"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/319 E., 2023/192 K.
Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar; davacılar vekili ve davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacıların murisi ... ile davalıların murisi ...'in kardeş olduğunu, tarafların ortak murisi ...’ın maliki olduğu 105 ada 1 (eski 6) ve 105 ada 9 (eski 51) parsel sayılı taşınmazların tamamı ile 1028 ada 7 parsel (eski 94) sayılı taşınmazdaki ¼ payını dava dışı oğlu ...’ya vekalet vererek davalıların murisi ...’a (murisin oğlu) satış suretiyle temlik ettiğini, ...’in ölümü ile davalılara intikal ettiğini, muris ... tarafından yapılan temlikin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, daha önce muris muvazaası nedeniyle Ünye Asliye Hukuk Mahkemesinin 1993/21 Esası üzerinden açılan davada temlikin muvazaalı olduğunun saptandığını ileri sürerek çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında davacılar adına tescilini talep etmiştir. Yargılama sırasında 02.05.2014 tarihli dilekçe ile davacılar, eldeki davaya konu tüm hak ve yetkilerini dava dışı ... ...’a devir ettiklerini beyan etmeleri üzerine, dava ... ... tarafından takip edilmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... ve ... vekili; miras hakkından kaynaklanan dava açmamaları konusunda davacılar ile anlaşmaları neticesinde maliki oldukları 13 parça taşınmazı davacı ...’a devir ettiklerini, devri bedel almadan yaptıklarını, ...’ın diğer kardeşlerinin haklarını vereceğini söylediğini, eldeki davanın haksız ve kötüniyetli açıldığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
2. Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.12.2015 tarihli ve 2013/556 Esas, 2015/633 Karar sayılı kararıyla; muris tarafından yapılan temlikin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunun daha önce açılıp kesinleşen davalarla da anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile çekişmeli taşınmazların davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptaline ve davacıların miras payları oranında ... ... adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekilinin temyiz talebinde bulunması üzerine Dairece; yargılama sırasında dosya içine sunulan 02.05.2014 tarihli dilekçe ile ...’ın kendi adına asaleten, ... ile ... adına vekaleten ve ...’ın da kendi adına asaleten, küçük çocukları ... ile ...’a velayeten eldeki davanın konusu olan tüm hak ve yetkilerini ... ...’a devir ettikleri, bu devri de ... ...’ın kabul ettiği görülmüşse de devrin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 183. maddesinde düzenlenen alacağın devri niteliğinde olmadığını, eldeki davada yapılan devrin koşulların gerçekleşmesi halinde mülkiyetin nakline ilişkin olduğu, bu şekilde taşınmazların mülkiyetinin devrini öngörecek nitelikte yapılan devir sözleşmesinin yasal olmadığı, gerek 1086 sayılı HUMK’da gerekse 6100 sayılı HMK’da dava hakkının devrine ilişkin bir düzenleme yer almayıp dava konusunun devrine ilişkin HUMK'da 186. maddenin, HMK'da ise 125. maddenin düzenlendiğini, 02.05.2014 havale tarihli sözleşmenin Yasa'nın açık hükmü karşısında ... ...’a davayı takip yetkisi vermediği, temlik alan ... ...’ın davada sıfatı bulunmadığından, davanın davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... huzurunda görülerek dava şartlarından olan taraf teşkilinin sağlanması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 05.03.2020 tarihli ve 2019/149 Esas, 2020/111 Karar sayılı kararıyla; muvazaa iddiasının sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüyle davacıların miras payları oranında iptal-tescile karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekilinin temyiz isteminde bulunması üzerine Dairece; davalılar tarafından ibraz edilen; davacı ... ... tarafından 10.08.2012 tarihinde, davacı ... tarafından ise 06.08.2012 tarihinde imzalanan belgelerle ilgili olarak ... ve ...’ın Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/593 Esas sayılı dosyasındaki beyanlarının değerlendirilmediği, bu durumda söz konusu belgelerin asıllarının temin edilip söz konusu belgelerdeki imzaların davacılara ait olması halinde; belge içeriğinde belirtilen tapu kayıtlarının incelenerek davalılardan davacılara taşınmazların intikal ettiğinin tespiti halinde davanın reddine, aksi halde ise şimdiki gibi davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 02.12.2021 tarihli ve 2021/146 Esas, 2021/306 Karar sayılı kararıyla; usulüne uygun ihtarat içeren davetiyeye rağmen davacı ...'