"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1138 E., 2024/981 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Açılmamış Sayılması/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/23 E., 2022/161 K.
Taraflar arasındaki muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı terekeye iade istemli tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; muris Melek Müdebbire'nin davacı ile birlikte davacının dava dışı kardeşi...'yi 30.05.1991 tarihinde evlât edindiğini, davacı ve kardeşinin murisin 1/2'şer paylı mirasçısı olduklarını, murisin ölmeden önce evlât edinme işleminin iptali için açtığı davanın reddedildiğini, bunun üzerine muris tarafından mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, İhsaniye Mahallesinde kain 347 ada 19 parsel sayılı taşınmazdaki dava konusu 1 ve 4 nolu bağımsız bölümleri yeğeni ve yeğeninin eşi olan davalılara sattığını, davalıların satış tarihlerinde murisle yakından ilgilenip yaşlılığından faydalandıklarını, murisin taşınmazları satmaya ihtiyacı olmadığını, bedel ödenmediğini, davalıların da taşınmazları satın almaya yetecek maddi güçleri olmadığını ileri sürerek dava konusu bağımsız bölümlerin davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile murisin terekesine iadesini adli yardım talepli olarak talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların keşfen belirlenen dava tarihindeki değeri üzerinden peşin harcın ikmâl edilmediğini, davalı ...'nın dava konusu 1 nolu bağımsız bölümü muristen değil dava dışı kişiden satın aldığını, davalı ...'in ölene kadar murise bakması sebebiyle murisin dava konusu 4 nolu bağımsız bölümün 1/2 payını minnet duygusu ile davalı ...'e devrettiğini, işlemlerde murisin mirastan mal kaçırma ve muvazaa amacının olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 16.12.2021 tarihli 1. celsede davacıya verilen kesin süre içerisinde harcın ikmâl edilmemesi sebebiyle Harçlar Kanunu'nun 26. ve devamı maddeleri uyarınca harç tamamlanıp dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150/5. maddesi uyarınca işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde yenilenmeyen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesi ekinde fakirlik belgesini de ibraz etmek suretiyle adli yardım talepli olarak eldeki davayı açtığını, adli yardım talebinin önce tensip tutanağı ile araştırma yapılmaksızın gerekçe belirtmeden reddedildiğini, yargılama sırasında davacının eşinin ölümü üzerine tekrar talep ettikleri adli yardım taleplerinin 25.02.2021 tarihli ara karar ile davacının her ay düzenli maaş alması nedeniyle reddedildiğini, halbuki davacının 1.200 TL yoksulluk aylığı ile keşfen belirlenen değer üzerinden belirlenen 33.625,59 TL eksik harcı ödemesinin mümkün olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dava dilekçesi ekinde fakirlik ilmuhaberi ibraz etmek suretiyle adli yardım talebinde bulunduğu, talebinin İlk Derece Mahkemesince yaptırılan sosyal ve ekonomik durum araştırması sonucunda davacının ev hanımı olduğu, gelirinin tespit edilmediği, babasına ait evde oturduğu, bakmakla yükümlü 1 çocuğu ve babasının bulunduğu, adına taşınmaz kaydı olmadığı, çalışmadığı, sadece ölen eşinden dolayı dul maaşı aldığı, ilkokul mezunu ve 55 yaşında olduğunun bildirildiği, fakirlik ilmuhaberinde de babasının yanında kaldığı, fakir ve yardıma muhtaç olduğunun bildildiği, 04.02.2019 tarihli ara karar ile mâli durumuna ilişkin belge sunmadığı gerekçesiyle adli yardım talebinin reddedildiği, ret kararına karşı davacının itirazının merciince 07.02.2019 tarihli kararla kesin olarak reddedildiği, davacının eşinin ölümü üzerine 05.11.2020 tarihli celsede tekrar adli yardım talep ettiği, 04.02.2019 tarihli ara karar ile davacının her ay düzenli maaş aldığı ve talebine ilişkin dosyada yeterli delil bulunmadığı gerekçesiyle talebin reddedildiği, bu defa da ret kararına karşı davacının itirazının merciince 12.03.2021 tarihli kararla kesin olarak reddedildiği, İlk Derece Mahkemesince 19.10.2021 tarihli celsede dava tarihi itibariyle keşfen belirlenen dava değeri üzerinden 33.625,59 TL harcın ikmâl edilmesi için davacıya bir sonraki celseye kadar süre verildiği, aksi hâlde harç ikmâl edilinceye kadar dosyanın işlemden kaldırılacağının ihtar edildiği, verilen kesin sürede harcın ikmâl edilmemesi üzerine dosyanın işlemden kaldırıldığı ve 17.03.2022 tarihinde de davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, davacının adli yardım talebinin reddine dair kararın yasal denetimden geçmek suretiyle kesinleştiği, istinaf aşamasında tekrar incelenemeyeceği, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının oratadan kaldırılmasını ve İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve terekeye iade talepli tescil istemine ilişkin olup temyize konu uyuşmazlık davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369. maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 37. maddeleri.
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. ve 334. maddeleri.
3.492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 32. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz karar harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.