"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/898 E., 2022/2354 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karlıova Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/72 E., 2019/215 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve isteğine ilişkin davadan dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılması ve davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi tarafından kaldırma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Bingöl ili, Karlıova ilçesi, ... köyü çalışma alanında yer alan çekişmeli 134 ada 14 parsel sayılı taşınmazın kadastro sırasında tarla vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, dava konusu taşınmazın fiili taksim sonucunda davacıya intikal ettiği ve 50 yılı aşkın süredir tarımsal amaçlı kullanıldığını, taşınmazın halen davacının zilyetliğinde olduğunu belirterek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı Hazine vekili aşamalarda, davalının kadastro sırasında zilyetliğini ispata yarar hiçbir delil sunamadığını, taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki tapulu yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Karlıova Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.09.2016 tarih, 2015/164 Esas, 2016/167 Karar sayılı kararıyla; davacı yararına çekişmeli taşınmaz üzerinde zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle, davanın kabulüne, dava konusu 135 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 23.05.2017 tarih ve 2017/383 Esas- 2017/405 Karar sayılı kararında; ''Dava konusu taşınmazın idari yoldan 10.03.2004 tarihli tapu kaydına göre Hazine adına tescil edildiği ve kadastro sırasında bu kayıt esas alınarak Hazine adına tespit gördüğü belirlendiği halde tapunun dayanağı belgeler istenip, kaydın taşınmaza aidiyeti hususunda keşif ve uygulama yapılmadığı, kabule göre de zilyetlik araştırmasının yetersiz olduğu, ayrıca taşınmazın değeri üzerinden nispi harcın ikmal edilmemesininin de isabetsiz olduğu'' hususlarına değinilerek hükmün kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda; çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu 135 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Ç. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
D. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kadimden beri tarla niteliğinde olan taşınmazın Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, kadastro çalışmaları sırasında taşınmazın davacıya ait
olduğuna ilişkin herhangi bir belgenin ibraz edilmediğini ve kadastro bilirkişilerinin bu şekilde beyanda bulunmadıklarını, davacının beyanlarının gerçeği yansıtmadığını, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerin kazandırıcı zamanaşımı yolu ile iktisap edilemeyeceğini, davacı lehine kazanım koşullarının oluştuğunu belirten bilirkişi raporunun somut verilere dayanmadığını ileri sürerek hükmün kaldırılmasını ve yeniden yargılama yapılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
E. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen temyize konu kararıyla; ileri sürülen istinaf nedenleri, kamu düzenine ilişkin hususlar, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı deliller incelendiğinde, kaldırma kararı uyarınca araştırma yapılmak suretiyle yazılı şekilde davanın kabulüne hükmedilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili, dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu, bu nitelikte bir taşınmazın zilyetlikle yoluyla kazanılamayacağını, çekişmeli taşınmazın ancak imar ve ihya suretiyle kazanılabileceği, salt taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin kazanım için tek başına yeterli olmadığını, somut olayda imar ve ihya şatlarının oluşmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporları ve yerel bilirkişi ile tanık anlatımlarının da yetersiz olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkin ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü, 16 ncı ve 20 nci maddeleri,
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 nci maddesi,
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucunda; Bingöl ili, Karlıova ilçesi, ... köyü çalışma alanında yer alan çekişmeli 134 ada 14 parsel sayılı taşınmaz ihdasen Hazine adına tesis edilmiş Mart 2004 tarih, 1 sıra numaralı tapu kaydı uyarınca Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve adına tescil isteğinde bulunmuş, Mahkemece dava konusu taşınmaz üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne hükmedilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, taşınmaza revizyon gören ve aidiyeti hususunda çekişme olmayan tapu kaydının ihdasen tesis tarihinden evvel davacı yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf olduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.