"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/157 E., 2023/1128 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kalkandere Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/27 E., 2021/187 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı bir kısım davacılar (... dışındaki) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar ... ve arkadaşları dava dilekçesinde; Rize ili, Kalkandere ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 213 ada 1, 216 ada 3, 217 ada 3 ve 218 ada 1 parsel sayılı taşınmazların dedeleri ...'dan intikal ettiğini ancak kadastro çalışmaları sırasında haksız olarak davalılar adına tespit edildiğini ileri sürerek taşınmazların tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tescilini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde; davaya konu taşınmazların mirasbırakan ...'dan gelmediğini, ...'ın eşi olan ...’ya babasından intikal ettiğini, daha sonra ... tarafından ölünceye kadar bakma akdi karşılığında davalıların annesi olan ... kızı ...'ya verildiğini, sözleşme gereğince eski tapu kayıtlarının da ... Kızı ... adına devredildiğini, ...'a ait taşınmazların ise orman sınırlarında kaldığını, Of Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/773 Esas sayılı dosyasında da Of ilçesi'nde bulunan taşınmazlar için davacılar tarafından aynı nedenle dava açıldığını, anılan dosyanın keşfinde de eski tapu kayıtlarının Kalkandere ilçesi'ndeki taşınmazlara ait olduğu ve ... kızı ...'nın ölünceye kadar bakma sözleşmesi gereğince borcunu yerine getirdiği hususlarının sabit olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tanıkları taşınmazların evveliyatında ... tarafından kullanılırken mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak öncelikle ... ...'a daha sonra ... kızı ...'ya devredildiğine dair beyanda bulunmuş ise de Mahkemece re'sen seçilen yerel bilirkişilerin taşınmazların evveliyatında ... kızı ... tarafından kullanıldığını, ...'nın taşınmazları kullandığına dair bilgilerinin bulunmadığını beyan ettikleri, yerel bilirkişiler ve davacı tanıklarının yaşları itibarıyla akran durumunda oldukları görülmekle yerel bilirkişilerin beyanlarına üstünlük tanındığı ve taşınmazların ...'dan intikal ettiğine yönelik iddiaların kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her ne kadar noterde düzenlenen ölünceye kadar bakma akdinde Of ilçesi, Ağaçseven köyündeki taşınmazlardan bahsedilmiş ise de çekişmeli taşınmazların bulunduğu Kalkandere ilçesi ... Köyü ile Of ilçesi Ağaçseven köyünün birbirine komşu köy oldukları, aradan sadece derenin geçtiği, emsal nitelikteki davalarda da görüldüğü üzere iki köy sınırındaki taşınmazlarda bu şekilde bir duruma sıklıkla rastlandığı, dinlenen yerel bilirkişilerin de beyanlarında "eskiden dava konusu yerlerin tapuları Ağaçseven'e aitti ancak idari olarak Kalkandere'ye bağlı idi, daha sonra tapularını da Kalkandere'ye aldılar" şeklinde beyanda bulundukları, davalı tarafça sunulan ve ölünceye kadar bakma akdi uyarınca davalıların annesi ... kızı ... adına olan 26.04.1979 tarih ve 31 sayılı tapu kaydının sınırlarında isimleri geçen kişilerin de Kalkandere İlçesi ... Köyü halkından kişiler oldukları, 26.04.1979 tarih ve 31 sayılı tapu kaydının 213 ada 1 ve 216 ada 3 parsel sayılı taşınmazlara uyduğu, nitekim Of ilçesi Ağaçseven köyünde bulunan taşınmazlar hakkında yine davacılar tarafından açılan ve kanun yolu denetiminden geçerek kesinleşen Of Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/773 Esas, 2018/680 Karar sayılı dosyasında da davalı tarafça aynı ölünceye kadar bakma akdine ve tapu kayıtlarına dayanıldığı, o dosyanın keşfinde dinlenen mahalli bilirkişilerce eski tapu kayıtlarında her ne kadar Of ilçesi Ağaçseven köyünden bahsedilse de bu tapu kayıtlarının Kalkandere ilçesi ... köyünde bulunan ve derenin öbür tarafındaki taşınmazlara ilişkin olduğunun belirtildiği, fen bilirkişi raporu ve Yerel Mahkemenin kesinleşen kararının da bu doğrultuda olduğu, dolayısıyla davalı tarafça sunulan ölünceye kadar bakma akdinin çekişmeli taşınmazları kapsadığı, nitekim keşifte dinlenen yerel bilirkişilerin beyanlarında çekişmeli taşınmazların 50-60 senedir davalıların mirasbırakanı ... kızı ... tarafından kullanıldığını, bu kullanıma itiraz eden kimsenin bulunmadığını, köyün yaşlılarından duyduklarına göre ... kızı ...'ya bu taşınmazların görümcesine bakması karşılığında verildiğini beyan ettikleri, her ne kadar davacı tanıkları tarafından aksi yönde beyanda bulunulmuş ise de yerel bilirkişi beyanlarının dosya kapsamıyla ve toplanan delillerle uyumlu olduğu, buna karşılık dava konusu 217 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davadan önce kamulaştırıldığı ve davalı ... Müdürlüğünün de taşınmazlarda tapu maliki olmadığı gerekçesiyle davacı tarafın istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmak suretiyle davalı ... aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, çekişmeli 217 ada 3 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, çekişmeli 213 ada 1, 216 ada 3 ve 218 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Bir kısım davacılar (... dışındaki) vekili temyiz dilekçesinde; çekişmeli taşınmazın ...'dan geldiğini, ölünceye kadar bakma sözleşmesinin Of ilçesi, Ağaçseven köyü hudutları dahilinde bulunan taşınmazlara ilişkin olup eldeki taşınmazları kapsamadığını, sözleşmenin yapıldığı 1979 yılında taşınmazların Rize İli sınırları içerisinde bulunduğunu, yerel bilirkişilerin davalı ...’nin tanıdığı kişiler olması nedeniyle sunulan raporun usulsüz olmasına rağmen hükme esas alındığını, tanık beyanlarının dikkate alınmadığını, ...'nın, kızlarından miras kaçırma amacıyla hileli bir şekilde taşınmazları ...'ya devrettiğini, tanık beyanlarının bu hususu doğruladığını, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastrodan önceki hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun/HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden; tarafların ... kızı ... ve ... oğlu ...'nın mirasçıları olduğu, mirasbırakanların ölümü ile geriye davacılar mirasbırakanı ..., davalılar mirasbırakanı ... ve dava dışı çocuklarının kaldığı, çekişmeli taşınmazların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve intikal nedeniyle 26.10.2009 tarihinde paylı olarak ... ... mirasçıları olan bir kısım davalılar adına tespit edildiği, kadastro tespitinin 04.03.2010 tarihinde kesinleştiği, 217 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 18.12.2014 tarihinde kamulaştırıldığı, eldeki davanın 26.09.2018 tarihinde miras yoluyla gelen hakka dayalı olarak açıldığı anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup bir kısım davacılar vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bir kısım davacılar (... dışındaki) vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 345,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.