"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/278 E., 2023/57 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; kısıtlı ...’nın, muristen intikal eden 123 ada 4 ve 5 parsel (yenileme ile 113 ada 4 ve 5 parsel) ile 138 ada 1 parsel (yenileme ile 112 ada 1 parsel) sayılı taşınmazların ve 123 ada 5 parsel (yenileme ile 113 ada 5 parsel) sayılı taşınmaz üzerindeki otelin işletilmesi amacıyla dava dışı kardeşi .....’e .... Noterliğinde 03.08.2009 tarih ve 1659 yevmiye numaralı vekaletname verdiğini, anılan vekaletname kullanılmak suretiyle muristen intikal eden payların diğer davalı kardeşlerine bedelsiz olarak devredildiğini, akit tarihinde kısıtlının fiil ehliyetini haiz olmadığını, temlikin ayrıca irade bozukluğu nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında kısıtlı adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; vekaletnamenin düzenlendiği tarih itibariyle davacının kısıtlı olmadığını, herhangi bir rahatsızlığının da bulunmadığını, devirlerin bedeli karşılığında davacının bilgisi ve onayı dahilinde yapıldığını, iddiaların yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 20.02.2020 tarihli ve 2017/428 Esas, 2020/25 Karar sayılı kararıyla; vekaletnamenin ve satış işleminin gerçekleştirildiği tarih itibariyle davacının fiil ehliyetini haiz olduğunun Adli Tıp Kurumu raporu ile saptandığı, vekalet görevinin kötüye kullanıldığı iddiasının ise davacı tarafından usulünce ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 11.02.2021 tarihli 2021/22 Esas 2021/262 Karar sayılı kararıyla; davalıların davacının sağlık, evin tamirat masrafları gibi bir takım ihtiyaçlarını karşıladıkları ve maddi yardımlarda bulundukları birlikte değerlendirildiğinde gösterilen bedel ile satış bedeli arasındaki farkın da makul karşılanacak seviyede olduğu, kaldı ki satış bedelinin düşük olmasının vekalet yetkisinin kötüye kullanıldığına, vekille davalıların birlikte davacıyı zarara uğratma gayesiyle hareket ettiklerini ispata tek başına yeterli kabul edilemeyeceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.06.2022 tarihli ve 2022/3783 Esas, 2022/4663 Karar sayılı kararıyla; Adli Tıp Kurumu 4.İhtisas Dairesinin 07.12.2018 tarihli raporu ile gerek vekaletnamenin düzenlendiği tarihte gerekse devir işleminin yapıldığı tarihte davacının fiil ehliyetini haiz olduğunun tespit edildiği anlaşıldığından davacının bu husustaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. Ancak, davacının işleme konu vekaletnameyi vekil İsmail’e taşınmaz üzerinde bulunan otelin işletilmesi amacıyla verdiğini ileri sürdüğü, dinlenen davacı tanıklarının da davacının satış iradesinin bulunmadığını beyan ettikleri, davalıların, davacının eşine bir takım ayni ve nakdi yardım yapmış olmalarının davacının satış iradesi olduğunu ortaya koymayacağı anlaşılmakla tapu iptali ve tescil isteğinin kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğuna işaret edilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işleme konu vekaletnameyi vekil İsmail’e taşınmaz üzerinde bulunan otelin işletilmesi amacıyla verdiğini ileri sürdüğü, dinlenen davacı tanıklarının da davacının satış iradesinin bulunmadığını beyan ettikleri, davalıların, davacının eşine bir takım ayni ve nakdi yardım yapmış olmalarının davacının satış iradesi olduğunu ortaya koymayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; tanık ve mahalli bilirkişilerin beyanlarında satışın gerçek olmadığına ve söz konusu vekaletin kira için verildiğine dair hiç bir beyanın bulunmadığını, satış ve tescil işlemlerinin tümünün gerçek ve iradeye uygun olduğunu, davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Türk Medeni Kanunu'nun 9, 10, 13. ve 409/2. maddeleri,
Türk Borçlar Kanunu'nun 504 ve 506. maddeleri,
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda, davacı ... .... tarafından dava dışı kardeşi....’ın .... Noterliğinin 03.08.2009 tarih ve 1659 yevmiye numaralı vekaletnamesi ile muristen intikal eden taşınmazlar yönünden satış, kiraya verme ve diğer genel işlemlerin yapılması amacıyla vekil tayin edildiği, anılan vekaletname kullanılmak suretiyle davacıya muristen intikal eden dava konusu taşınmazlardaki payların 02.10.2015 tarihinde davalılara satış suretiyle devredildiği anlaşılmıştır.
2. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak yazılı şekilde karar verilmesine göre davalılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
3. Mahkemelerce kurulan hükümler HMK'nın 297. maddesine göre infaz sırasında tereddüt ve şüphe yaratmayacak nitelikte olmalıdır. Mahkemece, dava konusu taşınmazların davacının yasal miras payı oranında iptal edilerek yine davacının yasal miras payı oranında adına tesciline, kalan payların davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesi gerekirken; infaz aşamasında tereddüte mahal verecek şekilde mülkiyetin tespiti hükmü kurulması da isabetsiz ise de anılan
yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının 1. bendinin hüküm yerinden çıkarılmasına ve yerine 1. bent olarak; "Davaya konu Van ili, .... ilçesi, .... Mahallesinde kain 123 ada 4 ve 5 parsel (yenilenen Karşıyaka Mahallesi 113 ada 4 ve 5 parsel ile) yine .... Mahallesinde kain 138 ada 1 parsel (yenilenen .... Mahallesi 112 ada 1 parsel) sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının 1/13 oranında iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline, kalan payların davalılar üzerinde bırakılmasına" cümlesinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.