"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/177 E., 2021/735 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul / Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/547 E., 2020/515 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacıların Samsun ili, Asarcık ilçesi, ... köyü, ... mevkiinde bulunan 247 ada 4 parsel sayılı taşınmazı malik sıfatıyla kullandıklarını, davalı ... tarafından davacılara 31.03.2016 düzenleme tarihli ecrimisil ihbarnamesi gönderildiğini, yapılan işlemin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın davacılara mirasbırakanlarından intikal ettiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine temsilcisi; dava konusu taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tespit ve tescil edildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davanın açıldığı Kavak Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.10.2017 tarihli ve 2016/417 Esas, 2017/265 sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın bulunduğu Samsun ili, Asarcık ilçesi, ... Mahallesinin aynı ilin Tekkeköy ilçesi Gökçedere Mahallesine bağlandığı, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 12 nci maddesi gereğince davaya taşınmazın idari sınırları içerisinde bulunduğu ilçe veya il adli yargı yerinde bakılmasının gerektiği belirtilerek Samsun Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine yetkisizlik kararı verilmiş, tarafların istinaf etmemesi üzerine hüküm kesinleşmiştir.
Yetkisizlik kararı üzerine davaya bakan Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.12.2020 tarihli ve 2017/547 Esas, 2020/515 sayılı kararıyla; dava konusu Samsun ili, Asarcık ilçesi, ... Mahallesi 247 ada 4 parsel sayılı 7347,60 m² yüzölçümlü taşınmazın tarla vasfı ile Devletin hüküm ve tasarrufunda olan, orman olmayan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen, zilyetlikle iktisabı mümkün olan yerlerden olup taşınmazın kimin zilyetliğinde olduğu tespit edilemediğinden Hazine adına 28.06.2007 tarihinde tespit ve tescil edildiği, Maliye Hazinesi adına tescil edildikten sonra köy-mahalle değişimi sonucu taşınmazın Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, ... Mahallesi 156 ada 4 parsel olduğu, imar ve ihyasının 1955 yılından önceye dayandığı, 2007 yılında yapılan kadastro esnasında 20 yıllık zilyetlikle kazanım şartlarının sağlandığı, kadastro tespitinden sonra davacıya davalı tarafça ecrimisil ihtarnameleri gönderildiği ancak tespitten önceki dönemde davacının zilyetliğini nizalı hale getiren tasarrufta bulunulmadığı, yapılan tespitinin hatalı olduğu, davacıların taşınmazı uzun yıllardır kullandıkları, daha öncesinde dedeleri ve babalarının kullandıkları, taşınmazda davacıların 70-80 yıldır zilyetliklerinin bulunduğu, 3402 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesine göre kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmazdaki edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne , Samsun İli Asarcık İlçesi ... köyü 247 ada 4 parsel (yeni Samsun İli Tekkeköy İlçesi Gökçedere Mahallesi 156 ada 4 parsel) sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuda kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle;davacıların mülkiyet hakkının herhangi bir yazılı belgeye dayanmadığı gibi adı geçenlerin çekişmesiz ve aralıksız en az 20 yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliklerinin bulunmadığını, davaya konu yerin çevresinde bulunan komşu parsellerin kadastro tespit tutanağında tespit bilirkişiliği yapan kişilerin mahallinde yapılan keşif sırasında dinlenilmesi ve davaya konu yerin davacılar tarafından ne şekilde ve ne zamandır kullanıldıklarının sorulması gerekirken eksik inceleme ile karar verildiğini ,davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, ayrıca karar verilirken aynı çalışma alanı içinde sulu arazide 40, kuru arazide 100 dönüm miktarındaki gayrimenkulün kayıt ve belgesiz olarak zilyetlikle iktisabının mümkün olduğunun dikkatten kaçtığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 17.06.2021 tarihli ve 2021/177 Esas, 2021/735 Karar sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazda davacılar lehine edinme koşullarının oluştuğunun anlaşılmasına göre davalı Hazine vekilinin dilekçesinde bildirdiği istinaf nedenlerinin yerinde olmadığı ne var ki dava birden fazla davacı tarafından açıldığı halde çekişmeli taşınmazın davacı adına tesciline şeklinde infazda tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulmuş olduğundan kararın kamu düzenine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında davanın kabulüne Samsun ili, Asarcık ilçesi, Yayla köyü, 247 ada 4 parsel (yeni Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, ... Mahallesi 156 ada 4 parsel) sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile 1/6'şar paylar ile davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 606 ncı ve 713/1 inci maddeleri ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-d , 115/1 inci , 55 inci ve 59 uncu maddeleri
3. Değerlendirme
Dava konusu Samsun ili, Asarcık ilçesi, ... Mahallesi 247 ada 4 parsel sayılı taşınmaz 2007 tarihinde yapılan kadastro tespitinde evveliyatında Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan ancak orman olmayan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen ve zilyetlikle iktisabı mümkün olan yerlerden olup taşınmazları kullananların ... köyünden olduğu, yalnız tam olarak kimin ya da kimlerin zilyetliğinde olduğunun bilinmediği ve hak iddiasında bulunup belge veya bilgi ibraz edilmediği belirtilerek davalı ... adına tarla vasfıyla tespit ve tescil edilmiş, 18.04.2017 tarihli İçişleri Bakanlığı kararı ile dava konusu taşınmazın bulunduğu yerleşim yeri aynı ilin Tekkeköy ilçesi, ... Mahallesine bağlandığından taşınmaza ilişkin tapu kaydı Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, ... Mahallesi 156 ada 4 parsel olarak değişmiştir.
Davacılardan ... nüfus kayıtlarına göre İlk Derece Mahkemesi kararından önce 19.07.2020 tarihinde öldüğünden dava açıldığı sırada sahip olduğu taraf ehliyetini kaybetmiştir. Ancak Mahkemece, davacının ölümü sonrasında taraf teşkilinin sağlanması için herhangi bir usul işlemi yapılmaksızın dava hakkında karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusunun, ölen davacının mirasçılarının haklarını etkileyecek nitelikte ve miras yoluyla intikali mümkün bir malvarlığına ilişkin hakkın kapsamı içerisinde olması nazara alındığında davacının yargılama sırasında ölümü üzerine Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 55 inci maddesinde belirtildiği üzere adı geçen davacının mirasçıları davadan haberdar edilip taraf teşkili sağlanmaksızın esas hakkında karar verilemez.
O hâlde Mahkemece, ölümle vekalet ilişkisinin son bulduğu gözetilerek, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 55 inci maddesinde gösterilen şekilde ölen davacı ...'ın mirasçılarını tebligat yoluyla davadan haberdar ederek mirasçıların tamamının davaya katılımının sağlanması, bunun mümkün olmaması hâlinde tüm mirasçılardan izin alınması veya terekeye temsilci atanması yoluyla taraf teşkilinin sağlanması sonrasında yargılamaya devam edilerek hüküm kurulması gerekirken bu husus göz ardı edilerek karar verilmesi doğru değildir.
Öte yandan; davacılardan ...'ın 1975, ...'ın 1978 doğumlu olup babaları ...'ın 2021 tarihinde öldüğü, davacılardan ...'ın 1942, ...'ın 1940, ...'ın 1943 ve ...'ın 1951 doğumlu olup babaları ...'ın 2008 tarihinde öldüğü nazara alındığında davacıların babaları yönünden de senetsiz araştırması yapılması gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi isabetsizdir.
VI. KARAR:
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden harçtan Hazine muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.