"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 1998/198 E., 1998/706 K.
DAVA TARİHİ : 11.03.1998
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... ili, Merkez ilçesi, ...köyü 337 parsel sayılı taşınmazın davalı adına tapuya kayıtlı olduğunu, dava konusu taşınmazın Mazbut ...Vakfı'nın... tarihli vakıfnamesi kapsamında kaldığını, adı geçen vakfın Vakıflar Genel Müdürlüğünde kayıtlı olduğunu, vakfiye kapsamında kalan taşınmaz malların tapu siciline geçirilmemiş olmasının vakıf malının zamanaşımı yoluyla iktisap edilmelerine imkan vermediğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile ...Vakfı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.12.1998 tarihli ve 1998/198 Esas, 1998/706 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde davanın dayanağı olan vakıfnamenin sınırları içerisinde kaldığı, muteber tasdikli vakıf defterinde kayıtlı bulunan vakıf mallarının tapu sicillerine kayıtları geçirilmemiş olsa bile Medeni Kanun'un 639 uncu maddesi gereğince zilyetlikle iktisap edilmelerinin de mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile ...Vakfı adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; vakıf senedine dayanılarak 23.02.1990 tarihinde ölen mirasbırakan...aleyhine dava açıldığını ve mirasçıları davaya dahil edilmeden ölü...aleyhine karar verilerek davanın usulsüz bir şekilde kesinleştirildiğini, kural olarak ölü kişi adına ve ölü kişi aleyhine dava açılması olanağı bulunmadığı gibi ölü kişi aleyhine dava açılması halinde davanın mirasçılara yöneltilmesine de olanak bulunmadığını, bu çerçevede eldeki dava ile verilen hüküm mirasçıları etkilediğinden davada taraf olarak gösterilmiş olmasalar dahi temyiz haklarının mevcut olduğunu ileri sürerek usulen yerinde olmayan davanın reddini talep ettiklerini; Mahkemece taraf sıfatları kabul görse bile davanın esasen de hukuka aykırı olduğunu, nitekim davaya dayanak vakıf senedinin geçersizliğinin Yargıtayca tartışılarak kesinleştiğini, senedin geçersizliği ortaya çıktığına göre davanın reddi ve tapunun mirasbırakanın vefatı nedeniyle mirasçıları üzerine bırakılması gerektiğini ileri sürerek hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 50, 114/1-d, 115/2 nci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 28 inci maddesi, 04.05.1978 tarihli 4/5 sayılı İBK.
3. Değerlendirme
Dosya içeriğinden; dava konusu ... ili, Merkez ilçesi, ...köyü, 337 parsel sayılı taşınmazın 18.05.1977 tarihinde yapılan kadastro tespiti ile bilirkişi beyanına göre ...köyünde ikamet eden 1934 doğumlu Aziz oğlu...adına tespit gördüğü, itirazlar üzerine 17.03.1981 tarihli ... Bölge Tapulama Müdürlüğü Komisyon Kararı ile itirazların reddine karar verildiği ve tespitin 09.021995 tarihinde kesinleştirildiği, eldeki davanın 11.03.1998 tarihinde açıldığı, temyiz edenlerin mirasbırakanı Aziz oğlu ...'nın 23.02.1990 tarihinde öldüğü, ... mirasçılarının eldeki dava için yargılamanın yenilenmesi istemiyle ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/140 Esas sayılı davasını açtıkları, 20.10.2020 tarihli karar ile davanın kabulüne karar verildiği, kararın istinafı üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 14.01.2021 tarihli ve 2020/1262 Esas, 2021/42 Karar sayılı kararı ile istinaf başvurusunun kabulü ile hükmün kaldırılmasına ve yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Somut olayda, öncelikle çözümlenmesi gereken husus davacıların mirasbırakanı Aziz oğlu ... ile eldeki davanın davalısı ve 337 parsel sayılı taşınmazın tespit maliki olan Aziz oğlu ...'ın aynı kişi olup olmadığıdır. Ne var ki, dosyadaki mevcut belgelerin bu konuda kanaate ulaşmaya yeterli olmadığı sonucuna varılmaktadır.
Hal böyle olunca, Mahkemece öncelikle bazı sayfaları okunaklı olmayan kadastro tespit tutanağı ile taşınmazın kadastro tespitine dayanak tapu kayıtlarının okunaklı suretlerinin ilgili tapu müdürlüğünden, temyiz edenlerin mirasbırakanı olan ...'nın üst soyunu gösterir aile nüfus kayıtlarının ve dava konusu taşınmazın tespit maliki olarak görünen kişi ile aynı kimlik bilgilerine sahip bir başka kişi veya kişilerin nüfus kayıtlarına bulunup bulunmadığının nüfus müdürlüğünden, gerekirse Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünden sorulması, aynı kimlik bilgilerine sahip kişiler mevcut ise bu kişi veya kişiler duruşmaya çağrılarak talep konusu taşınmazda mülkiyet hakkı iddiaları bulunup bulunmadığının kendilerinden sorulması, tapu kaydı ve dayanakları ile bağlantı kurulacak şekilde inceleme yapılması, taşınmazın bulunduğu yerleşim yerinde zabıta aracılığıyla tespit maliki ile aynı ismi taşıyan başka kişi veya kişilerin bulunup bulunmadığının da araştırılması ve mahallinde keşif yapılarak taşınmaz başında tanıkların dinlenmesi suretiyle temyiz edenlerin mirasbırakanı olan ... ile 337 parsel sayılı taşınmazın tespit maliki ve eldeki davanın davalısı olan ...'ın aynı kişiler olup olmadığının duraksamaya yer bırakmayacak şekilde saptanması, aynı kişi olduklarının tespit edilmesi halinde ise 04.05.1978 tarihli ve 4-5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca dava tarihinden önce ölen kişinin taraf ehliyetini yitireceği, aleyhine dava açılamayacağı, dava tarihinde şahsiyeti sona ermiş kimsenin mirasçılarına halefiyet kuralı uygulanamayacağı hususu gözetilerek karar verilmesi gerekirken noksan inceleme ile yazılı olduğu üzere karar verilmesi doğru değildir.
V. KARAR :
Açıklanan sebeplerle;
... mirasçıları vekilinin değinilen yön itibariyle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.