"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2427 E., 2023/2679 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/30 E., 2023/294 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan ...’un 1831, 1891, 1261, 1935, 1982, 2099 ve 1669 parsel sayılı taşınmazlardaki ¼ er paylarını davalı oğlu ...’e temlik ettiğini, ...’in de 1831 ve 1891 sayılı parseller dışındaki diğer parseller de anılan payları davalı kardeşi ...’ın bacanağı olan dava dışı ... ...’a devrettiğini, ...’in de davalı ...’a temlik ettiğini, temliklerin muvazaalı olduğunu, murisin banka hesabında hareketlilik olmadığını, taşınmaz satmasını gerektirir bir durum da olmadığını, murisin davalı ...’ı vekil tayin ettiğini, anılan vekaletname ile ...’ın devirleri yaptığını, devirlerin amacının bağış olduğunu, murisin 10728 ada 11 parsel sayılı taşınmazdaki 2/5 payını dava dışı ... ...’e temlik ettiğini, 6370 ada 5 ve 12, 6379 ada 5,8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlardaki ¼ er paylarını da ... ...’a devrettiğini, onun da payları dava dışı kişilere devrettiğini, bu devirlerin de vekaletname ile yapıldığını, ...’ın vekalet görevini kötüye kullanarak taşınmazlarını bacağına temlik ettiğini; murisin 424 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki 1397/2400 payını dava dışı ...’e devrettiğini, 296 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki 1/8 payını ve 1439 parsel sayılı taşınmazdaki ¼ payını ölünceye kadar bakma akdi ile davalı ...’a temlik ettiğini, ...’ın da anılan payları bacanağı ...’e devrettiğini, devrin muvazaalı olduğunu ileri sürerek 1261, 1935, 1982, 2099, 1669, 1831 ve 1891 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, 10728 ada 11, 6370 ada 5 ve 12, 6379 ada 5, 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlar yönünden vekalet görevinin kötüye kullanması nedeniyle miras payları oranında bedelin davalı ...’dan tahsiline, 424 ada 2, 296 ada 3 parsel sayılı taşınmazlar ve 1439 parsel sayılı taşınmaz yönünden muris muvazaası nedeniyle miras payları oranında bedelin davalı ...’dan tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ...; muristen mirasçılarına intikal eden 7 parça taşınmaz olduğunu, murisin mal kaçırma kastı ile hareket etmediğini, taksim yapıldığını, en küçük çocuk olduğunu, murisin ve eşinin ölene kadar kendisi ile birlikte yaşadıklarını, babalarının ölmeden önce mal paylaşımı yaptığını, murisin topal ve ağır romatizmal hastalıkları olduğunu, murise ve eşine bakımı nedeniyle murisin kendisine karşı minnet duyduğunu, eşinden gelen paylarla ilgili işlem yapması için kendisini vekil tayin ettiğini, murisin satışların hepsinden haberdar olduğunu, satışların karşılığını aldığını, kendisi ile birlikte köye, camiye ve ihtiyacı olanlara yardım ettiğini, yıllardır oruç tutamadığı için fidyesini ödediğini, sadakasını verdiğini ve mübarek günlerde yardım yaptığını, murisin kendisini vekil tayin ederken yanlarında davacı ...’nin de olduğunu, durumu bildiğini, 1261, 1935, 1982, 2099 ve 1699 parsel sayılı taşınmazlarda davacıların bir kısmının muris olan ...’in de paylarını kendisine devrettiğini, vekalet görevinin kötüye kullanıldığını iddia ettikleri taşınmazların ise paylaşma ve taksim yapılan taşınmazlar olduğunu, kendilerinin de paylaşımda huzurda olduklarını, vekalet görevinin kötüye kullanılmadığını, 10728 ada 11 parselde murisin payının az olmasının nedeninin paylaşım nedeniyle davacıların da yer aldığını, 6370 ada 12 ve 5 parsel sayılı taşınmazların paylaşımda kendisine kaldığını, 6379 ada 9 parsel sayılı taşınmazdaki muris paylarının paylaşım sonucu davacı ... ve ...’ye verildiğini, onların da taşınmazları sattığını, 6379 ada 5 parsel sayılı taşınmazda muris payının da ...’e devredildiğini, onun da sattığını, 6379 ada 8 parsel sayılı taşınmazın harita işleri karşılığında harita mühendisine devredildiğini, davacıların da paylarını aynı şekilde devrettiğini, ölünceye kadar bakma akdi ile devredilen taşınmazlar yönünden de bakım borcunun kendisi ve ailesi tarafından yerine getirildiğini, muvazaanın söz konusu olmadığını, 424 ada 2 parsel sayılı taşınmazı annesinin rızası ve isteği ile satıp bedelini annesine verdiğini, 296 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki payı da davacılarla birlikte dava dışı kişiye sattıklarını, tüm el değiştirmelerin davacıların devirlerden haberi olduğunu gösterdiğini, murisin hiçbir geliri olmadığını, zamanaşımı ve hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 10728 ada 11 parsel (eski 1079) sayılı taşınmaz, sağlığında bizzat muris tarafından satıldığından bu taşınmaz yönünden açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği, diğer taşınmazlar yönünden ise her ne kadar davalı taraf murisin taksim gayesiyle hareket ettiğini ve murisin kendisine bakıldığı için