"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1664 E., 2021/1179 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2010/61 E., 2019/569 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve müdahil davacı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf isteğinin süresinde olmadığı gerekçesiyle reddine, müdahil davacı ... ’nun istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddi ile mirasçı ... ’nun asli müdahale ve dahili davacı sıfatı ile davaya dahil edilmesi yönündeki talebinin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar ... ve ... vekili ve müdahil davacı ... vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 06.06.2023 tarihli ve 2023/2354 Esas, 2023/3230 Karar sayılı kararıyla, davacılar vekilinin temyiz itirazları reddedilmiş, müdahil davacı ... yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
Daire kararına karşı davacı ... mirasçıları vekili maddi hata talebinde bulunmakla; dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar, mirasbırakanları ... ...’in 2368, 2329, 884 ada 3, 885 ada 3, 4, 887 ada 8, 441 ada 12, 320, 13, 363 ada 7 ve 320 ada 7 ve 1538, 2214, 2216, 112, 142, 166, 2169, 2170 ve 2171 parsel sayılı taşınmazlarını satış göstermek suretiyle davalı oğlu ...’e temlik ettiğini, ...’in de 363 ada 7 parsel sayılı taşınmazı dava dışı Necdet Taşkesen’e, 320 ada 2 parsel sayılı taşınmazı dava dışı ...’e devrettiğini, işlemlerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile payları oranında adlarına tesciline karar verilmesini istemişler, yargılama aşamasında davacılardan ...’in öldüğü anlaşılmıştır.
2.... müdahale dilekçesinde; davacıların kardeşi olduğunu, mirabırakanı ...’nin tüm mal varlığını mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalı oğlu ...’e temlik ettiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, kardeşi Hasan’ın 1987 yılında trafik kazası geçirdiğini ve yaralandığını, bu dönemde 11 ay tedavi gördüğünü, Hasan’ın tedavi giderleri için mirasbırakanın paraya ihtiyaç duyduğunu ve dava konusu taşınmazları bedeli karşılığında kendisine sattığını, satış tarihinde taşınmazların tarla vasfında olması nedeniyle değersiz olduklarını, yapılan satış işleminden tüm kardeşlerin haberdar olduğunu, kötü niyetli olarak eldeki davayı açtıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.07.2019 tarihli ve 2010/61 Esas, 2019/569 Karar sayılı kararı ile; temliklerin mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak yapıldığının ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve müdahil davacı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; mirasbırakan tarafından temliklerin mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak yapıldığını, yargılama sırasında keşif yapıldığını ve keşif sırasında davacı tanıklarının dinlendiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, Mahkemece eksik inceleme ve hatalı değerlendirilme ile hüküm kurulduğunu belirterek hükmün kaldırılmasını istemiştir.
2.Müdahil davacı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tanıkları keşif esnasında dinlenildiği halde, hükmün gerekçesinde tanık dahi dinletilmediğinin belirtildiğini, kararın eksik inceleme sonucu verildiğini belirterek hükmün kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 27.10.2021 tarihli ve 2019/1664 E., 2021/1179 K. sayılı kararıyla; kararın 22.10.2019 (Salı) tarihinde davacılar vekiline e-tebligat yoluyla tebliğ edildiği, HMK’nın 361/1. maddesinde belirtilen iki haftalık sürenin son gününün, 05.11.2019 (Salı) tarihine rastladığı, davacı vekili tarafından elektronik imzalı olarak UYAP üzerinden gönderilen istinaf dilekçesinin ise 06.11.2019 tarihli olduğu, istinaf harcının da 19.11.2020 tarihinde yatırıldığı ve yasal istinaf süresinin geçtiği, kaldı ki davacılar vekilince verilen istinaf dilekçesinden kararın 17.10.2019 tarihinde