"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/217 E., 2022/385 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kars 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/245 E., 2018/684 K.
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Kars ili, Merkez ilçesi, Paşaçayır köyünde bulunan ve kadastro sırasında tescil harici bırakılan taşınmaz bölümünün yaklaşık 25 yıldır davacının zilyetliğinde bulunduğunu belirterek bu bölümün davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Hazine vekili; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu, zilyetlikle iktisabının mümkün olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... vekili; çekişmeli taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle edinilebilecek yerlerden olmadığını, taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 21.02.2017 tarihli ve 2015/243 Esas, 2017/392 Karar saylı kararıyla; zilyetlikle edinim koşullarının davacı lehine oluştuğunun ispatlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 19.07.2017 tarihli ve 2017/116 Esas, 2017/118 Karar sayılı kararı ile; davacının aktif dava ehliyeti, taraf teşkili ve harca ilişkin dava şartları ve kamu düzenine ilişkin hususların göz ardı edildiği, yapılan araştırmanın eksik olduğu belirtilerek taşınmazın hangi tarihte hangi nedenle tescil harici bırakıldığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, ilk defa hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı ve imar planının hangi tarihte kesinleştiği, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlandığı ve tamamlandığı, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliği ile zilyetliğin ne zaman başladığı, kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, kimden kime nasıl ve ne zaman intikal ettiği, taşınmazın imar planına alınıp kesinleştiği tarihe kadar davacı lehine 3402 sayılı Kanun'un 14 ve 17. maddelerindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği, taşınmaz imar-ihyaya muhtaç yerlerden değil ise dava tarihine kadar aynı Kanun'un 14. maddesindeki koşulların davacı lehine gerçekleşip gerçekleşmediği, davacı ve varsa bayii adına senetsiz araştırması yapılması gerektiği, Kars 1.Asliye Hukuk Mahkemesi ve Kadastro Mahkemesinde bu yönde açılan dava bulunduğu belirtildiğine göre söz konusu dava dosyalarının da celp edilip incelenmek suretiyle tüm deliller toplandıktan sonra oluşacak sonuca göre karar verilmesi gereğine değinilerek karar kaldırılmış ve dosya Mahkemesine gönderilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taşınmazın özel mülkiyete konu olabilecek yerlerden olduğu, davacının zilyetliğinin malik sıfatıyla, davasız, aralıksız ve davacı yararına mülkiyeti kazanmaya yeterli olduğu, TMK’nın 713. maddesi uyarınca gerekli ilanların yapıldığı, kazanma koşullarının davacı lehine oluştuğu gerekçesi ile davanın kabulüne, Kars ili, Merkez ilçesi, Paşaçayır köyünde bulunan tescil harici taşınmazın fen bilirkişisi raporunda kırmızı renk ile 4.525,381 m2 olarak gösterilen bölümünün üzerindeki konutlar ve müştemilatlar ile birlikte davacı ... adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın imar-ihya yoluyla iktisap koşullarının gerçekleşmediğini, eksik inceleme neticesinde verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek hükmün kaldırılmasını istemiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile edinim koşullarının davacı lehine oluşmadığını, taşınmazın davacının babasından kalmasına rağmen taraf teşkili sağlanmadan verilen kararın doğru olmadığını, ispatlanamayan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek hükmün kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesi ile davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde yer alan itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek ve taşınmazın Belediye Başkanlığı adına tescil edilmesi gereken yerlerden olduğunu belirtip kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713. maddesi,
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro çalışmaları sonucunda Kars ili, Merkez ilçesi, Paşaçayır köyünde bulunan dava konusu taşınmaz bölümü tescil harici bırakılmıştır.
2.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı Hazine vekilinin ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Yasal hasım konumundaki davalı ... Başkanlığından fazla alınan 1.289,45 TL harcın istek halinde iadesine,
Dosyanın Kars 2. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.