"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1087 E., 2023/1566 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Artova Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/4 E., 2023/41 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü sınırları içerisinde 108 ada 17 parsel sayılı toplam 10.984,57 m² taşınmaz ile aynı yerde bulunan 108 ada 6 parsel sayılı taşınmazların müvekkilinin babasına, ondan da müvekkiline kaldığını ve yaklaşık 100 yıldan fazla bir süredir malik sıfatıyla ekilip biçilerek nizasız ve fasılasız bir şekilde kullanıldığını, tescil davasına konu olan arazinin belediye, orman ya da üçüncü kişilerle herhangi bir ilgisinin bulunmadığını, TMK'nın 713. maddesinde belirtilen olağanüstü zamanaşımı yoluyla taşınmaz iktisabı koşullarının müvekkili lehine gerçekleştiğini ileri sürerek 108 ada 17 parsel sayılı toplam 10.984,57 m² taşınmaz ile aynı yerde bulunan 108 ada 6 parsel sayılı taşınmazların müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 13.04.2022 tarihli maddi hatanın düzeltimi talepli dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde dava konusu taşınmazların ada bilgileri belirtilirken taşınmazlardan birisi için 109 ada 6 parsel yazılacağına sehven 108 ada 6 parsel yazılarak maddi hata yapıldığını, maddi hata dilekçelerinin kabulü ile TMK'nın 713 hükmünün şartları gerçekleşmiş olduğundan Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü sınırları içerisinde 108 ada 17 parsel sayılı toplam 10.984,57 m² taşınmaz ile Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü sınırları içerisinde 109 ada 6 parsel sayılı taşınmazların müvekkili adına Medeni Kanun'un 713. maddesi gereğince tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki iddiaların çelişkili olduğunu, davacı taraf TMK'nın 713. maddesine dayanmış ise de anılan maddenin tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar için bir düzenleme getirdiğini, oysa dava konusu taşınmazların 108 ada 6 ve 17 parsel sayılı taşınmazlar olup taşınmazların halen tapu kütüğüne kayıtlı taşınmazlar olduğunu, açılan davanın olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı gerekçesiyle açıldığını, tapuya kayıtlı ve maliki belli olan taşınmazlar üzerinde olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı iddiasının ileri sürülemeyeceğini, Mahkemece açılan davanın tapu iptali ve tescil davası olarak yorumlanması halinde 10 yıllık genel zamanaşımı süresi yönünden zamanaşımı def'isini ileri sürdüklerini, dava konusu edilen yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup özel mülkiyete konu teşkil edilemeyecek nitelikte olduğunu, evveliyatı itibarıyla da kamunun kullanımında olup davacının burada hak iddia edebileceği fasılasız bir zilyetliğinin söz konusu olmadığını, davacının burada işgalci olup fuzuli şagil konumunda olduğunu, bunun dışında dava konusu edilen yerlerin komşu parsellerinin devamında orman parselleri bulunduğunu, diğer taraftan taşınmazın dere ve dere yataklarına sınırı bulunuyor ise jeolojik yönden de incelenmesi gerektiğini, ayrıca davacı eklemeli zilyetliğe dayandığından başkaca mirasçıların olup olmadığı, taksim yapılıp yapılmadığı hususlarının da araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.06.2022 tarih ve 2021/109 Esas, 2022/74 Karar sayılı kararıyla; davanın kesin hüküm nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 15.12.2022 tarihli ve 2022/1536 Esas, 2022/1525 Karar sayılı kararıyla; Kadastro Kanunu'nun 34. maddesi gereğince "Kadastro Mahkemeleri kararları, davada taraf olanlar ile taraflar dışında hak iddia ederek davaya müdahil sıfatıyla katılanların leh ve aleyhinde kesin hüküm teşkil eder. Taraf olmadığı halde lehine karar verilen şahıs hakkında mahkemece tesis edilen hüküm yukarıda sözü edilenleri de bağlar." düzenlemesi ve 6100 sayılı HMK'nın 114/1.i maddesi uyarınca aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olmasının dava şartı olduğu, tescil davalarında, Türk Medeni Kanunu'nun 713/3. maddesi uyarınca Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişilerine de husumet yöneltilmesi gerektiği, bilindiği üzere taraf koşulu 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartı olup kamu düzeni ile ilgisi nedeniyle yargılamanın her aşamasında re'sen göz önüne alınmasının zorunlu olduğu (HMK 115/1), somut olayda, dava aynı zamanda tescil istemine ilişkin olmasına göre davalı ... Hazinesinin yanında ... Köy Tüzel Kişiliğinin de davaya dahil edilmesi gerektiği halde Mahkemece davada taraf teşkili yapılmaksızın karar verildiği, taraf teşkili dava şartlarından olup dava şartı sağlanmadan işin esası hakkında karar verilemeyeceği, hal böyle olunca doğru sonuca ulaşmak için davacıya 713/3. maddesi uyarınca Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişisi olan ... Köy Tüzel Kişiliğinin davaya dahil etmesi için süre ve imkan verilerek taraf