"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/308 E., 2022/1041 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karasu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/166 E., 2021/480 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisi ...'ın Sakarya ili, Karasu ilçesi, ... Mahallesinde kain 475 ve 490 parsel, 164 ada 1, 165 ada 2, 169 ada 1 ve 170 ada 1 parsel sayılı taşınmazlarını davalı kızkardeşine (davacıların halasına) 155.000,00 TL bedelle satıp taşınmazı tapuda devrettiğini, murisin satış işleminden 9 gün sonra 29.03.2019 tarihinde ölmesi üzerine davalının bakiye 105.000,00 TL bedeli davacı mirasçılara ödemediğini, davalı taşınmazlardaki fındık mahsulünü topladığı için ödenen 50.000,00 TL'yi iade borçlarının kalmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalı adına tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tescilini ve takas mahsup işlemi uygulanmasını talep etmiş, 26.05.2021 tarihli celsede takas mahsup talebinden vazgeçtiklerini, taleplerinin yalnızca tapu iptali ve tescil olduğunu bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalının ağabeyi olan davacılar murisinin, oğlunun borçlarını ödemek amacıyla dava konusu taşınmazlardaki hisselerini 150.000,00 TL bedelle davalıya sattığını, bedelin 50.000,00 TL'sinin banka havalesiyle murise, 35.000,00 TL tahliye masrafının muris adına kiracısı ...'e ödendiğini, ayrıca 11.605,00 TL hastane ve banka borçlarının da muris adına ödendiğini, bakiye 50.400,00 TL bedelin ise tapuda murise elden ödendiğini, resmi satış senedine göre de bedelin tamamen ödendiğini, davacıların tanık dinletmesine muvafakat etmediklerini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasındaki adi yazılı satış sözleşmesinde davaya konu taşınmazların 155.000,00 TL bedelle davalıya satıldığı, adi yazılı sözleşmeye istinaden peşinat olarak 85.000,00 TL'nin verildiği, kalan 70.000,00 TL'nin Kasım 2019 tarihinde ödeneceği, ödeme yapılmadığı takdirde satışın iptal edileceğinin yazılı olduğu, murise ait hisselerin 22.02.2019 tarihli ve 4459 yevmiye sayılı, 22.03.2019 tarihli ve 4455 yevmiye sayılı resmi senetlerle davalıya satıldığı, resmi senetlerden satış bedelinin ödendiğinin anlaşıldığı, davalının ödenmeyen bedel olmadığını bildirdiği, satış senetlerinde bedelin ödendiğinin yazılı olduğu, resmi şekle tabi işlem karşısında davacının bedelin ödenmediği iddiasının dinlenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinini yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bedelin satış akdinin asli unsurlarında olduğu, satış bedelinin ödenmemesinin tek başına tapu kaydının iptali nedeni olmadığı, somut olayda davacılar murisinin satış iradesinin bulunduğu, dava konusu 6 adet taşınmazdaki el birliği hisselerini iradi olarak kardeşi davalıya temlik ettiği, uyuşmazlığın bedelin kısmen ödenmemesinden kaynaklandığı, 6098 sayılı TBK'nın 246. maddesi delaletiyle 235. maddesi hükmü gereğince resmi satış senetlerinde bedelin ödenmemesi hâlinde akdi feshederek satışa konu şeyin geri alınması hakkı saklı tutulmadıkça veya bu konuda ihtirazi kayıt dermeyan edilmedikçe satılan şeyin istirdadının başka deyişle tapu iptali ve tescilin istenemeyeceği, satıştan kaynaklanan bir alacak var ise onun istenebileceği, İlk Derece Mahkemesi kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu hisselerin sunulan adi yazılı sözleşmedeki şartlarla satıldığını, murisin satıştan 9 gün sonra öldüğünü, sözleşmede Kasım 2019 tarihinde ödeneceği kararlaştırılan bakiye 105.000,00 TL'nin ödenmediğini, dinletilmek istenen bir kısım tanığın Mahkemece lüzum görülmeyerek dinlenmediğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılmasını, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
B.Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Somut olayda; 05.08.1957 doğum tarihli muris ...'ın 29.03.2019 tarihinde ölümüyle geriye mirasçı olarak çocukları davacılar ... ve ... ...'ı bıraktığı, murisin vekili ... ... vasıtasıyla - satış bedelinin ödenmediği/eksik ödendiği takdirde dönme hakkının kullanılacağına dair ihtirazi kayıt içermeyen - 22.03.2019 tarihli ve 4455 yevmiye sayılı satış suretiyle pay temliki işlemine dair resmi senetlere istinaden Sakarya ili, Karasu ilçesi, ... Mahallesinde kain 475 (yeni 166/3) parsel ve 490 (yeni 163 ada 32 parsel) deki iştirak hâlindeki hissesini, 164 ada 3 parseldeki 291569/2624304 payını, 165 ada 2 parseldeki 18878/169899 payını, 169 ada 1 parseldeki 2577/23189 payını, 170 ada 1 parseldeki 3551/31960 payını toplam 26.700,00 TL bedelle davalı kardeşine temlik ettiği, davalının 170 ada 1 parselde muristen aldığı payı 11.11.2022 tarihli satış işlemiyle dava dışı ... Topal'a sattığı anlaşılmaktadır.
3.Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.10.2021 tarihli ve 2017/1-1274 Esas, 2021/1242 Karar sayılı kararında; uyuşmazlığın taşınmaz satış bedelinin ödenmemesinden kaynaklandığı durumda satışın asli unsurlarından bedelin ödenmemiş olmasının tek başına tapu iptali ve tescil nedeni olmadığı, TBK'nın 246. maddesine göre taşınır satışına ilişkin hükümlerin kıyas yoluyla taşınmaz satışına da uygulanacağı, bu madde delaletiyle TBK'nın 235. maddesine göre satılanın zilyetliği bedel ödenmeksizin alıcıya geçmişse alıcının temerrüdü sebebiyle satıcının dönme hakkını kullanarak satılanı geri almasının, bu hakkın sözleşmede açıkça saklı tutulmasına bağlı olduğu, ancak bu durumda bedel ödenmediği takdirde mülkiyetin iade edileceğine dair ihtirazi kayıt dermeyan edilmedikçe satılanın istirdadının istenemeyeceği, koşulsuz olarak bedelin sonradan ödeneceği kararlaştırılmış ise satıcının hakkının bedel olduğu vurgulanmıştır.
4.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 534,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.