"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2136 E., 2023/1445 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sivas 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/562 E., 2022/404 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mirasbırakan ...'ın adına kayıtlı 2952 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki payını 06.01.2014 tarihinde satış göstermek suretiyle oğulları ... ve ...'a devrettiğini, davalıların ise bu taşınmazı ...'e sattığını, yine murisin 2984 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 15 nolu bağımsız bölümünü 15.09.2020 tarihinde satış göstermek suretiyle davalı torunu ...'a temlik ettiğini, Sivas Merkez 4 Eylül Küçük Sanayi Sitesi 29. Blok D:1/A'da yer alan (1922 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki 1 nolu bağımsız bölüm) dükkan ve içindeki marangozluk malzemelerinin 6 Ocak 2014 tarihinde davalılar Sefa ve ... Muhlis'e satış gösterilerek verildiğini, davalıların bu dükkanı şu anda 2.100.000 TL'ye satmaya çalışmakta olduğunu, ayrıca Diriliş Mah. 68-7 sokak no:3 Teknik evler B blok Kat:1 Merkez-Sivas'ta yer alan daireyi ... askerde iken ... adına kredi çekilerek (kredi borcu muris tarafından ödenerek) satın alındığını (2304 ada 8 parsel sayılı taşınmazdaki 2 nolu bağımsız bölüm), murisin amacının kızlarından mal kaçırarak erkek çocuklarına mallarını devretmek olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazların müşterek muris ...'ın terekesine iadesine, tapu kayıtlarının iptali ile payları oranında adlarına tesciline, ilk taleplerinin herhangi bir sebeple kabulünün mümkün olmaması halinde davaya konu taşınmazların dava (sürüm) tarihindeki değerinin dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davacılara ödenmesine karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalılar, davacı tarafın kötü niyetli olduğunu, davaya konu edilmeyen muris adına kayıtlı başkaca taşınmazın daha mevcut olduğunu, bu taşınmaz üzerinde davacıların ve davalıların terekede elbirliği mülkiyetinin mevcut olduğunu, (murisin ölmeden önce üzerinde bulunan ve şu an terekeye dahil olan İstanbul'un Ümraniye ilçesinde bir adet taşınmazı olduğunu) Sivas ili, Merkez ilçesi, Altuntabak Mah., Kuruköprü Mevkii 2952 ada 12 parsel sayılı taşınmazın 208,92 metrekare olduğunu, davalılar satın almadan önce 2088/2400 payın muris ..., 312/2400 payın ... isimli şahsa ait olduğunu, 06.01.2014 tarihinde davalılar ... ve ... tarafından bedeli ödenerek ... ve ...'dan hisselerin satın alındığını, 2984 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 15 nolu bağımsız bölümün davalılardan ... Muhlis tarafından yapılan birikimler ile satın alındığını, aile şirketi olduğu için muris adına tescil edildiğini, bu nedenle ... Muhlis'in oğlu olan davalı ...'ya muris tarafından devredildiğini, Sivas Merkez 4 Eylül Küçük Sanayi Sitesi 29. Blok D:1/A" olarak ifade edilen, murisin davalılar ... Muhlis ve ...'a sattığı dükkanın davalı ...'ya değil ...'a satıldığını, dükkanın 15.07.2009 tarihinde Sınırlı Sorumlu 4 Eylül Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi adına kayıtlı iken muris ... adına geçirildiğini, taşınmaz muris adına geçirilmeden önce kooperatife ilişkin ödemelerin marangozluk işi ile meşgul olan davalı kardeşler ... Muhlis ve ... tarafından yapıldığını, bu nedenle davalılara muris tarafından devrin gerçekleştirildiğini, dava konusu edilen Diriliş Mahallesi 68-7 sok. No:3 Teknik evler B blok kat: 1 adresindeki taşınmazın ise SS Teknik Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı iken davalı ... adına tescil edildiğini, dava dilekçesinde ileri sürülen kredi borcunun muris tarafından ödendiğine ilişkin iddianın doğru olmadığını, söz konusu taşınmazın murisle hiçbir ilgisinin olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla
; dava konusu 2952 ada 12 parsel sayılı taşınmazın dava açılmadan önce üçüncü kişiye devredildiği gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine, terditli alacak talebi yönünden yapılan değerlendirmede muvazaa koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle murisin hissesine isabet eden miktarlar yönüyle bedel yönünden talebin kabulüne, 2304 ada 8 parsel sayılı taşınmazdaki 2 nolu bağımsız bölümün tedavül kayıtları incelendiğinde ise taşınmazın muris adına kayıtlı olmadığı, davalının 3. kişi olan Kooperatiften devraldığı, gizli bağış işleminin ispatlanmadığı, muvazaa koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle bu taşınmaz yönünden davanın reddine, diğer taşınmazlar yönünden muvazaa iddiasının sübut bulduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalılar vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacılar vekilinin 2304 ada 8 parseldeki B blok 2 no'lu bağımsız bölüme yönelik istinaf itirazlarının incelenmesinde; taşınmazın muris adına kaydedilmediği, Teknik Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı iken tahsis ile davalı ... adına tescil edildiği, ...'