"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1311 E., 2023/1120 K.
HÜKÜM/KARAR : Usulden Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyadin Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/413 E., 2023/33 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve mera olarak tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Ağrı ili, Diyadin ilçesi, ... köyü 127 ada 45 parselin kadimden beri köy merası olarak kullanıldığını, davalıların özel mülkiyet gibi kullanarak adlarına tapuya tescil ettirdiklerini, mera olmasından dolayı zilyetlikle kazanımının mümkün olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile ... Köyü ... Mezrası olarak sınırlandırılmasına karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ...; dava konusu yerin mera ile ilgisi olmadığını, köyde fazla kalmadığından davacıların bu yeri elinden alma çabası ile davayı açtıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı gerçek kişilerin taşınmazların mera olduğu iddiasıyla açtıkları davada aktif husumet yokluğu olmadığı belirlenerek davacıların davasının aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar istinaf başvuru dilekçesinde;davayı açmakta menfaatleri olduğundan dava açma hakkı ve dava açma ehliyeti bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; meraların mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı ise ilgili Köy ya da Belediye Tüzel Kişiliğine ya da taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazineye ait olduğundan, mera iddiası ile tapu iptal ve özel siciline tescil davası ile meraya el atmanın önlenmesi davası açma hakkının Hazine ve ilgili tüzel kişiliğe ait olduğu, gerçek kişilerin bu konuda dava açma ehliyetleri bulunmadığı, dava konusu taşınmazın mera vasfında olduğu iddiası ile açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği belirlenerek davacıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı ... vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek ve re'sen gözetilecek sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve mera olarak sınırlandırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-d maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Kadastro çalışmaları sonucu; Ağrı ili, Diyadin ilçesi, ... köyünde yer alan 127 ada 45 parsel sayılı, 55.360,04 metrekare yüz ölçümlü taşınmaz çayır vasfı ile senetsizden ... adına tespit ve tescil edilmiş, satış yoluyla 18.08.2022 tarihinde ... adına tescil edilmiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ... vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.04.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.