"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/72 E., 2024/166 K.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan ve davalı Hazine adına tespit ve tescil edilen 102 ada 22 parsel sayılı taşınmazın davacının mirasbırakanından intikal ettiğini, eklemeli olarak 60 yılı aşkın süredir zilyet edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davaya konu taşınmazın 1963 yılında yapılan toprak tevzi komisyonu çalışmalarında 59 parsel numarası ile Hazine adına tescil edilen tapu kaydı kapsamında kaldığını, Hazinenin özel mülkiyetindeki yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi kararı ile; davacı lehine 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 46. maddelerindeki kazanma koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 102 ada 22 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline, davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 02.12.2021 tarih, 2019/889 Esas, 2021/2399 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesinin gerekçesi benimsenmek suretiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairenin 30.10.2023 tarih, 2022/1414 Esas, 2023/6030 Karar sayılı kararıyla: ''Dava konusu taşınmazın hükmen tesciline esas alınan Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/520 Esas, 2009/591 Karar sayılı ve 07.07.2009 tarihli ilamı ile keşif giderinin yatırılmaması nedeniyle davanın reddedildiği, kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, sözü edilen dava dosyası ile eldeki davanın tarafları, konusu ve hukuki sebebinin aynı davanın kesin hüküm nedeniyle reddinin gerektiği'' hususuna değinilmek suretiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına hükmedilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; taşınmazın hükmen tesciline esas Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/520 Esas, 2009/591 Karar sayılı ve 07.07.2009 tarihli kararının eldeki dava yönünden kesin hüküm teşkil ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, kesin hüküm olarak kabul edilen çekişmeli taşınmazın hükmen tesciline esas dava dosyasında deliller toplanıp esas hakkında karar verilmediğini, kararın usule ilişkin olduğu, bu nedenle eldeki dava yönünden kesin hüküm teşkil etmeyeceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Kadastro sırasında, Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 102 ada 22 parsel sayılı taşınmazın 29.794,98 metrekare yüz ölçümü ve tarla vasıflı taşınmazın Toprak Tevzi Komisyonu çalışmaları sonucunda oluşan tapu kaydı nedeniyle davalı Hazine adına tespit gördüğü, davacı tarafından askı ilan süresi içerisinde tespite itiraz edilmesi üzerine Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/520 Esas, 2009/591 Karar sayılı ve 07.07.2009 tarihli ilamı ile davanın reddine, taşınmazın tespit gibi tesciline karar verildiği, böylece taşınmazın kadastro tespitinin hükmen kesinleştiği görülmektedir.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı, kararı adli yardım talepli temyiz ettiğinden ve adli yardım talebi kabul edildiğinden; başlangıçta alınmayan aşağıda yazılı 3.033,70 TL temyiz başvuru harcı ile 615,40 TL onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
16.04.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.