545,91 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile aynı adada her bir bölüm için son parsel numarası verilmek suretiyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; hukuka aykırı olarak verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali tescil talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesinin ilgili kısmı şöyledir: “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesinin ilgili kısmı şöyledir: "Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir."
3. Değerlendirme
1. Çekişmeli 158 ada 1 ve 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hali arazi vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3/2 maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Kanunu’nun 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazinenin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davacı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
20.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.