"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/383 E., 2023/1316 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Of 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/16 E., 2022/108 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; kadastro çalışmaları sonucunda Trabzon ili Hayrat ilçesi Topaklı Mahallesi 617 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davalı adına tespit ve tescil edildiğini, oysa mirasçılar arasında yapılan paylaşım sonucu dava konusu taşınmazın bir kısmının davacılara isabet ettiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalı adına tapu kaydının iptali ile davacılar adına tescilini, bunun mümkün olmaması halinde taşınmaz üzerinde geçit irtifakı kurulmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıların dava konusu taşınmaz için başka mirasçılar da bulunması nedeniyle tek başlarına dava açmalarının mümkün olmadığını, diğer yandan dava konusu taşınmazda davacıların hakkı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; keşifte dinlenen davacı ve davalı tanıklarının sınır hususunda uyuşamadığı ve böylece Mahkemece doğru sınır konusunda bir kanaat oluşmadığı gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebi yönünden ispatlanamayan davanın reddine, geçit hakkı tesisi talebi yönünden ise dosyada bulunan fen bilirkişisi raporuyla da dava konusu taşınmazın iki tarafının zaten yola açılması, yola bağlı olması nedeniyle bu taleple dava konusu yerin bağdaşmadığı anlaşıldığından bu talep yönünden de davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 617 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının incelenmesinden, askı ilanlarının 22.12.1985 - 22.01.1986 tarihleri arasında yapıldığı ve askı ilan süresi içerisinde dava açılmaması üzerine kadastro tespitinin kesinleşerek taşınmazın 22.01.1986 tarihi itibariyle tapuya tescil edildiği, dava tarihi olan 14.01.2020 tarihi itibariyle Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesine göre 10 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğu anlaşıldığından Mahkemece davacıların tapu iptali ve tescili talebi yönünden hak düşürücü sürenin dolmuş olması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken esastan reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu; diğer yandan davacının geçit hakkı talebi yönünden yapılan incelemede, davacıların hissedar olduğu komşu 617 ada 2 parselin yola bağımsız sınırı olduğundan geçit hakkı talebinin reddinin yerinde olduğu gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf talebinin kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulması suretiyle davacıların tapu iptali ve tescili talebi yönünden 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi gereğince hak düşürücü süre nedeniyle davanın usulden reddine, davacıların geçit hakkı talebi yönünden açılan davanın esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadastro işlemlerinin davacıların yokluğunda yapılması nedeniyle hukuka aykırı olduğunu, hak düşürücü sürenin başlaması için tarafların kadastro işlemlerinden haberdar olması gerektiğini, diğer yandan davacılar ile davalı arasında husumet bulunduğunu, geçit hakkı tesis edilmediği takdirde davacıların dava konusu taşınmazı kullanamadıklarını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün değilse geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Kadastro sonucu, Trabzon ili Hayrat ilçesi Topaklı Mahallesi çalışma alanında bulunan 617 ada 3 parsel sayılı 5.450 metrekare yüz ölçümündeki fındık bahçesi, kargir ev, tarla ve çay bahçesi nitelikli taşınmaz irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalının kayınpederi ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar çekişmeli taşınmazın bir kısmının kendilerine ait olduğunu iddia ederek tapu iptali ve tescil, mümkün değilse geçit irtifakı istemiyle dava açmıştır. Dava konusu taşınmaza ilişkin askı ilanının 22.12.1985 - 22.01.1986 tarihleri arasında yapıldığı, kadastro tutanak örnekleri ile tapu kayıtlarına göre taşınmaza ait tespitin 23.01.1986 tarihinde kesinleştiği, davanın ise Kadastro Kanunu'nun 12/3 hükmünde düzenlenen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra, 14.01.2020 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.