"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/194 E., 2023/1014 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Patnos 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/94 E., 2022/989 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul ve eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakime tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın maliki ...'in 17.02.1995 yılında vefat ettiğini, Bakırköy 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 30.03.1995 tarih ve 1995/366 Esas-1995/234 Karar sayılı numarası ile veraset neticesinde mirasçılarının mahkeme ile tespit edildiğini, dava konusu Ağrı ili, Patnos ilçesi, ... mevkii 460 ada 62 parsel sayılı taşınmazın 28.03.2011 yılında gerçekleştirilen kadastro çalışmaları sonrasında davalı ... adına tespit ve tescil edildiğini, taşınmazın 26.05.1992 tarihinden bu yana ekte sunulan tapu ve karara uygun olarak 1995 yılına kadar ... adına kayıtlı olduğu, 1995 yılından sonra mirasçılarına geçtiğini, yapılan bu haksız ve yersiz kadastro çalışması neticesinde oluşan tescilin iptali ile davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu yerin kurumun olmadığını, Belediyenin mücavir alanında kaldığını, davanın tarafı olmadıklarını, asıl tarafın Patnos Belediyesi olması gerektiğini, davacının iddia ettiği gibi İl Özel İdaresine adına tescilli bir taşınmaz olmadığını belirtip öncelikle husumet yönünden davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesince verilen kaldırma kararı sonrasında yapılan yargılama sonucunda, taşınmazın hükmen oluşan tescil tapusu kapsamında kaldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile,
1-Ağrı ili, Patnos ilçesi, ... Mahallesi, 460 ada ve 62 nolu parsel taşınmazın davalı ... adına tescilinin iptaline, ... oğlu ...'in veraset ilamında yer alan mirasçıları ... ... ..., ..., ..., ... ... adına veraset ilamındaki miras payları oranında tespit ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın hukuki destekten yoksun ve tamamen soyut dayanaklı iddialardan ibaret olarak açıldığını, dava konusu taşınmazın belediye mücavir alan sınırı içerisinde olduğunu, davanın tarafının kendileri değil Patnos Belediyesi olması gerektiğini, davaya husumet yönünden itiraz ettiklerini, müvekkili kurumun herhangi bir kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, eksik incelemeler neticesinde haksız ve hukuka aykırı olarak zarara uğramasını kabul etmediklerini, yapılan devir işlemleri ve iddia edilen kadastro çalışması ile ilgili müvekkili kurumun sorumlu olmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacıların dayandığı ve hükmen tescil suretiyle oluşan 26.05.1992 tarihli ve 23 sıra sayılı tapu kaydının dava konusu taşınaza uyduğu, tapunun oluşumuna esas alınan Patnos Sulh Hukuk Mahkemesinin 16.10.1991 tarihli ve 1990/113-149 E.K. sayılı dava dosyası arasında hükme esas alınan fen bilirkişi ... tarafından düzenlenen 02.09.1991 tarihli rapor ekinde kroki bulunsa da, krokinin fenni sıhhati haiz olmadığı, koordinat, metre, ölçü noktaları gibi krokinin uygulanmasına elverişli bilgilerin rapor içeriğinde ve kroki üzerinde bulunmadığı, bu nedenle dayanak tapu kaydının 3402 sayılı Kadastro Kanun'un 20/a maddesi uyarınca krokiye değer verilerek uygulanamayacağı, aynı Kanun'un 20/c maddesi uyarınca miktarına değer verilerek uygulanacağı ve miktarına göre uygulandığında davalı taşınmazı kapsadığı, gerekçesiyle davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle, istinaf dilekçesini tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 20 inci maddesi
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu Ağrı ili, Patnos ilçesi, ... Mahallesi 460 ada 62 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ...'in kullanımındayken okul yapılması için Mİlli Eğitim Bakanlığına hibe ettiği belirtilerek İl Özel İdaresi adına 28.03.2011 tarihinde tespit ve tescil edilmiştir.
2.Mahkemece, davacıların dayanak tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmazları kapsadığı kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Davacıların tutunduğu tapu kayıtları tüm tedavülleriyle birlikte getirtilerek mahallinde yöntemine uygun şekilde uygulanmak suretiyle kapsamları belirlenmemiş, tapunun dayanağı kroki fenni sıhhate uygun olmadığı belirtilerek mahallinde uygulanmamış, uygulamada komşu parsel tutanak ve dayanakları getirtilmek suretiyle yararlanılmamış, taşınmazların tapu kaydının kapsamı dışında olduğunun anlaşılması halinde ise davacılar irsen intikal, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayandıklarından, taşınmazların kimden intikal ettiği ve zilyetliğin devredilmiş olup olmadığı da aydınlatılmamıştır.
3.Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, davacıların dayandıkları tapu kayıtları tesislerinden itibaren tüm tedavülleri ve dayanağı olan belgeler ile birlikte getirtilmeli, bu kayıtların dava dışı başka taşınmazlara revizyon görüp görmediği sorulup saptanarak revizyon görmüşlerse revizyon gördüğü taşınmazlara ait kadastro tespit tutanaklarının onaylı örnekleri ve dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların tutanak örnekleri ve varsa oluşumundan itibaren dayanakları olan kayıtlar dosya arasına alınmalı, bu şekilde dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, tüm tespit bilirkişileri, tarafların gösterecekleri tanıklar ve teknik bilirkişi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmak suretiyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20 nci maddesi göz önüne alınarak, tapu kaydının sınırları ve kapsamı öncelikle dosya arasında bulunan krokisinin ölçeğini eşitlemek suretiyle uygulanması, uygulanma kabiliyetinin olmaması halinde kayıtların sınırlarına göre tereddüte yer vermeyecek şekilde saptanmalı, bilinmeyen sınırlar yönünden taraflara tanık dinletme olanağı tanınmalı, kayıtların kapsamı belirlenirken varsa dava dışı revizyon gördüğü taşınmazlar göz önüne alınmalı ve fen bilirkişisinden, yapılan keşfi ve tapu kayıt uygulamasını takibe ve denetlemeye imkan veren rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; taşınmazın tapu kaydının kapsamı dışında kaldığının anlaşılması halinde davacılar tarafından irsen intikal ve zilyetliğe de dayanılmış olması nedeniyle taşınmazların öncesinin kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, hangi süreyle ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
2. Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.04.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.