"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2387 E., 2023/1889 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ayvacık Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/58 E., 2021/147 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleştirilen 2020/133 E. sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacı ... vekili dava dilekçesinde; muris dedesi ...'ın mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak Çanakkale ili, Ayvacık ilçesi, ... köyünde kain 155 ada 1 ve 203 ada 13 parsel sayılı taşınmazlarını 06.04.2011 tarihinde oğlu ...'e sattığını, bedel ödenmediğini, satış bedelleri ile gerçek değerler arasında oransızlık olduğunu, davalının alım gücü olmadığını, davalı ...'in bir çok borcu olduğunu ve 203 ada 13 parsel sayılı taşınmazı 3. kişiye sattığını ileri sürerek 155 ada 1 parsel yönünden davalı adına olan tapu kaydının davacının miras payı oranında iptali ile davacı adına tescilini, 203 ada 13 parsel yönünden belirlenecek tazminatın davacı ...'a ödenmesini talep etmiştir.
2.Birleştirilen 2020/133 E. (Kaldırma öncesi 2017/30 E.) sayılı davada davacı ... dava dilekçesinde; muris dedesi ...'ın mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak ... köyünde kain 202 ada 28 parsel sayılı taşınmazının öldükten sonra oğlu ... adına tescil edilmesi amacıyla Çanakkale 4. Noterliğinin 10.04.2015 tarihli ve 1852 yevmiye sayılı ölünceye kadar bakma sözleşmesini düzenlediklerini, sözleşme tarihi ile murisin ölüm tarihi arasında 10 ay olduğunu, ...'in murise bakmadığını, bu sözleşmeyi Ayvacık Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/101 E. sayılı ortaklığın giderilmesi davasında öğrendiklerini ileri sürerek ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptalini, olmazsa tenkisini talep etmiştir.
3.Birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekili dava dilekçesinde; muris babası ... ile ... arasında düzenlenen 10.04.2015 tarihli ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle 202 ada 28 parsel sayılı taşınmazın muris öldüğünde ... adına tescilinin kararlaştırıldığını, ancak ...'in vakit bularak tescil isteminde bulunmadığını, ...'in 20 yıl boyunca ölene kadar murisin tüm bakım ve ihtiyaçlarını karşıladığını, yatalak olduğu dönemde murisin altını temizlediğini, ... tarafından açılan ortaklığın giderilmesi davası sonucunda miras payının devrinin gündeme gelebileceğini ileri sürerek muris adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde; ... ve ...'in amca yeğen olduklarını, eşinin öldüğü 28.12.1998 tarihinden itibaren murise ölene kadar ... tarafından bakıldığını, 2012 yılında kalçasını kırıp yatalak olduğunda da murise davalının baktığını, torun ...'ın murisle hiç ilgilenmediğini, 155 ada 1 parselin murisin yüksek bakım masraflarını karşılamak amaçlı olarak davalı ... üzerinden 3. kişiye satılarak bedelinin bakım masraflarına harcandığını, 203 ada 13 parselin ise murise bakması nedeniyle duyulan minnet duygusuyla davalı ...'e devredildiğini, öncesinde de muris tarafından davacı ...'ın babası ...'e tarla ve murisin eşinden ev bırakıldığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Birleştirilen 2020/133 E. sayılı davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımının dolduğunu, ... ve ...'in amca yeğen olduklarını, eşinin öldüğü 28.12.1998 tarihinden itibaren murise ölene kadar ... tarafından bakıldığını, 2012 yılında kalçasını kırıp yatalak olduğunda da murise davalının baktığını, torun ...'ın murisle hiç ilgilenmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