teşkili de sağlandıktan sonra Tokat Kadastro Mahkemesinin 2019/627 Esas ve 2020/85 Karar sayılı dosyası ile 2019/709 Esas ve 2020/271 Karar sayılı dosyası dosya arasına alınarak işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu belirtilip esasa ilişkin sair nedenler incelenmeksizin davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. Kaldırma Kararı Sonrasında İlk Derece Mahkemesince Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü, 108 ada 17 parsel ve aynı yer 109 ada 6 parselin uzun yıllardır kendisi ve öncesinde de murisleri tarafından kullanıldığını, kadastro tespitinin hatalı olduğunu ileri sürerek söz konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacı adına kaydını talep ettiği, dava konusu parseller için açılan kadasro tespitine itiraz davasının olduğu, dava konusu 109 ada 6 parsel yönünden açılan davanın Kadastro Mahkemesinin 22.06.2020 tarih ve 2019/709 Esas, 2020/271 Karar sayılı ilamı ile kabul edildiği ve kararın 22.07.2022 tarihinde kesinleştiği, yine dava konusu 108 ada 17 parsel yönünden açılan davanın da Tokat Kadastro Mahkemesinin 03.02.2020 tarih ve 2019/627 Esas, 2020/85 Karar sayılı ilamı ile kabul edildiği ve kararın istinaf incelemesinden geçtiği, 05.06.2020 tarihinde Samsun Bölge Adliye Mahkemesi tarafından kesin olarak karar verildiği, kesin hüküm davanın taraflarını bağladığı gibi akdi ve irsi haleflerini de bağlayacağı ve onlar açısından da kesin hüküm teşkil edeceği, bu sebeple tarafları, hukuki sebebi ve dava konusunun aynı olması nedeniyle Tokat Kadastro Mahkemesinin 03.02.2020 tarih ve 2019/627 Esas, 2020/85 Karar sayılı ilamı ile Tokat Kadastro Mahkemesinin 22.06.2020 tarih ve 2019/709 Esas ve 2020/271 Karar sayılı ilamlarının davacı yönünden kesin hüküm oluşturduğu gerekçesiyle davanın HMK'nın 114/1-i maddesi ve 115/2. maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
D. İstinaf
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kesin hüküm nedeniyle davanın reddedilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Yerel Mahkemenin ve Bölge Adliye Mahkemesinin davanın esasına girmeksizin davayı usulden reddetmesinin isabetsiz olduğunu belirtip önceki iddia ve itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Kadastro sonucu; Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 108 ada 17 parsel sayılı taşınmazın 10.984,57 m² yüz ölçümü ve "tarla" vasfı ile senetsizden davacı ... adına tespit edildiği, ... tarafından tespite yapılan itiraz üzerine Tokat Kadastro Mahkemesinin 2019/627 Esas ve 2020/85 Karar sayılı ilamı ile Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü 108 ada 17 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına yapılan kadastro tespitinin iptali ile fen bilirkişisi ...'ın 18.09.2019 havale tarihli raporunda (B) harfi ile gösterilen 7.552,98 m²'lik kısmın dere yatağı vasfı ile tespit dışı alan olarak bırakılmasına, (A) harfi ile gösterilen 3.431,59 m²'lik kısmın ise tespit gibi tesciline karar verildiği, kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edildiği, Samsun Bölge Adliye Mahmesi 2. Hukuk Dairesinin 05.06.2020 tarihli ve 2020/472 Esas, 2020/776 Karar sayılı kararıyla davacı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verildiği ve kararın 05.06.2020 tarihinde kesinleştiği, (A) harfi ile gösterilen 3.431,59 m²'lik kısım halihazırda 118 ada 17 parsel olarak ve tarla vasfıyla davacı ... adına kayıtlı olduğu, davacı vekilinin 13.04.2022 havale tarihli dilekçesinde özetle; 108 ada 17 parsel sayılı 10.984,57 m² taşınmaza yönelik Medeni Kanun'un 713. maddesi uyarınca tescil isteminde bulunduklarının belirtildiği, bu kapsamda 10.984,57 m² (7.552,98 m² (B) harfi ile gösterilen kısım ve (A) harfi ile gösterilen (3.431,59 m²) kısım) olarak nitelendirilen 108 ada 17 parselin 7552,98 m²'lik kısmının dere yatağı vasfı ile tescil harici bırakılması karşısında davacının talebinin bu kısma yönelik olarak Medeni Kanun'un 713. maddesi hükmü uyarınca tapusuz olan taşınmazın tescili talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Kadastro sonucu; Tokat ili, Artova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 109 ada 6 parsel sayılı taşınmazın 9.899,69 m² yüz ölçümü ve "tarla" vasfı ile senetsizden davacı ... adına tespit edildiği, ... tarafından tespite yapılan itiraz üzerine Tokat Kadastro Mahkemesinin 2019/709 Esas ve 2020/271 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne taşınmazın dere yatağı vasfı ile tespit dışı bırakılmasına karar verildiği ve kararın istinaf kanun yoluna başvurulmaksızın 22.07.2020 tarihinde kesinleştiği, 109 ada 6 parselin de yine mahkeme kararı ile dere yatağı vasfı ile tespit dışı bırakılması karşısında, davacının 109 ada 6 parsel yönü ile talebinin Medeni Kanun'un 713. maddesi hükmü uyarınca tapusuz olan taşınmazın tesciline ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.