öğrenildiğinin tespit edildiği, bu durumda yasal istinaf süresinin geçtiği gerekçesiyle, 6100 sayılı HMK'nın 346/1. maddesi ile Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 01.06.1990 tarihli ve 1989/3-1990/4 sayılı kararı uyarınca davacılar vekilinin istinaf isteminin süreden reddine; müdahil davacı ... ’nun istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın muris muvazaası hukuki sebebine dayalı olarak ve miras hisseleri oranında davacılar adına tesciline karar verilmesi talebi ile açıldığı, davada tereke adına talep bulunmadığı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 65 inci maddesine göre, açılan bir davada dava konusu edilen şey hakkında taraflar dışında hak iddia edilerek o şeyin kendisine ait olduğunu ileri süren ve harcını yatırmak suretiyle davaya dâhil olan kimsenin hukuki durumunun asli müdahale olduğu, dava konusu edilmeyen hususta hak talebinde bulunulmasına asli müdahale yoluyla yasal olanak bulunmadığı, bir başka ifade ile asli müdahalenin, dava konusuyla bağlantılı olarak tarafların dışında müstakil hak arama durumu olduğu,asli müdahilin görülmekte olan davada dava konusu üzerinde bir hak iddia ederek ilk davanın davacısına ve davalısına (taraflarına) karşı birlikte dava açması gerektiği,asli müdahalede, ilk davanın davacı ve davalısının zorunlu dava arkadaşı oldukları, ancak, kendi aralarında devam eden asıl davadan dolayı menfaatleri birbiri ile çeliştiğinden birlikte hareket etme zorunlulukları bulunmadığı, tüm bu nedenlerle eldeki davada davacılar Abdullatif ve ... ile ...’in miras paylarına yönelik davalı ...’e karşı açtığı davada müdahil ...’nin kendi payına yönelik talebinin kabul görmeyeceği, davaya müdahil olan ... yönünden usulünce açılmış bir dava bulunmadığı gibi görülmekte olan davada davacı taraf sıfatı da olmadığı, tüm bu nedenlerle ... ’nun asli müdahale talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, talebinin kabul edilerek ... yönünden de davanın esastan reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, mirasçı ... Değinmencioğlu’nun asil müdahale ve dahili davacı sıfatı ile davaya dahil edilmesi yönündeki talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve müdahil davacı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacılardan ...’in yargılama aşamasında öldüğünü, ...’in mirasçılarının davaya dahil edilmesi için süre verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Müdahil davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; mirasbırakan annesi Fedile’nin taşınmazlarını mirastan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalıya satış suretiyle temlik ettiğini, bu temlikler nedeniyle bir kısım mirasçı tarafından muvaza hukuksal nedenine dayalı iptal-tescil davası açıldığını, kendileri tarafından eldeki davaya müdahil olunmasında hukuki menfaatleri bulunduğunu, bu nedenle davaya asli müdahil olarak katıldıklarını, İlk Derece Mahkemesince de asli müdahale taleplerinin kabulüne karar verildiğini, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, müdahale talebinin reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince davanın esası hakkında değerlendirme yapılması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Daire Bozma Kararı
Dairenin 06.06.2023 tarihli ve 2023/2354 Esas, 2023/3230 Karar sayılı kararıyla; Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf dilekçesinin süresinde yapılmadığı belirlenerek davacılar vekilinin istinaf dilekçesinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş, müdahil davacı ... vekilinin temyiz itirazları ise yerinde görülerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
VI. MADDİ HATA
A. Maddi Hata Yoluna Başvuranlar
Dairenin 06.06.2023 tarihli ve 2023/2354 Esas, 2023/3230 Karar sayılı kararına karşı davacı ... mirasçıları vekili tarafından maddi hata talebinde bulunulmuştur.