ın duruşmaya gelmediği, bu nedenle 06.08.2012 tarihli belge altındaki imzanın kendisine ait olduğunu ikrar etmiş sayıldığı, diğer davacı ...'in ise duruşmaya gelerek 10.08.2012 tarihli belge altındaki imzanın kendisine ait olduğunu kabul ettiği, anılan belgelerde belirtilen 13 parça taşınmazdan 12 parçasının davalılar tarafından davacı ...'a devredildiği, her ne kadar 105 parsel sayılı taşınmaz halen davalılar adına kayıtlı ise de taşınmaza davalılarla birlikte birden çok kişinin elbirliği mülkiyet halinde malik oldukları, bu sebeple davalıların paylarını tek başlarına devretmesinin mümkün olmadığı, davacıların 105 parsel sayılı taşınmaza yönelik bir taleplerinin de bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairece; murisin dava dışı çocukları tarafından davalıların murisi ...'e karşı açılan davada muvazaa iddiasının sabit görüldüğü ve 23.11.1995 tarihli kararın deracattan geçerek kesinleştiği görülmekle eldeki dava için güçlü delil teşkil ettiği, davalıların murisi ...'e yapılan temlikin muvazaalı olduğu, davacılar ... ve ... tarafından davalılardan devraldıkları taşınmazlara karşılık dava konusu taşınmazlara ilişkin dava açılmayacağına dair belgelerdeki imzaların davacılara ait olduğunun anlaşılması karşısında davacı ... yönünden davanın reddine karar verilmesinin doğru olduğu, davacı ...'e intikal eden taşınmaz olmadığından ve diğer davacılar yönünden imzalanan belge de bulunmadığından davacılar ..., ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Davalılar ... ve ... vekilinin karar düzeltme talebi Dairece 23.11.2022 tarihinde reddedilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı ... yönünden davanın reddine, diğer davacılar yönünden muvazaanın sabit olduğu gerekçesiyle miras payları oranında tapu iptali ve davacılar adına tescile ve kalan payların davalılar adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükümdeki miras paylarının hatalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davacılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükümdeki miras paylarının hatalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalılar ile davacı ... arasında imzalanan belgenin, tüm davacıların murisi olan ...'dan gelen paylara yönelik olduğunu, bu nedenle tüm davacılar yönünden davanın reddi gerektiğini, son bozma kararında ...'e dava dışı taşınmazlarda pay intikal etmediği gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtilmişse de taşınmazların 1/2 payının davacı ... ve diğer mirasçılar tarafından kullanıldığını belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar ... ve ... vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece bozma kararına uyularak davacı ... yönünden davanın reddine, davacılar ..., ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesi isabetli ise de hükme esas alınan davacı ve davalı tarafın miras oranına ilişkin bilirkişi raporunun doğru olduğunu söylemek mümkün değildir.
3. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1903 doğumlu ...'ın 15.07.1984 tarihinde öldüğü, geriye mirasçı olarak davacıların murisi ..., davalıların murisi ..., dava dışı ..., ..., ... ve ...'in kaldığı; murisin ölmeden önce 105 ada 1 parsel sayılı taşınmazı Adil İlyas Sarıkaya adlı kişiye 04.02.1959 tarihinde, onun da 11.09.1959 tarihinde davalıların murisi oğlu ...'a devrettiği; 105 ada 9 parsel sayılı taşınmazı 04.07.1979 tarihinde davalıların murisi oğlu ...'a; 1028 ada 7 parsel sayılı taşınmazdaki 12/48 payını 04.07.1979 tarihinde davalıların murisi oğlu ...'a devrettiği anlaşılmıştır.
4. Muris ...'ın dava dışı çocukları ..., ... ve ...'in eldeki davaya konu taşınmazlar için davalıların murisi ...'a muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davası açtığı, Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1993/21 Esas sayılı dosyasında görülen yargılamada, davalı ...'in ölümü ile karısı ... ve kızları ..., ... ve ...'in davaya dahil edildiği, yargılama sonucunda davanın kabulü ile ...'ın mirastan çıkarılması (Samsun 3. Noterliğinin 17.05.1968 tarihli 04538 numaralı belgesi) nedeniyle altı mirasçı için 1/6'şar paydan değil 1/5'er paydan tescil hükmüne karar verdiği; eldeki davanın davalıların 1/6'şar paydan hüküm kurulmasına ilişkin yargılamanın iadesi taleplerinin Mahkemece süresinde olmadığından reddedildiği ve kararın Dairece onandığı görülmüştür.
5. Kesinleşen Mahkeme kararı sonrası, dava dışı mirasçılar ..., ... ve ... adına 1/5'er pay üzerinden hükmen tescil edilmiş, davalılar ve anneleri ... adına 8/20 pay tescil edilmiştir. Daha sonra pay alım satımı ile davalıların payının değiştiği görülmesine rağmen hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalıların muvazaaya konu payları yanlış hesaplanmıştır.
6. Hal böyle olunca, Mahkemece yeniden bilirkişi raporu alınarak, davalı tarafa muvazaalı olarak geçtiği tespit edilen paylar üzerinden ve davalıların dava dışı mirasçılardan satın aldığı paylar dahil edilmeksizin, davacıların (..., ..., ..., ... ve ...) muris ...'ın mirasçılık belgesindeki miras oranına (davacıların murisi ...'ın, muris ...'ın mirasındaki payının 1/6 olduğu gözetilerek) göre hüküm kurulması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Yukarıda (1) numaralı paragrafta açıklanan davalılar ... ve ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. (2 - 6) nolu paragraflarda açıklanan davacılar vekilinin ve değinilen yönlerden davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara ve davalılara iadesine,
Dosyanın Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
22.04.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.