"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/389 E., 2024/742 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/929 E., 2021/80 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Yargılamanın iadesini talep eden davacı; Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/483 Esas, 2012/673 Karar sayılı kararı ile tapu iptali ve kal istemli davanın kısmen kabulü ile, Balıkesir ili, Edremit ilçesi, ... köyü, dava konusu 2 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi raporunda (B) harfi ile gösterdiği 91 m² miktarındaki bölümün tapusunun iptali ile deniz kıyısı olarak terkinine ve bu yere yapılan binanın kal’ine karar verildiğini, verilen kararın 04.06.2018 tarihinde kesinleştiğini, HMK'nın 375/1-c maddesine göre yargılamanın iadesi gerektiğini, yargılama sırasında davalılardan ...’in 15.10.2015 tarihinde öldüğünü, ölüm ile birlikte vekalet akdinin kendiliğinden sona erdiğini, davalı ...’in ve yasal mirasçılarının vekili olmayanların huzurunda davanın görüldüğünü, ...’in avukatının vekillik görevinin kendiliğinden sona erdiğini, vefat eden tarafın yasal mirasçılarının davaya dahil edilerek yargılamanın devam etmesi gerekirken hiçbir işlem yapılmadan yargılamaya devam edilip kararın kesinleştirildiğini ileri sürerek yargılamanın iadesi talebinin kabulüne, Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/483 Esas, 2012/673 Karar sayılı kararın tamamen kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Yargılamanın iadesi talep edilen davalı Hazine vekili, yargılamanın iadesi şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yargılamanın iadesini talep eden ... yönünden verilen hükmün usulüne uygun kesinleştiği, HMK'nın 377. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde düzenlenen yasal üç aylık süre içerisinde başvuruda bulunulmadığı gerekçesiyle HMK'nın 379/1-a maddesi gereğince yargılamanın iadesi davasının süre yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, diğer davalı ...'in temsile yetkili olmayan bir vekil aracılığıyla temsil edildiğini, dava konusu kararın da bu koşullar altında kesinleştiğini öğrendiği anda eldeki davayı açtığını, 3 aylık sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceğini, yargılamanın iadesinin dosyanın tüm taraf ve ilgilileri tarafından istenebilmesinde hukuki bir hata bulunmamakla birlikte hukuki yararın söz konusu olduğunu, mahkemenin gerekçesinin aksine taraflar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunu, yargılama aşamasında yapılan hataların tarafların tamamını etkilediğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istemin reddine dair mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir husus bulunmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca yargılamanın iadesi talep edenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374., 375. ve 377. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen kararın, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kurallarına göre usul ve kanuna uygun olup yargılamanın iadesi talep eden vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2. Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/483 Esas sayılı dosyasında, davacı Hazine tarafından dava konusu 2 parsel sayılı taşınmazda 1/2'şer paylarla paydaş olan ... ile ... (eldeki davada yargılamanın iadesini talep eden) aleyhine açılan davada yapılan yargılama neticesinde 04.12.2012 tarihli ve 2012/483 Esas, 2012/673 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği, tarafların temyizi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesince verilen kararın onandığı, yine tarafların karar düzeltme talebi üzerine ise Yargıtay 8. Hukuk Dairesince karar düzeltme isteklerinin reddine karar verildiği, bu suretle kararın 04.06.2018 tarihinde kesinleştiği, söz konusu davada davalılar ... ile ...'nun vekilleri olan Avukat tarafından temsil edildikleri, yargılamanın iadesi talebinde bulunan ...'nun 6100 sayılı HMK'nın 375/1-c maddesine dayandığı, Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/483 Esas davası ile yapılan yargılamada davalılardan ...’in 15.10.2015 tarihinde öldüğünü, ölüm ile birlikte vekalet akdinin kendiliğinden sona erdiği halde davalı ...’in ve yasal mirasçılarının vekili olmayanın huzurunda davanın görüldüğünü ileri sürdüğü anlaşılmaktadır.
3. Bilindiği üzere, HMK'nın 375/1-c maddesinde; vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması halinde yargılamanın iadesi istenebileceği düzenlenmiştir. Yine HMK'nın 377/1-b maddesinde ise yargılamanın iadesi süresinin 375/1-c maddesinde öngörülen hallerde, kararın davalıya veya gerçek vekil veya temsilciye tebliğ edildiği; alacaklı veya davalı yerine geçenlerin karardan usulen haberdar olduğu tarihten itibaren üç ay ve her hâlde iade talebine konu olan hükmün kesinleşmesinden itibaren on yıl olduğu düzenlenmiştir.
4. Somut olaya gelince; eldeki davada yargılamanın iadesi talep eden davacı ... HMK'nın 375/1-c maddesine dayanmış ise de adı geçenin Edremit 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/483 Esas davasında dava konusu olan taşınmazın 1/2 paydaşı olduğu, yapılan yargılama boyunca kendisinin yetkili vekili tarafından temsil edildiği, mahkeme kararında da değinildiği üzere, kendisi yönünden anılan hükmün usulüne uygun olarak kesinleştiği anlaşılmakla, HMK'nın 375/1-c maddesine dayalı olarak yargılamanın iadesi davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından, bu gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Ne var ki anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Yargılamanın iadesi talep eden davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Yargılamanın iadesi talep eden davacı vekilinin temyiz itirazının değinilen yönden kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinin yukarıda yer verildiği üzere değiştirilmek suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının temyiz eden yargılamanın iadesi talep eden davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.09.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.