B. Maddi Hata Nedenleri
Davacı ... mirasçıları vekili maddi hata dilekçesinde özetle; davacılardan ...’in yargılama devam ederken 2016 yılında öldüğünü, ancak Mahkemece bu durumun farkedilmediğini, ... adına tüm tebligatların da ölüm ile temsil yetkisi son bulan vekil Av. ...’na yapıldığını, Mahkemece ... mirasçılarına herhangi bir tebligat yapılmadan sehven hüküm kurulduğunu, temyiz incelemesi sırasında bu durumun ortaya çıkması nedeniyle Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi kararının ... mirasçılarına tebliği için dosyanın geri çevrildiği, geri çevirme üzerine Bölge Adliye Mahkemesi kararının ... mirasçılarına tebliğ edildiğini, ancak yapılan bu tebligatların usulüne uygun olmadığını, ... mirasçıları tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz isteminde bulunulmasına rağmen Dairece, ... mirasçılarının temyiz itirazlarının değerlendirilmediğini, bu nedenle öncelikle ... mirasçılarının temyiz taleplerinin değerlendirilmesini, Bölge Adliye Mahkemesi ve İlk Derece Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olup bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında iptal-tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı;
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 706 ncı; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci; 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacılar ..., ... ve ... tarafından, mirasbırakanları ...’nin dava konusu taşınmazlarını mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalı oğlu ...’e temlik ettiğini ileri sürerek miras payları oranında iptal-tescil istekli eldeki davanın açıldığı, yargılama sırasında ... ’nun davaya müdahale talebinde bulunduğu, Mahkemece temliklerin mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak yapıldığının ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, kararın davacılar vekili ve müdahil davacı ... vekili tarafından istinaf edildiği, Bölge Adliye Mahkemesince, davacılar vekilinin istinaf isteğinin süresinde olmadığı gerekçesiyle istinaf dilekçesinin reddine, müdahil davacı ... ’nun istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddi ile mirasçı ... ’nun asli müdahale ve dahili davacı sıfatı ile davaya dahil edilmesi yönündeki talebinin reddine karar verildiği, Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar vekili ve müdahil davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece, davacılardan ...’in İlk Derece Mahkemesi karar tarihinden önce 24.07.2016 tarihinde öldüğü, davacı vekili tarafından davacı ... mirasçıları adına vekaletname sunulmadığı, Bölge Adliye Mahkemesi kararının da adı geçen davacının vekili Avukat ...’a tebliğ edildiği, Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar vekili adına Avukat ... tarafından temyiz edildiği belirtilerek yargılama sırasında ölen davacı ... mirasçılarının davacılar vekili Avukat ... ve ... tarafından temsil olunduklarını gösterir usulünce düzenlenmiş vekaletnameler var ise temini, aksi halde Bölge Adliye Mahkemesinin temyize konu kararının davacı ... mirasçılarına usulüne uygun şekilde tebliği ile yasal temyiz sürelerinin beklenilmesi için dosyanın geri çevrildiği,
bunun üzerine anılan avukatlarca ... mirasçılarını temsil ettiklerine dair vekaletname sunulmadığı için geri çevirme kararı gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararının ... mirasçılarına tebliğ edildiği, ... mirasçıları vekilinin 26.04.2023 tarihli dilekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyiz ettiklerini, mirasçılara yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, bu nedenle temyizin süresinde kabul edilerek temyiz itirazlarının incelenmesi gerektiğini belirttiği, Dairenin 06.06.2023 tarihli ve 2023/2354 Esas, 2023/3230 Karar sayılı kararıyla; maddi yanılgı sonucu ... mirasçılarının temyiz dilekçesinin değerlendirilmediği, bu yönde karar verilmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, maddi hata dilekçesi temyiz başvurusu kabul edilerek inceleme yapılması gerekmiştir.
2. Somut olayda, öncelikle Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... mirasçılarına tebliğ edilmiş olup bu tebligatlardan mirasçı ...’e yapılan tebligatın davalı ...’in adresine tebliğe çıkarıldığı, tebligatın iade olması üzerine yine aynı adrese TK 21 inci maddesine göre tekrar tebliğe çıkarıldığı ve bu adreste davalının eşine teslim edildiği anlaşılmakla, mirasçı ... yönünden yapılan tebligat usulsüz olduğundan, temyiz dilekçesi süresinde kabul edilip temyiz itirazlarının incelenmesi gerektiği, ayrıca ...’in ölüm tarihi itibariyle terekesi elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olup mirasçılardan Mizgin’in hükmü temyiz etmesinin diğer mirasçılara da sirayet edeceği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca; Bölge Adliye Mahkemesince davacılardan ... yönünden istinaf başvurusunun süresinde yapılmadığı gerekçesiyle istinaf dilekçesinin reddine karar verilmesi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesince ... mirasçıları yönünden istinaf incelemesi yapılarak işin esasının değerlendirilmesi gerekmektedir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
... mirasçıları vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönlerden kabulü ile yukarıda belirtilen hususlar Dairenin 06.06.2023 tarihli, 2023/2354 Esas, 2023/3230 Karar sayılı bozma kararına eklenmek suretiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine,
Dosyanın karar veren Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.