3.Birleştirilen 2016/262 E. sayılı dosyada davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 202 ada 28 parsel sayılı taşınmazının öldükten sonra oğlu ... adına tescil edilmesi amacıyla Çanakkale 4. Noterliğinin 10.04.2015 tarihli ve 1852 yevmiye sayılı ölünceye kadar bakma sözleşmesini düzenlediklerini, sözleşme tarihi ile murisin ölüm tarihi arasında 10 ay olduğunu, ...'in murise bakmadığını, Ayvacık Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/101 Esasına kayden açtıkları ortaklığın giderilmesi davası sırasında davalıya sözleşmenin ifası için dava açmak üzere süre verildiğini, davalının süresinde davayı açmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 09.09.2013 tarihli ve 2017/30 E., 2019/220 K. sayılı kararıyla; murisin mirasçılarının torunu ... ve oğlu ... olduğu, murisin 86 yaşında ölmeden önce 1,5 yıl yatalak olduğu, davalının 2 sene baktığı, altını alma, yemek, giysi, yıkama, hastane gibi bütün ihtiyaçlarının davalı ... tarafından karşılandığı, bakım konusunda murisin oğlu ...'den memnun olduğu, torunu ... tarafından aranıp sorulmadığı, her ne kadar iptali istenen ölünceye kadar bakma sözleşmesinin konusu taşınmaz murisin malvarlığında en değerli yer ise de murisin asıl iradesinin kendisine baktırmak olduğu, murisin aktifinde başka değerli taşınmazlar da olduğu, bakım borcunun yerine getirilmediği iddiası ile sözleşmenin iptalini isteme hakkının sağlığında bakım alacaklısına ait olduğu, davanın ispatlanamadığı, ölünceye kadar bakma sözleşmesi ivazlı olduğundan tenkis de istenemeyeceği gerekçesiyle davacı ...'ın ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali, olmazsa tenkis davasının reddine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin 09.09.2013 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 04.06.2020 tarihli kararıyla; sair istinaf sebepleri incelenmeksizin 6100 sayılı HMK'nın 184/2. maddesi uyarınca tahkikatın bittiği tefhim edilmeden, sözlü yargılama aşaması uygulanmadan, taraflara son sözleri sorulmadan sonuca gidildiği gerekçesiyle kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
3.İlk Derece Mahkemesinin 14.10.2020 tarihli ve 2020/133 E., 2020/156 K. sayılı kararıyla; dosyanın aynı Mahkemenin 2016/58 E. sayılı (Asıl dava) dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
4.İlk Derece Mahkemesinin 23.12.2020 tarihli ve 2016/262 E., 2020/207 K. sayılı kararıyla; dosyanın aynı Mahkemenin 2016/58 E. sayılı (Asıl dava) dosyasıyla birleştirilmesine karar verilmiştir.
5.İlk Derece Mahkemesinin 26.04.2021 tarihli ve 2016/58 E., 2021/147 K. sayılı kararıyla; murisin tek mirasçılarının davanın tarafları olan oğlu ... ve torunu ... olduğu, her ne kadar murisin aktifinde başka taşınmazlar bulunduğu, murisin sosyal güvencesi olmadığı ve murise oğlu ... tarafından bakıldığı görülmüş ise de asıl davaya konu taşınmazların satış tarihindeki gerçek değerleri ile satış bedelleri arasında fahiş fark olduğu, tanık beyanlarından muris ile torunu ...'ın arasının iyi olmadığı, ...'e satış suretiyle devredilen 2 taşınmazdan birinin en değerli ikinci taşınmaz olduğu, birleştirilen davalara konu (202 ada 28 parsel) taşınmazın da en değerli taşınmaz olduğu, murisin bu en değerli taşınmazını da ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle oğlu ...'e temlike konu ettiği, murisin tek taşınmazını verebilecek iken en değerli taşınmazlarını oğlu ...'e satış ve ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle devrettiği, devredilen taşınmazların murisin tüm malvarlığına oranının %88 olduğu, bu bakımdan satış ve ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle ...'e yapılan temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davacı ...'ın asıl ve birleştirilen 2020/133 E. sayılı davalarının kabulüne, davacı ...'in birleştirilen 2016/262 E. sayılı davasının reddine, asıl davada 155 ada 1 parselde davalı ... adına olan tapu kaydının davacı ...'ın miras payı oranında iptali ile davacı ... adına tesciline, kalan payın davalı ... üzerinde bırakılmasına, birleştirilen 2020/133 E. sayılı davaya konu (202 ada 58 parsel hakkındaki) 10.04.2015 tarihli ve 1852 yevmiye sayılı ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptaline karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl ve birleştirilen 2020/133 E. (Kaldırma öncesi 2017/30 E.) sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; murisin iki parça taşınmazını satış, bir parça taşınmazını ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle davalı oğlu ...'e devrettiği, denetime elverişli bilirkişi raporlarıyla