"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/698 E., 2024/695 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Safranbolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/417 E., 2023/338 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; dava konusu Karabük ili, Eflani ilçesi, ... köyü 105 ada 10 ve 17 parsel sayılı taşınmazların yol boşluğu olarak kullanılmasına rağmen kadastro sırasında davalılar adına tespit ve tescil edildiğini, oysa taşınmazların davalıların zilyetliğinde olmadığını, köylünün hayvanlarını otlattığı yer olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile özel sicile kaydedilmesine, bu talebi kabul edilmediği takdirde Hazine adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Yargılama sırasında Mahkemece 14.07.2020 tarihli ara karar ile dava konusu 105 ada 17 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın eldeki davadan tefriki ile ayrı esasa kaydedilmesine karar verilmiştir.
Davanın Hazineye ihbarı üzerine, Hazine vekilinin dava konusu 105 ada 10 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına tescili isteğiyle açtığı dava, önce eldeki dava ile birleştirilmiş, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararından sonra ise eldeki davadan tefrik edilerek ayrı esasa kaydedilmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; iddiaların doğru olmadığını, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, ayrıca dava konusu 105 ada 17 parsel sayılı taşınmazın adlarına kayıtlı olmayıp kendileriyle bir ilgisinin bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.09.2021 tarihli ve 2019/277 Esas 2021/525 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın talep edilen kısmının ekilen biçilen yerlerden olmadığı, uzun zamandır kullanılmadığı, 20-30 yıl kadar önce de yılın belli döneminde yalnızca bir kısmında kısa bir zaman diliminde harman yeri olarak kullanıldığı, bunun dışında ise köylünün genel kullanımına açık bir yer olduğu, etrafının herhangi bir unsur ile çevrili olmadığı, köy boşluğu şeklinde olduğu, davalıların malik sıfatıyla zilyetliğinin bulunmadığı gerekçesiyle asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 02.03.2023 tarihli ve 2022/475 Esas 2023/287
Karar sayılı kararıyla; asıl davada davacı ... tarafından taşınmazın tüm köylünün kullandığı köy boşluğu olduğu iddiası ile dava açıldığı, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 18. maddesi hükmü karşısında köy boşluklarının mülkiyetinin Hazineye ait olacağı, her ne kadar anılan Yasa'nın 16/A maddesinde de «boşluklar» sözcüğüne yer verilmiş ise de, bu hükümdeki boşluklar sözcüğü ile vurgulanmak istenen genel olarak hizmet malları olduğu, mülkiyeti Hazineye ait köy boşluklarının koşulları varsa olağanüstü zamanaşımı yoluyla kazanılmalarının mümkün bulunduğu, kural olarak mülkiyeti Hazineye ait olan taşınmazın hizmet malı olmaması nedeniyle zilyetlikle iktisabı olanaklı bulunduğundan, bu tür bir yer için ancak Hazinenin dava açmasının mümkün olduğu, bir başka ifade ile davacı ...'ın aktif dava ehliyetinin bulunmadığı, birleştirilen Hazinenin davası yönünden ise hükme yeterli araştırma yapılmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, kaldırma kararından sonra Hazinenin açtığı birleştirilen davanın eldeki davadan tefriki ile ayrı esasa kaydedilmesine karar verilmiş, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile de kaldırma kararında belirtilen gerekçelerle davacı ...'ın aktif dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın davalıların zilyetliğinde olmadığının toplanan tüm deliller ile ispatlandığını, dava konusu taşınmazda kadimden beri köylünün hayvanlarını otlattığını, köy halkından olan davacının davayı açmakta hukuki yararının ve aktif dava ehliyetinin bulunduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Karabuk ili, Eflani ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 105 ada 10 parsel sayılı taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 1/2'şer payla davalılar ... ve ... adına 19.01.2010 tarihinde tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80
TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.