"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2181 E., 2024/517 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/77 E., 2022/261 K.
Taraflar arasında yargılamanın iadesi talebine ilişkin yürütülen yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davacının yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairenin 03.06.2024 tarihli ve 2024/2364 Esas, 2024/4061 Karar sayılı kararıyla kararın onanmasına kesin olmak üzere karar verilmiştir.
Dairenin onama kararına karşı davacı ... tarafından maddi hatanın düzeltimi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 304/1. maddesi gereğince maddi hata düzeltim yoluyla ancak "yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar" düzeltilebilir. Maddi hata düzeltim yoluyla ancak mahkeme hükmünde yer alan maddi hatalarla sınırlı bir düzeltme yapılabilir. Burada belirtilen maddi hata kavramından amaç; hukuksal değerlendirme ve denetim dışında, tamamen maddi olgulara yönelik, ilk bakışta yanılgı olduğu açık ve belirgin olup her nasılsa inceleme sırasında gözden kaçmış ve bu tür bir yanlışlığın sürdürülmesinin kamu düzeni ve vicdanı yönünden savunulmasının mümkün bulunmadığı, yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen ve çoğu kez tersine çeviren ve düzeltilmesinin zorunlu olduğu açık yanılgılardır. Dolayısıyla maddi hata yoluyla hükmün ortadan kaldırılması ve uyuşmazlığın esasını tekrar karara bağlayacak şekilde yeniden yargılama yapılması mümkün değildir (Hukuk Genel Kurulu'nun 14.02.2024 tarihli ve 2023/11-1056 Esas, 2024/101 Karar sayılı kararı).
Hemen belirtilmelidir ki Yargıtay kararında (onama/bozma) hukuki yönden bir değerlendirme yapılmış ve deliller belirli bir doğrultuda değerlendirilerek bir karar verilmiş ise kararı veren Daire hukuki görüş değiştirse veya delil değerlendirmesinin yanlış olduğunu sonradan benimsese dahi burada maddi hatadan söz edilemeyecektir. Maddi hatanın söz konusu olabilmesi için Yargıtayca verilen kararın (onama/bozma) hukuki değerlendirme veya delil takdiri dışında tamamen maddi olgulara yönelik olarak ilk bakışta açık ve belirgin olarak anlaşılabilmesi, ayrıca bu hatanın yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen yanlışlıklar içermesi gerekmektedir. Bu durumda karşı taraf lehine usule ilişkin kazanılmış hak doğmayacak, bu tür açık hatalarda maddi gerçek gözardı edilemeyecek ve karara müdahale edilebilecektir.
Bu yönüyle şeklî anlamda kesinleşen kararla ilgili yeniden delil değerlendirmesi yapılarak maddi hata denetimi adı altında davanın tekrar kanun yolu denetimine tabi tutulması ve bu suretle şekli anlamda kesinleşen kararın ortadan kaldırılması mümkün değildir. Bu durumun aksine hareket edilmesi kesin hükmün otoritesini ortadan kaldıran ve kanunda olmayan bir yasa yolunun ihdası anlamına gelmektedir.
Somut olayda davacı ...'un maddi hata düzeltim dilekçesi ile incelemesini talep ettiği kararla ilgili olarak Dairece iddia, savunma, dosyadaki delillerin ve özellikle maddi hatanın düzeltilmesi istemli dilekçede belirtilen hususların incelenip tartışıldığı, maddi hata olduğu ileri sürülen hususların hukuki değerlendirme ve nitelendirmeye ilişkin olduğu gözetildiğinde kararda maddi hata bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Hâl böyle olunca davacı ...'un talebinin reddine karar verilmelidir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ...'un maddi hata düzeltim talebinin REDDİNE,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.10.2024 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.