murisin ölüm tarihi itibariyle satışla ...'e devredilen 155 ada 1 ve 203 ada 13 parsellerin toplam değerinin 256.142,00 TL, terekede bulunan 125 ada 26 ve 103 ada 87 parsellerin ise 1.056.641,00 TL olarak tespit edildiği, murisin elinde bulunan mal varlığı, temlik edilen malın tüm mameleke oranı dikkate alındığında yapılan devirlerin makul karşılanabilecek sınırda olmadığı, daha azı ile bakım yaptırılabilecek iken diğer taşınnazların toplamından daha fazla değerdeki taşınmazı ölünceye kadar bakma sözleşmesine konu etmesinin mal kaçırma amacını gösterdiği, satılan taşınmazlar yönünden davalının ödediği paraya dair somut delil gösteremediği, o tarihlerde murisin bakım gerektirebilecek ciddi bir hastalığı da bulunmadığı gözetildiğinde tüm devirlerin muvazaalı olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Asıl ve birleştirilen 2020/133 E. (Kaldırma öncesi 2017/30 E.) sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekili temyiz dilekçesinde; asıl ve birleştirilen davalara konu taşınmazların değerinin yüksek, terekedeki temlik dışı taşınmazların değerinin ise düşük hesaplandığını, hesaplanan %88 oranın hatalı olduğunu, zaten 1/2 paylı mirasçı ...'e yapıldığı kabul edilen %88 kazandırmanın da minnet duygusunun karşılığı olacağını, ...'e satılan iki taşınmazın murisin bakım giderlerini karşılamak amaçlı ve duyulan minnet duygusu ile devredildiğini, bakım giderinin taşınmaz bedellerinden az olmadığını, davacı ...'ın annesi ... haricinde dinlenen tüm taraf tanıklarının beyanları ile ...'in murisin hastalıkları, tedavisi, temizliği ve diğer tüm ihtiyaçlarını karşılayıp yükümlü olduğu sınırların ötesinde bakım yaptığının, torunu ... ve babası ...'in ise murisle ilgilenmediğinin sabit olduğunu, murisin sosyal güvencesi olmadığını, öncesinde de torunu ...'ın babasına taşınmaz vermesi sebebiyle ...'e yapılan temliklerin denkleştirme amaçlı olduğunu, İlk Derece Mahkemesinin ... lehine verdiği ilk hüküm yalnızca usul eksikliği nedeniyle kaldırıldığı hâlde, son kararda tam tersine ... aleyhine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
B.Değerlendirme ve Gerekçe
Asıl dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, tazminat, olmazsa tenkis; birleştirilen 2020/133 E. sayılı dava, muris muvazaası hukuki sebebine dayalı ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali, olmazsa tenkis; birleştirilen 2016/262 E. sayılı dava, ölünceye kadar bakma sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dosya kapsamından; 15.01.1928 doğumlu muris ...'ın 10.02.2016 tarihinde ölümüyle geriye mirasçı olarak oğlu ... ve murisin kendisinden önce ölen oğlu ...'den olma torunu ...'ı bıraktığı, murisin 06.04.2011 tarihli ve 1559 yevmiye sayılı işlemle asıl dava konusu Çanakkale ili, Ayvacık ilçesi ... köyü 155 ada 1 parsel ve 203 ada 13 parsel sayılı taşınmazların çıplak mülkiyetini oğlu ...'e sattığı, tazminat istemine konu 203 ada 13 parsel sayılı taşınmazın dava öncesinde davalı ... tarafından 15.01.2013 tarihinde dava dışı 3. kişiye satıldığı, birleştirilen davaların konusu Çanakkale 4. Noterliğince düzenlenen 10.04.2015 tarihli ve 1853 yevmiye sayılı ölünceye kadar bakma sözleşmesine istinaden murisin kendisine ölünceye kadar bakması karşılığında 202 ada 28 parsel sayılı taşınmazının ölünce oğlu ... adına tescil edilmesini istediği, 202 ada 28 parsel sayılı taşınmazın tapuda hâlen muris adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup asıl ve birleştirilen 2020/133 E. sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Asıl ve birleştirilen 2020/133 E. sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı olduğu üzere; asıl dava yönünden 6.586,41 TL, birleştirilen 2020/133 E. sayılı dava yönünden 413,25 TL, birleştirilen 2016/262 E. sayılı dava yönünden 345,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden asıl ve birleştirilen 2020/133 E. sayılı davada davalı-birleştirilen 2016/262 E. sayılı davada davacı ...'dan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.04.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.