ın bizzat kooperatif üyesi olduğu anlaşılmış olmakla söz konusu bu taşınmaz yönünden 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihatları Birleştirme Kararının uygulanmasının mümkün olmayacağı, bu sebeple bu taşınmazın muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil talebine konu edilemeyeceği, bu taşınmaz yönünden verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b/1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, davalılar vekilinin istinaf taleplerinin incelenmesinde ise; muris adına başkaca taşınmazlar olsa dahi muris muvazaasına konu edilen taşınmazlar yönünden mirasçıların miras payına yönelik olarak dava açmasında usul ve yasaya aykırı bir hal bulunmadığından davalılar vekilinin bu istinaf sebebine değer verilemeyeceği, işin esasına yönelik yapılan inceleme neticesinde ise dosya arasında yer alan murise ait mirasçılık belgesinde davacıların murisin kızları olduğu, davalıların ise murisin erkek çocukları olan ... Muhlis ve ... ile ... Muhlis'in çocuğu olan ....olduğu, dolayısıyla davaya konu edilen taşınmazların murisin erkek çocuklarına ya da erkek çocuğunun çocuğuna devredilmiş olduğu, her ne kadar bu taşınmazların davalıların çalışması karşılığı muris tarafından verildiği ifade edilmiş ise de dinlenen tanık beyanlarından murisin de davalılarla birlikte çalıştığı, devre konu taşınmaz sayısının miktarı ve değerleri nazara alındığında yalnızca çalışma karşılığı olarak taşınmazların verilmiş olduğu iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olacağı, her ne kadar muris adına İstanbul ili Ümraniye ilçesinde bir bağımsız bölüm ve Sivas ilinde 4,13 m2'lik bir arsa hissesi bulunmakta ise de davalıların da bu taşınmazlarda mirasçılık nedeniyle hak sahibi olacakları anlaşılmış olmakla murisin erkek çocuklarını ya da erkek çocuğunun çocuğunu üstün tutarak taşınmazları davalılara devretmiş olduğu anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesince, açılan davanın 2984 ada 1 parseldeki 15 no'lu bağımsız bölüm, 1922 ada 2 parseldeki 1 no'lu bağımsız bölüm yönünden tapu iptal-tescile, 2952 ada 12 parsel sayılı taşınmaz yönünden ise taşınmazın davadan önce üçüncü kişiye devredilmiş olması nedeniyle bedele hükmedilmiş olması usul ve yasaya uygun bulunduğundan davalılar vekilinin işin esasına yönelik istinaf sebeplerine değer verilemeyeceği, her ne kadar davalılar vekili 2952 ada 12 parsel sayılı taşınmaz yönünden bedele hükmedilirken, davalıların muris dışında Nilgün isimli şahıstan da hisse devraldığı, bedele hükmedilirken Nilgün'den alınan hissenin de bedele katıldığı iddia etmiş ise de yapılan incelemede muris tarafından 2088/2400'lük hissenin davalılar ... ve ... Muhlis'e devredildiği, bilirkişilerce bu hisse üzerinden hesaplama yapıldığı ve İlk Derece Mahkemesince de bu hesaplama gözetilerek davacıların hissesine düşen miktar üzerinden hüküm kurulduğu, Nilgün'den devralınan hissenin hesaplamaya dahil edilmediği gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesi ile; muris muvazaasına ilişkin davalarda dava konusu dışında başka taşınmazlarda elbirliği mülkiyetinin bulunduğu hallerde davanın pay oranında açılamayacağını, bu durumda davanın usulden reddi gerektiğini, murisin mal kaçırma kastı ile hareket etmediği ve diğer mirasçıları ile aralarında herhangi bir husumetin bulunmadığı hususunun tüm dosya kapsamı ve dinlenen tanık beyanları ile sabit olduğunu, cevap dilekçesinde de belirtildiği üzere dava konusu taşınmazların marangozluk yapan davalılar tarafından bedelleri karşılığında satın alındığını, ancak aile şirketi olması nedeniyle muris adına geçici olarak kaydedildiğini, daha sonra da muris tarafından davalılara devrin gerçekleştiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; 1941 doğumlu mirasbırakan ...'ın 16.12.2020 tarihinde öldüğü, geriye mirasçı olarak davacı kızları ..... ve .... ile davalı oğulları ... Muhlis ve ...'ın kaldıkları, davalılardan Sefa'nın murisin oğlu ... Muhlis'in oğlu olduğu, murisin adına kayıtlı 2984 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki mesken vasıflı 15 nolu bağımsız bölümünü 15.09.2020 tarihli satış işlemi ile davalı torunu Sefa'ya temlik ettiği, dava konusu 2304 ada 8 parsel sayılı taşınmazdaki mesken vasıflı 2 nolu bağımsız bölüm dava dışı SS Teknik Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı iken 04.06.2001 tarihli tahsis işlemi ile davalı ... adına kayıtlı hale geldiği, murisin kayden maliki olduğu 2952 ada 12 parsel sayılı arsa vasıflı taşınmazdaki 2088/2400 payını ve 1922 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki asma katlı dükkan vasıflı 1 nolu bağımsız bölümünü eşit paylarla ve 06.01.2014 tarihli satış işlemi ile davalı oğulları ... Muhlis ve ...'a devrettiği, aynı resmi senette davalıların 2952 ada 12 parsel sayılı taşınmazdaki dava dışı ... adına kayıtlı 312/2400 payı da satın aldıkları, böylece söz konusu taşınmazın tamamına 1/2'şer paylarla malik olan davalıların adlarına kayıtlı paylarını 02.08.2021 tarihli satış işlemi ile dava dışı ... isimli şahsa devrettikleri anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,Aşağıda yazılı 48.844,73 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.