"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 15.09.2023
SAYISI : 2019/680 E., 2021/200 K.
DAVA TARİHİ : 30.04.2014
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ... ili, ...ilçesi,...Mahallesi sınırları içerisinde bulunan yaklaşık 100 dönümlük tapulama harici alanı imar ve ihya ederek çekişmesiz ve aralıksız en az otuz yıldan beridir tek başına malik sıfatıyla zilyetliğinde bulundurduğunu ileri sürerek adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiş; 05.08.2014 tarihli fen bilirkişisi tarafınfan hazırlanan raporda (A) harfi ile göterilen yeri talep ettiğini, (B) ve (C)'ye ilişkin talebi bulunmadığını beyan etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, taşınmazın kuru tarım arazisi vasfında olduğu, kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz edinme şartlarının davacı lehine gerçekleştiği belirlenerek fen bilirkişilerin raporlarında (A) harfi ile gösterilen 78.300,99 m2'lik ve (B) harfi ile gösterilen 18.732,45 m2'lik olmak üzere toplam 97.033,40 m2'lik alanın davacı adına teslicine, (C) harfi ile gösterilen 8.972,81 m2'lik alanın ise tapulu taşınmaz sınırları dahilinde kaldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalılar tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 02.04.2019 tarih 2016/5525 Esas, 2019/2374 Karar sayılı kararı ile; mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, 3 ziraat mühendisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılarak zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığının belirlenmesi gerektiği belirtilerek karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; fen bilirkişisi tarafından 28.10.2020 tarihinde tanzim edilen krokili raporda (A) harfi ile belirtilen 77.718,02 m2'lik alanda davacı ...'ın 20 yılı geçen zilyetliği ve imar-ihyanın 20 yıldan fazla süre önce tamamlanmış olduğu, belirlenerek davanın kabulü ile (A) harfi ile gösterilen 77.718,02 m2 yüz ölçümündeki taşınmazın tarla vasfı ile davacı ...'ın ... 3. Noterliğinin 13.01.2016 tarihli veraset ilamındaki ve ...'ın kızı ölü Emel Ural'ın ...Noterliğinden alınan 2839 yevmiye no'lu 19.07.2019 yevmiye tarihli veraset ilamındaki mirasçıları olan davacılar adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine temsilcisi; cevap ve itirazlarını tekrar ettiklerini, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını ve re'sen gözetilecek sebeplerle kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü maddesi,
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. ... ili, ...ilçesi,...Mahallesinde yer alan davaya konu yer 1976 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tescil harici bırakılmıştır.
2. 20.11.2020 tarihli Harita mühendisinin hazırlamış olduğu raporda; 1985 ve 1999 tarihli hava fotoğraflarında imar-ihya çalışmasının yapılmış olduğu, imar-ihyanın başlama tarihinin 1985 yılından önceki bir yıl olduğu, tamamlanma tarihinin ise 1985 ve 1999 yılı arasında olduğu, tam tarihinin tespit edilmesinin dosyadaki hava fotoğrafıyla mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Mahkemece, yazılı şekilde karar verilmiş ise de, taşınmazın niteliğinin ve taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıç tarihinin ve sürdürülüş biçiminin kesin olarak belirlenmesinde en önemli unsur hava fotoğrafı incelemesi olduğu halde hava fotoğraflarından yeterince yararlanılmamıştır.
3. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konularak elde edilen verilere göre çekişmeli taşınmazın tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilip dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ile uydu fotoğrafları ve memleket haritaları temin edilmeli dava konusu yeri çevreleyen komşu taşınmazlara ait tüm kayıtlar getirtilerek dosya ikmal edilmelidir.
5.Daha sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen davada yararı bulunmayan, taşınmazların bulunduğu köyde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek üç kişilik mahalli bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen (teknik) bilirkişi, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
6. Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazların öncesi itibariyle kime ait oldukları, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri konusunda komşu taşınmaz malikleri de sorularak maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmelidir
7. Fen (teknik) bilirkişiden keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli ayrıntılı kroki ve rapor alınmalı; Üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi kurulundan yukarıda belirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereskop aletiyle inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmazların fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki nitelikleri ile kullanım şekilleri ve süreleri hususunda ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; böylelikle çekişmeli taşınmazın tespit tarih itibariyle davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak saptanmalıdır.
Yukarıda değinilen hususlar göz ardı edilip eksik araştırma ve uygulama ile hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
Temyiz eden Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
27.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.