"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/582 E., 2023/931 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Turhal 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/36 E., 2022/479 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar ... vekili ve Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurularak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının uzun yıllar Almanya'da çalıştığını ve orada yaşadığını, Türkiye'ye izinlerinde geldiği sırada ... ili, Turhal ilçesi, Pazar mahalesi cilt 101, sahife 8, sıra:20'de 150 m² olarak kayıtlı arsa vasfındaki taşınmazı ... mirasçılarından tapu idaresinde satın aldığını, 1981 yılında üzerine dükkan inşa ederek kiraya vermek suretiyle kesintisiz zilyetliğini sürdürdüğünü, bu tarihlerde kadastro çalışması yapıldığını ve anılan taşınmazın 913 ada 4 parsel olarak 99,6 m² yüzölçümü ile ... adına tescil edildiğini, kadastronun 11.10.1983 tarihinde kesinleşmesiyle önceki tapunun hükümsüz hale geldiğini, ...'ın 10.11.1977 yılında vefat ettiğini, tapu kayıtlarında intikal yapılamadığını, taşınmazın halen ... adına kayıtlı olduğunu, davacının yurt dışında olması nedeniyle kadastro çalışmalarından haberi olmadığını, söz konusu taşınmazın ...'ın vefat etmesinden yirmi seneden fazla sürede mirasçılarına intikal görmemesi ve yirmi seneden fazla süredir davacının zilyetliğinin devam etmesi nedeniyle 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 713/1-2 nci maddesi gereği olağanüstü zamanaşımı yoluyla 11.10.2003 tarihinden itibaren mülkiyetinin davacıya geçtiğini ileri sürerek 913 ada 4 parsel olarak 99,6 m² yüzölçümüyle ... adına kayıtlı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; söz konusu davada Hazine'nin taraf sıfatı bulunmadığını, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12 inci maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, tapulu bir taşınmazın mirasçılarına intikal yapılamamasının o taşınmazın başkası tarafından zilyetlik yoluyla kazanılabileceği anlamına gelmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... davayı kabul etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu 913 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapuda davalıların mirasbırakanı ... adına 11.10.1983 tarihli kadastro tutanağına istinaden kayıtlı olduğu, mirasbırakanın 10.11.1977 tarihinde vefat ettiği, 15.01.1975 tarihli zabıt defteri kaydında mirasbırakanın mirasçılarının 15.01.1979 tarihinde söz konusu taşınmazı davacıya sattıkları, ancak kadastro çalışmaları sırasında taşınmazın mirasbırakan ... adına tescil edildiği, davacının satın alma işlemini müteakip taşınmaza 20 yılı aşkın süredir çekişmesiz ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyet olduğu ve bu zilyetliğinin dinlenen tanık beyanları ve belediye kayıtları ile ispat edildiği, TMK'nın 713/1-2 nci maddesinde öngörülen şartlarının gerçekleştiği ve aynı zamanda TMK'nın 713/4-5 inci maddelerinde belirtilen usulü işlemlerin de tamamlandığı, davacının mülkiyeti 16.01.1999 yılında kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... vekili ve Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun (3402 sayılı Kanun) 12 nci maddesine göre kadastro tutanakları kesinleştikten sonra kadastrodan önceki nedenlere dayanılarak 10 yıl geçtikten sonra dava açılamayacağını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin davada taraf sıfatının bulunmamasına rağmen harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin diğer davalılar ile birlikte müvekkilinden de tahsiline karar verildiğini, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek istinaf başvurularının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar ... ve Hazinenin çekişmeli taşınmazın tapu kayıt maliklerinden olmaması nedeniyle anılan davalılar yönünden açılan davanın pasif husumet nedeni ile reddine karar verilmesi gerekir iken yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu, davacının ... ili, Turhal ilçesi, Pazar mahalesi cilt 101, sahife 8, sıra:20'de 150 m² olarak kayıtlı arsa vasfındaki taşınmazı ... mirasçılarından tapu idaresinde satın aldığını ve üzerine dükkan inşaa ederek kiraya vermek suretiyle kesintisiz zilyetliğini sürdürdüğünü iddia ederek mülkiyet iddiasıyla Kadastro Kanunu'nun 12 nci maddesi uyarınca tespitin kesinleştiği 11.10.1983 tarihinden 10 yıllık hak düşürücü geçtikten sonra dava açtığı, özellikle, mirasçıların terekeye elbirliğiyle sahip oldukları, elbirliği mülkiyetinde malikler arasında paydaşlık değil ortaklık ilişkisinin bulunduğu, ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkının ortaklığa giren malların tamamına yaygın olması nedeniyle bir kısım davalıların kabul beyanlarının sonuç doğurmayacağı, diğer davalılar yönünden açılan davanın da hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle davalılar Hazine vekili ile ... vekilinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf yoluna başvuranın ... ve Mal Müdürlüğü olduğunu, diğer aktif husumet sıfatı bulunan davalıların ise istinaf yoluna gitmediklerini, hükmün onlar aleyhine kesinleştiğini, istinaf etmeyen diğer davalılar yönünden davanın esasına girilerek karar verilmesinin usul hükümlerine aykırı olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince davanın kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davası olarak nitelendirildiğini, davanın yanlış nitelendirildiğini, bu yanlış nitelendirme ile davanın hak düşürücü süreden reddedildiğini, oysa dava dilekçeleri incelendiğinde davanın tamamen kadastro sonrası teşekkül eden hukuki durumla ilgili olduğunu, bu yönüyle de verilen kararın yerinde olmadığını, davacının taşınmazı 1979 yılında satın aldığını, dava konusu taşınmazın kadastrosunun 11.10.1983 tarihinde kesinleştiğini ve 10.11.1977 tarihinde ölen ... adına tespit ve tescil edildiğini, ... mirasçılarının tapuda intikal işlemi yaptırmadıklarını, TMK'nın 713/1-2 nci maddesi birlikte değerlendirdiğinde davacının ölü şahıs adına kayıtlı taşınmazı iyi niyetli zilyet olarak nizasız ve fasılasız 20 seneden fazla süredir elinde bulundurmakla kadastro sonrası olağanüstü zamanaşımı yoluyla mülkiyet hakkını kazandığını ve bu hakkın "öngörülen koşulların gerçekleştiği anda kazanılmış" olacağının TMK'nın 715/5 inci maddesinde açık olarak kabul edildiğini, yani ölü ... adına tesis edilen taşınmazın kadastrosunun 11.10.1983 tarihinde kesinleştiğini, 20 senelik zilyetlik süresi 11.10.2003 tarihinde dolmakla davacının mülkiyet hakkını kazandığını ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunu'nun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sonucu; ... ili, Turhal ilçesi, Pazar mahallesi çalışma alanında bulunan dava konusu 913 ada 4 parsel sayılı taşınmazın geldisini teşkil eden 463 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tesis kadastrosu kesinleşme tarihinin 11.10.1983 olduğu, davanın ise 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesinde düzenlenen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 22.01.2020 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 157,75 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
...