minnet duygusuyla hareket ederek dava konusu taşınmazları davalı ...' a devrettiğini ileri sürmüş ise de devir tarihi itibariyle ilk devir bedeli ile gerçek değer arasında fark bulunduğu, murisin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek durumda olduğu, sağlık probleminin ve bakıma ihtiyacının olmadığı, yer satma ihtiyacının ve borcunun bulunmadığı, murisin sahip olduğu mal varlığının büyük bir kısmını devrettiği, davaya konu edilen temlikin makul karşılanabilecek sınırda olmadığı, murisin tüm mirasçılarını kapsar şekilde taksim yaptığının ve yapılan devirlerin yapılış şekilleri göz önüne alındığında minnet duygusuyla devir yaptığının ispatlanamadığı, bir kısım tanıkların devirlerin bedelsiz yapıldığını beyan ettiği, davalı ...' un murise ait vekaletname ile bir kısım taşınmazları önce diğer davalı ...' a devrettiği, ...' un ...' un bacanağı olduğu belirtilen ... ...' a devir yaptığı, ... ...' un ise ...' a devir yaptığı, ...' un bir kısım taşınmazları da muristen aldığı vekaletname ile bacanağı ... ...' a devrettiği, bir kısmını geri aldığı, ...' un ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile üzerine devraldığı taşınmazları bacanağı ... ...' a devrettiği ve bir kısmını geri aldığı, devirlerin aynı vekaletname ile ve çok kısa aralıklarla yapıldığı, davalıların beyanları, tanık beyanları ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde murisin muvazaa saikiyle hareket ettiği gerekçesiyle davanın kabulü gerektiği gerekçesiyle 10728 ada 11 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine, 1261, 1669, 1935, 2099, 1982, 1891, 1831 parsel sayılı taşınmazlar yönünden tapu kaydının iptali ve tescil, 6370 ada 5 ve 12, 296 ada 3, 13216 ada 22 parsel sayılı taşınmazlar yönünden de taşınmazların dava tarihindeki değeri üzerinden talep edilen miktar ile bağlı kalarak ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle: dava sürecinde ve istinaf dilekçesinde belirttikleri savunmaları tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle:
a. İlk Derece Mahkemesince hükme dayanak yapılan bilirkişi raporundaki tespit edilen bedelin taşınmazların konumu ve özellikleri gözetildiğinde çok düşük olduğunu,
b. Müvekkillerine tescil edilmesi gereken hisselerin düşük belirlendiğini,
c. 10728 ada 11 parsel (eski 1079) sayılı taşınmaz yönünden açılan davanın reddine karar verilmiş ise de bu parseldeki muris payının da davalı ... tarafından vekalet görevini kötüye kullanılarak devredildiğini,
d. Hükmedilen bedellere dava tarihinden itibaren faiz işletilmesine karar verilmiş ise de davanın niteliği gereği faizin satış tarihlerinden itibaren işletilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası ve vekalet görevinin kötüye kullanılması nedenlerine dayalı tapu iptali - tescil ve bedel istemlerine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriğinden; 1261 (yeni 13197 ada 11), 1935 (yeni 13203 ada 34), 1982 (yeni 12712 ada 12), 2099 (yeni 13203 ada 27), 1669 (yeni 13209 ada 25), 1831 (yeni 13205 ada 133) ve 1891 (yeni 13205 ada 95) parsel sayılı taşınmazlardaki muris ...’un ¼ er paylarını davalı ... tarafından vekaleten 23.06.2008 tarihinde davalı ...’e temlik edildiği, aynı resmi senetle 10728 ada 11, 6370 ada 5 ve 12, 6379 ada 5, 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlardaki muris ...’un ¼ er paylarının da dava dışı ...’e devredildiği, davalı ...’in 1261, 1935, 1982, 2099, 1669 parsel sayılı taşınmazdaki 2/5 paylarını 06.01.2010 tarihinde dava dışı ...’e temlik ettiği, ...’in de anılan payları 28.12.2010 tarihinde davalı ...’a devrettiği, murisin 424 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki 1397/2400 payını, 296 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki 1/8 payını, 1439 parsel sayılı taşınmazdaki ¼ payını Samsun 4. Noterliğinin 08.07.2008 tarihli ve 17487 yevmiye numaralı ölünceye kadar bakma akdi ile davalı ...’a devrinin kararlaştırıldığı, anılan taşınmazların tapuda devrinin 25.07.2008 tarihinde yapıldığı, murisin 10728 ada 11 parsel sayılı taşınmazdaki 2/5 payının davalı ... tarafından vekaleten dava dışı ...’e temlik edildiği görülmüştür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup özellikle kabulüne karar verilen taşınmazlar yönünden sadece iptal ve tescil edilen payların yazılması gerekirken anılan paylara isabet eden yüz ölçümlerinin de belirtilmesi doğru değil ise de iptal ve tescil edilecek payların belirtilmiş olduğu ve 10728 ada 11 parsel sayılı taşınmaz yönünden vekalet görevinin kötüye kullanıldığının ispatlanamadığı gözetilerek taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle:
Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 345,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan, 68.484,21 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.