"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1971 E., 2022/1976 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tokat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/491 E., 2022/148 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Tokat ili, .... ilçesi, .. Mahallesinde bulunan ... ada 14 parsel sayılı taşınmazın 1960'lı yıllardan beri murisi tarafından kullanıldığını, sonrasında ise miras yolu ile kendisine intikal ettiğini, taşınmazın evveliyatının ırmak metrukatı iken dedesi tarafından işlenmeye çalışıldığını, ancak taşkınlar nedeniyle işlenemediğini, babası tarafından ihya edildiğini, 1973 - 1974 yıllarındaki kadastro çalışmalarında taşınmazın Hazine adına tespitinin yapıldığını, yapılan kadastro tespitine babası tarafından itiraz edilip dava açıldığını, Tokat Asliye Hukuk Mahkemesinin 1974/201 Esas, 1974/669 Karar sayılı ilamı ile davanın reddine karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, babasının dava konusu taşınmazı kadastronun kesinleşmesinden önceki bir zamandan başlayarak 10 sene gibi bir zaman diliminde ihya etmeye devam ettiğini, ihya işlemlerinin 1968 ile 1978 yılları arasında gerçekleştirildiğini, taşınmazın 1978 yılından önce babası, sonrasında kendisi tarafından kullanılarak, ihyaya dayanan olağanüstü zamanaşımı süresinin nizasız bir şekilde tamamlandığını ileri sürerek adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar; davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; imar-ihyaya ilişkin 20 yıllık sürenin dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 997 ada 14 parsel sayılı taşınmaz hakkında 09.06.1972 tarihinde kadastro tespit tutanağı düzenlendiği, "ırmak metrukatı" niteliği ile Hazine adına tespit gördüğü ve tapuya kaydının oluştuğu, davacının kadastro sonrası imar-ihya ve zilyetlik olgusuna dayanarak tapu iptali ve tescil talebinde bulunduğu, kadastro tutanağı düzenlenip tapu kaydı oluşturulduktan sonra o taşınmazla ilgili olarak 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 17. ve 14. maddelerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, öte yandan zilyetliğe dayalı tescil isteğinde bulunulabilmesi için ise TMK'nın 713/1. maddesi uyarınca taşınmazın tapu kaydının bulunmaması gerektiği, sonuç olarak, tapuda kayıtlı bir taşınmazın imar-ihya ve zilyetlik yoluyla iktisabı mümkün olmayıp davanın bu gerekçe ile reddi gerekirken, imar-ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığından bahisle reddinin doğru olmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmak suretiyle anılan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın hukuka aykırı olduğunu, eksik inceleme ile karar verildiğini, bilirkişi raporlarının değerlendirilmediğini, ihyanın ne zaman, kim tarafından, ne surette yapıldığının geçmişten gelen mahkeme kararı, tanık ve bilirkişi raporları ile kanıtlandığını, sürenin kadastro çalışması yapılmadan önce tamamlandığını ve davacının babasının da bu noktada talepte bulunduğunu bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; kadastro çalışmaları sonucu Tokat ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan çekişme konusu ... ada 14 parsel sayılı taşınmazın "ırmak metrukatı" vasfıyla Hazine adına tespit edildiği, kadastro tespitine yapılan itiraz ile açılan dava sonucu Tokat Asliye Hukuk Mahkemesinin 1974/201 Esas, 1974/669 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, verilen kararın kesinleşmesi ile de taşınmazın 29.01.1975 tarihinde Hazine adına hükmen tescil edildiği, 25.03.2016 tarihinde ise trampa suretiyle ... adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Temyiz eden davacının adli yardım talebi İlk Derece Mahkemesince kabul edilmiş olup harç yatırılmadığından, aşağıda yazılı 397,80 TL temyiz başvuru harcı ile 615,40 TL onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.05.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.