"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1023 E., 2023/1455 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın açılmamış sayılmasına / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Türkoğlu Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/582 E., 2023/1 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Kahramanmaraş ili, Türkoğlu ilçesi, ... Mahallesine kain 146 ada 3 parsel sayılı taşınmazı 30 yıldan uzun süredir kullandıklarını, öncesinde tarıma elverişli olmayan taşınmazın davacılar tarafından imar-ihya edilerek tarıma elverişli hale getirildiğini, davacılar tarafından ekilip bakıldığını, ancak taşınmazın bulunduğu bölgede yapılan imar çalışması sırasında dava konusu taşınmazın davacılar adına değil Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, imar çalışmasıyla oluşan kayıtların gerçek hak sahibini belirtmediğini ve zilyetlikle iktisaba engel olmadığını, Hazinenin davacıların zilyetliğindeki bu taşınmazı satışa çıkarmak istediğini ileri sürerek dava konusu 146 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davalı Hazine adına tapu kaydının iptalini ve davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine temsilcisi cevap dilekçesinde özetle; davacıların dava konusu taşınmaz üzerinde imar-ihyaya dayalı kazandırıcı zamanaşımı yoluyla iktisaba elverişli herhangi bir zilyetliklerinin olmadığını, davanın yasal süresinde açılmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.01.2023 tarihli ve 2020/582 Esas, 2023/1 Karar sayılı kararı ile; peşin harcın dava dilekçesinde gösterilen 1.000 TL dava değeri üzerinden yatırıldığı, ancak dava konusu taşınmazın keşfen belirlenen toplam değerinin 8.235.057 TL olduğu gerekçesiyle 22.03.2022 tarihli celsede davacı tarafa 140.579,79 TL eksik harcı tamamlamak üzere 2 aylık kesin süre verildiği, verilen sürede eksik harç tamamlanmadığı taktirde 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 30 uncu maddesi gereğince davaya devam edilemeyeceğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 150 nci maddesi gereğince müteakip işlemlere devam edilemeyeceğinin ihtar edildiği; davacı tarafın eksik harcı tamamlamaması nedeniyle 27.09.2022 tarihli celsede 492 sayılı Kanunu'nun 30 uncu ve 32 nci maddeleri atfı ve 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilerek 492 sayılı Kanun'un 30 uncu ve 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereği 3 ay içinde eksik harç tamamlanıp yenileme dilekçesi sunulmadığı taktirde davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğine hükmedildiği; işlemden kaldırıldıktan sonra 3 ay içinde yenilenmeyen davanın süresi dolduğu gün açılmamış sayılacağı, davacı tarafın 3 ay içinde harcı tamamlamayıp yenileme dilekçesi de sunmadığı gerekçesiyle 492 sayılı Kanun'un 30 uncu ve 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacıların emekleri görmezden gelinerek dava konusu taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında hatalı şekilde davalı Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, bilirkişi raporlarına istinaden dava konusu taşınmazın 1950 yılından beri davacılar tarafından davasız, aralıksız ve malik sıfatıyla tarım yapılmak suretiyle kullanıldığını, taşınmazın keşfen belirlenen değeri üzerinden eksik 140.579,79 TL harcın ikmâl edilmesi için verilen 2 aylık kesin sürenin mevcut ekonomik koşullarda yetersiz olduğunu, davacıların eksik harcı verilen sürede tamamlayacak ekonomik gücü olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.12.2023 tarihli ve 2023/1023 Esas, 2023/1455 Karar sayılı kararı ile; davaya konu taşınmazın değerinin keşfen 8.235.057 TL olarak belirlendiği, bu değere göre hesaplanan eksik harcı tamamlamak üzere davacıya 22.03.2022 tarihli celsede 2 aylık kesin süre verildiği, verilen sürede ikmal edilmemesi hâlinde 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılacağı ve 492 sayılı Kanun'un 32 nci maddesi gereğince müteakip işlemlere devam edilemeyeceğinin davacı vekiline ihtar edildiği, sonraki 24.05.2022 tarihli celseye davacılar vekilinin katılmayıp eksik harcı da ikmâl etmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, davanın davacı tarafından yenilenmesi üzerine açılan 8 inci celsede davacılar vekilinin eksik harcı ikmâl için ek süre istediği, ancak Mahkemece 492 sayılı Kanun'un 30 uncu ve 32 nci maddeleri atfıyla 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesine göre dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, eksik harcın 3 ay içinde ikmâl edilmemesi gerekçesiyle de davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, verilen sürede eksik harcın davacılar tarafından ikmâl edilmediği ve bundan sonra davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, Mahkemenin kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 37 inci maddeleri,
2. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 30 uncu ve 32 nci maddeleri,
3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 150 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince davacı tarafa, 22.03.2022 tarihli celsede 140.579,79 TL eksik harcı tamamlamak üzere 2 aylık kesin süre verildiği, verilen sürede eksik harç tamamlanmadığı taktirde 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 30 uncu maddesi gereğince davaya devam edilemeyeceğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 150 nci maddesi gereğince müteakip işlemlere devam edilemeyeceğinin hazır bulunan davacı vekiline ihtaren tefhim edildiği, sonraki 24.05.2022 tarihli celseye davacılar vekilinin katılmayıp eksik harcı da ikmâl etmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, davanın yenilenmesi üzerine açılan 27.09.2022 tarihli 8 inci celsede davacılar vekilinin eksik harcı ikmâl için ek süre istediği, ancak Mahkemece 492 sayılı Kanun'un 30 ve 32 nci maddeleri atfıyla 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesine göre dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, eksik harcın 3 ay içinde ikmâl edilmemesi gerekçesiyle de temyize konu edilen davanın açılmamış sayılmasına dair kararın verildiği, davacı vekiline usulüne uygun ihtarın yapıldığı 22.03.2022 tarihli celseden davanın açılmamış sayıldığı 02.01.2023 tarihine kadar İlk Derece Mahkemesince verilen sürelere rağmen davacı tarafından eksik harcın ikmâl edilmemesi sebebiyle verilen temyize konu kararda usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Onama harcı peşin yatırdığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.04.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.