"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/306 E., 2024/732 K.
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Hakkari ili, .... ilçesi, .... köyü çalışma alanında bulunan 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında davalı Hazine adına tespit edildiğini, aynı taşınmaz hakkında Yüksekova Kadastro Mahkemesinde açılan 2007/923 Esas sayılı davanın keşif giderinin süresinde yatırılmaması nedeniyle reddedildiğini, taşınmazın anılan davanın davacılarının zilyetliğindeyken haricen eldeki dosya davacılarına devredildiğini, eklemeli olarak sürdürülen zilyetliğin 70 yıldır devam ettiğini, davacıların iştirak halinde eşit hisse sahibi olduğunu ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına eşit hisseyle tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davanın soyut iddialara dayandığını, bu iddiaların somut belgelerle kanıtlanması ve davacıların senetsizden edindiği taşınmazların araştırılması gerektiğini, davaya konu taşınmazın Toprak Tevzi Komisyonunun 1 parsel sayılı taşınmazına ait tapu kapsamında olduğunu, belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; çekişmeli taşınmazın kadastro tutanağında adı yazılı tespit bilirkişilerinin imzadan imtina ettiği, dava konusu yerlerin mera veya kamuya tahsisli yerlerden olmadığı, hava fotoğraflarına göre 1955 yılından bu yana tarımsal amaçlı kullanıldığı, taşınmaz üzerinde tesis edilen tapu kaydı öncesinde 20 yıl süreyle davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyetlik koşullarının davacılar lehine oluştuğunun ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile eşit paylarla davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 13.12.2021 tarihli ve 2019/1283 Esas, 2021/2454 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesinin gerekçesi benimsenerek davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 09.11.2023 tarih, 2022/1879 Esas, 2023/6461 Karar sayılı kararıyla: ''Dava konusu taşınmazın hükmen tesciline esas alınan Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas, 2009/85 Karar sayılı ve 24.02.2009 tarihli ilamı ile keşif giderinin yatırılmaması nedeniyle davanın reddedildiği, kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, eldeki dosya davacılarının ise davaya konu taşınmazın Kadastro Mahkemesinde davacı olan şahısların fiili tasarrufunda iken bu şahıslar tarafından kendilerine haricen devredildiğini belirterek eklemeli zilyetliğe dayandıkları, kesin hükmün dava konusu şeyin mülkiyetini tarafların birisinden devralan yahut dava konusu şey üzerinde sınırlı bir ayni hak veya fer’î zilyetlik kazanan kişiler hakkında da hüküm doğurduğu, bu nitelikte bir kararın davanın esasına ilişkin olduğu ve kesin hüküm oluşturacağı belirtilerek eldeki davanın kesin hüküm nedeniyle reddinin gerektiği'' belirtilmek suretiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına hükmedilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, eldeki dava yönünden taşınmazın hükmen tesciline esas Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas, 2009/85 Karar sayılı ve 24.02.2009 tarihli kararının kesin hüküm teşkil ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; kesin hüküm olarak kabul edilen, çekişmeli taşınmazın hükmen tesciline esas dava dosyasında deliller toplanıp esas hakkında karar verilmediğini, kararın usule ilişkin olduğu bu nedenle eldeki dava yönünden kesin hüküm teşkil etmeyeceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i bendi ve 303. maddesi;
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 28. ve 36. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sırasında, ..... ilçesi, .... köyü çalışma alanında bulunan 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın Toprak Tevzi Komisyonunun 1 numaralı parseline isabet ettiği ve 12.10.1963 tarihli ve 44 sıra numaralı tapu kaydıyla Hazine adına çayır vasfıyla kayıtlı olduğu, halen de aynı vasıfta bulunduğu gerekçesiyle 15.01.2007 tarihinde tarla vasfıyla davalı Hazine adına tespit edildiği, davacıların bayii olduğu anlaşılan dava dışı şahıslar tarafından 06.06.2007 tarihinde açılan tespite itiraz davasının Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas, 2009/85 Karar sayılı ve 24.02.2009 tarihli ilamı ile keşif giderinin yatırılmaması nedeniyle reddedildiği, kararın temyiz edilmeksizin 15.06.2009 tarihinde kesinleştiği, böylece taşınmazın kadastro tespitinin hükmen kesinleştiği anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
18.12.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.