"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1319 E., 2023/2035 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Ek Karar Ret-Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ardahan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/133 E., 2023/291 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun usulden reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 12.12.2023 tarihli ek kararı ile temyiz talebinin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi ek kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, maliki olduğu 101 ada 39 parsel sayılı taşınmazı 1.200,00 TL bedelle davalıya temlik ettiğini, taşınmazın değerinin 12.000,00 TL olduğunu, kendisinin zor durumda olduğunu, davalının da kendisini sömürdüğünü ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 03.11.2021 tarihli ve 2019/270 Esas, 2021/415 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiş, kararın davalı vekili tarafından istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 16.05.2023 tarihli ve 2022/94 Esas, 2023/1027 karar sayılı kararı ile gabinin şartlarının değerlendirilmesi ve yemin delilinin davacıya hatırlatılması gerektiği gerekçesiyle hükmün kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılması için dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiş, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararının kaldırılması istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda esası belirtilen 01.11.2023 tarihli kararı ile; kararın miktar yönünden kesin olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilmiş, kararın temyizi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda esası belirtilen 12.12.2023 tarihli ek kararı ile verilen karar miktar itibariyle kesin olduğu gerekçesiyle temyiz talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle, istinafın kaldırma kararından sonra güncel değerin tespit edilmesi gerektiğini, taşınmazın 2019 tarihi için değerinin 15.766,80 TL tespit edildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, gabin hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 28 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğinden, davaya konu 101 ada 39 parsel sayılı taşınmazın 9600 m2 olduğunu, sonradan yapılan düzeltme ile 9.390,23 m2 olduğu, dosyada yer alan bilirkişi raporunda taşınmazın 107 ada 2 parsel ve 1.880,43 m2 olarak değerlendirildiği ve değerinin 15.766,80 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.
Anayasa’nın 36 ncı maddesi’nin birinci fıkrası uyarınca herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı yahut davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir; yine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6 ncı maddesinde de herkesin kişisel hak ve yükümlülükleriyle ilgili her türlü iddiasını mahkeme huzuruna taşıma hakkı teminat altına alınmıştır. Mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvuru hakkı adil yargılanma hakkının saç ayaklarındandır. Bu anlamda mahkemeye erişim hakkı kapsamında uyuşmazlığın etkin şekilde sonuçlandırılması ancak kanun yolu denetimi ile mümkündür. Kişinin mahkemeye başvurmasını engelleyen veya mahkeme kararlarının denetim mekanizmasını önemli ölçüde etkisizleştiren sınırlamalar, erişim hakkını ihlal edebilir.
2. Somut olayda, rayiç değer yerine gelir metoduna göre taşınmazın değerinin hesaplanması doğru olmadığı gibi, dava konusu olan 9.390,23 m2 yüz ölçümlü 101 ada 39 parselin değil de 1.880,43 m2 yüz ölçümlü 107 ada 2 parselin değerinin dava değeri olarak belirlenmesi ile buna göre istinaf talebinin usulden reddine karar verilmiş olması doğru değildir.
3. Hal böyle olunca, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken kesin karara karşı istinaf talebinde bulunulamayacağı gerekçesiyle istinaf talebinin reddine karar verilmesi hatalı olduğu gibi davacı vekilinin istinaf talebinin reddine dair karara yönelik temyiz talebinin 12.12.2023 tarihli ek karar ile reddine karar verilmesinde de isabet bulunmamaktadır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacının temyiz itirazlarının değinilen yön itibariyle kabulü ile;
1.Bölge Adliye Mahkemesinin 12.12.2023 tarihli EK KARARININ KALDIRILMASINA,
2.Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
..