"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/676 E., 2022/631 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın reddi / İstinaf isteminin esastan reddi /
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pazar(Rize) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/144 E., 2020/631 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil istekli davada İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine ilişkin verilen kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf isteğinin esastan reddine karar verilmiştir
Karar davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Rize ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 137 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında davacının mirasbırakanı ...’na pay verilmeksizin davalılar ... ve ... adına 1/2 paylı olarak tespit edildiğini, taşınmazın tarafların ortak mirasbırakanı olan ...'ndan intikal ettiğini, taşınmaz üzerinde bulunan ahşap evin de mirasbırakan ... tarafından yapıldığını ileri sürerek, dava konusu 137 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile miras payı oranında davacı adına tesciline, taşınmaz üzerindeki ahşap evin davalılar tarafından yaptırıldığına ilişkin beyanlar hanesindeki şerhin iptali ile mirasbırakan ... tarafından yaptırıldığının beyanlar hanesine yazılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... ve ... vekili; ölü kişiye karşı dava açılmasının usul kurallarına aykırılık teşkil ettiğini, tapu kayıtlarının beyanlar hanesinde dahi davalıların ölü olduklarının belirtilmiş olduğunu, bu durumun kabul edilebilir bir yanılgı olarak değerlendirilemeyeceğini, hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu taşınmazın uzun yıllardır nizasız ve fasılasız olarak ... ve ...'nun zilyetliğinde bulunduğunu, ölümlerinden sonra da çocuklarının zilyetliği devam ettirdiklerini, çekişmeli taşınmazın tarımsal amaçlı olarak ekilip biçildiğini, kadastro tespitinin de kullanım durumuna uygun olarak yapıldığını, tarafların ... isminde bir ortak mirasbırakanlarının bulunmadığını, taşınmaz üzerindeki ahşap evle ilgili iddiaların da doğru olmadığını, eldeki davanın açılmasında davacı tarafın herhangi bir hukuki yararının bulunmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalılar ... ve ... ön inceleme duruşmasındaki beyanlarında özetle; açılan davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir.
Diğer davalılar tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; davalı ...'nun 15.06.2000 tarihinde ve ...'nun 25.09.1994 tarihinde öldüğü, davanın 18.03.2019 tarihinde dava açıldığı, davalıların ölüm tarihi ile davanın açıldığı tarih arasında uzun yıllar geçmiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda, davacı tarafından hiçbir araştırma yapılmaksızın ve gerekli özen gösterilmeksizin ölü kişi aleyhine dava açıldığı ve bu durumun da HMK'nın 124 üncü maddesinde belirtilen maddi bir hatadan kaynaklandığının veya kabul edilebilir bir yanılgı olarak kabul edilemeyeceği, davacı tarafa veraset ilamı ve mirasçıların davaya dahil edilmesi için süre verilmiş olsa da diğer davalıların tarafta iradi değişikliğe muvafakatlerinin olduğuna dair herhangi bir beyanda bulunmadıkları da gözetilerek usul ekonomisi ilkesi gereğince ön inceleme aşamasında dava şartı taraf ehliyeti yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının sağ olup olmadığının tespit edilememesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyor ve bu durum açıkça dürüstlük kuralını ihlal etmiyorsa, daha sonra da kendilerine karşı dava açılması muhtemel olan mirasçılara karşı davaya devam edilebileceğini, aşamada bu hususlarla ilgili mahkemeden yetki istendiğini, HMK’nın 124 üncü maddesi gereğince davayı mirasçılara yöneltme imkânı tanınmadan hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; ... ve ...'nun davacının öz amcaları olması, aralarındaki yakın akrabalık ilişkisi ve davalıların doğum tarihleri gözetildiğinde ölü olduklarının davacı tarafça bilinmemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu ve taşınmaz üzerindeki muhdesata ilişkin olarak beyanlar hanesinde belirtilen kişiye husumet yöneltilmediği gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil ile beyanlar hanesindeki şerhin düzeltilmesi isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4121 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 28 inci maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 114 üncü, 115 inci ve 124 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Rize ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 137 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak ve taksime dayalı olarak senetsizden 1/2'şer paylı olarak ... ve ... adına tespit edildiği, ayrıca tutanağın beyanlar hanesine "parsel üzerindeki (A) harfi ile gösterilen bir katlı ahşap ev ...'na aittir" şerhinin yazıldığı, askı ilanlarının 28.04.2009-28.05.2009 tarihleri arasında yapıldığı, askı ilan süresi içerisinde dava açılmaması üzerine kadastro tespitinin 29.05.2009 tarihinde kesinleştiği, davalılardan 1914 doğumlu ...’nun 25.09.1994, diğer davalı 1907 doğumlu ...’nun 15.06.2000 tarihinde öldüğü, davanın 18.03.2019 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanununun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, TMK’nın 28 inci maddesinde gerçek kişinin ölümüyle medeni haklardan yararlanma ehliyeti ve buna bağlı olarak da taraf ehliyetinin sona ereceğinin düzenlendiği, dava tarihinden önce ölüm nedeniyle şahsiyeti son bulan kişi taraf ehliyetini yitireceğinden aleyhine dava açılamayacağı, HMK’nın 124 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasına göre maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebinin kabul edilebileceğinin düzenlendiği, anılan maddedeki koşullarının somut olayda bulunmadığı; tarafların, dava ve taraf ehliyetine sahip olmalarının 6100 sayılı Kanun gereği dava şartlarından olduğu ve Mahkemece dava şartlarının re'sen gözetilmesi gerektiği, dava şartı noksanlığı tespit edilirse davanın usulden reddine karar verileceği gözetildiğinde, davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 346,90 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.