"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/397 E., 2023/128 K.
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Hakkari ili, ... ilçesi, .... köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında 100 yılı aşkın süreden beridir müvekkilinin ve ailesinin zilyetliğinde bulunan 262 ada 14 ve 15 parsel sayılı taşınmazların sehven Hazine adına tescil edildiğini, dava konusu taşınmazların sürekli müvekkilinin ve ailesinin zilyet ve tasarrufunda bulunduğunu, taşınmazları ekip biçtiğini, tarla olarak kullandığını, orman alanı olmadığını, zilyetliğin nizasız fasılasız devam ettiğini ileri sürerek taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile müvekkili adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının zilyetliğini belgelendiremediğini, taşınmazların taşlık ve hali arazi vasfında olduğunu, zamanaşımı zilyetliği ile kazanılması imkanı bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Hakkari Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.11.2015 tarihli ve 2014/197 Esas, 2015/666 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların davacının eklemeli zilyet olarak tasarrufunda bulunduğu, dava konusu taşınmazların tarımsal faaliyetlerde kullanıldığı, halihazırda taşınmazın üzerinde meyve ağaçlarının bulunduğu ve kurunga yem bitkisinin yetiştirildiği, bu nedenle eklemeli zilyetlik şartlarını taşıdığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 20.06.2019 tarihli ve 2016/10826 Esas, 2019/4657 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle davanın kabulüne dair yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma, inceleme ve uygulamanın karar için yeterli bulunmadığı, davacı ...'ın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açtığı, zilyetlik araştırması yapılırken taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yararlanılmadığı, soyut nitelikteki yerel bilirkişi ve tanık anlatımları ile taşınmazın kullanım durumlarını ve toprak yapılarını açıklama bakımından yetersiz, denetime elverişli olmayan zirai bilirkişi raporuna dayanılarak karar verildiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Hakkari Asliye Hukuk Mahkemesinin 22.02.2023 tarihli ve 2019/397 Esas, 2023/128 Karar sayılı kararıyla; ilk yargılama sonucunda verilen 17.11.2015 tarih ve 2014/197 Esas 2015/666 Karar sayılı kararlarının, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 20.06.2019 tarih ve 2016/10826 Esas, 2019/4657 Karar sayılı bozma ilamıyla; öncelikle dosyadaki eksikliklerin giderilerek taşınmaz başında keşif yapılması, taraf ve yerel bilirkişilerin dinlenilmesi, taşınmaza dair iddialar doğrultusunda incelemeler yapılması, zilyetlik yolu ile edinilen dava konusu taşınmaz miktarı yönünden de yapılacak değerlendirme sonrası alınacak rapora göre karar verilmesi gerektiği gerekçeleri ile bozulduğu, bozmaya uyularak ve dosyadaki eksiklikler tekemmül ettirilerek keşif gideri ve bilirkişi ücretinin yatırılması için davacı vekiline iki haftalık kesin süre verildiği, her ne kadar, davacı tarafça yatırılması talep olunan keşif gideri, HMK'nın 324. maddesi kapsamında delil avansı ise de, Yargıtay bozma ilamında, zilyetlik yolu ile edinilen dava konusu taşınmaz miktarı yönünden de yapılacak değerlendirme sonrası alınacak rapora göre karar verilmesinin anlatıldığı, bu yönüyle dava değerinin belirlenmesi açısından keşif yapılması gerektiği, hal böyle iken, talep olunan bedelin aynı zamanda HMK'nın 120. maddesi kapsamında gider avansı olduğu, verilen kesin süre ve yapılan ihtaratlara rağmen gider avansının yatırılmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, her ne kadar keşif harç ve avansının yatırılmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş olsa da Harçlar Kanunu'nun 30. maddesi ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409. maddesi (şuan yürürlükte olan 6100 sayılı HMK'nın 150. maddesi kapsamında olduğu gözetilmek suretiyle) uyarınca davanın işlemden kaldırılmasına; bunun sonrasında aynı maddede belirtilen 3 aylık süre sonunda da belirtilen masrafın ödenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken davanın reddinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın usulden reddine karar verilmiş ise de lehlerine hükmedilen vekalet ücretinin 2023 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin çok altında olduğunu, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince vekalet ücretinin takdiri gerektiğini ileri sürerek hükmün vekalet ücreti yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 120. ve 314. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu; Hakkari ili, .... ilçesi, ..../. Mahallesi çalışma alanında bulunan 262 ada 14 parsel sayılı taşınmaz 2.161,73 metrekare yüz ölçümü ve hali arazi vasfı ile, 262 ada 15 parsel sayılı taşınmaz 7.743,51 metrekare yüz ölçümü ve taşlık vasfıyla Maliye Hazinesi tespit ve tescil edilmiştir.
2.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428. maddesi ile 439. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekili ve davalı ... vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usule, kanuna ve bozmaya uygun olan kararın ONANMASINA,
Temyiz eden davacıdan alınması gereken harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. Maddesinin '' j '' bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Hakkari 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
15.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.