"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1012 E., 2023/942 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pervari Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/422 E., 2022/149 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; kadastro çalışmaları sonucunda Siirt ili, Pervari ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 211 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 45, 46, 59 ve 60 parsel sayılı taşınmazların mera olmasına rağmen davalılar adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile mera vasfıyla Köy Tüzel Kişiliği adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılara tebligat yapılamadığından davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bazı davalılar yönünden dava konusu taşınmazlarda kayıt maliki olmamaları nedeniyle davanın pasif husumet yokluğundan reddi; meraların mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı ise ilgili Köy Tüzel Kişiliği ya da Belediyeye ait olduğu, köy adına dava açmak ve açılan davayı takip etme yetkisi ile köy aleyhine açılan davalarda köyü temsil yetkisi, 442 sayılı Köy Kanunu'nun 37/7. maddesi gereğince köy muhtarına, köy muhtarının hukuki bir engelinin çıkması durumunda ise aynı Kanun'un 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmış olup davacının bu nitelikteki davayı açma hususunda aktif dava ehliyeti bulunmadığından davanın aktif husumet yokluğundan reddi; davacının adli yardım talebi reddedildiğinden, dava açılırken HMK'nın 114/1-g maddesi gereği yatırılması gereken gider avansının süresi içinde yatırılmadığı, dosyada davalılara ve dahili davalılara dava dilekçesinin tebliği için yeterli gider avansı bulunmadığı, davanın gider avansı olan dava şartı yokluğundan davanın HMK'nın 114/1-g ve 115/2 maddeleri uyarınca usulden reddi gerektiği belirtilerek dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın adli yardım talepli açılması nedeniyle adli yardım talebinin reddine ilişkin yaptıkları itiraza ilişkin kararın kendilerine tebliğ edilmeden gider avansı yönünden davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazlar kadastro tespitinde kim adına kayıtlı ise o kişilere karşı dava açtıklarını, davanın Köy Tüzel Kişiliği ve Hazineye ihbar edilmesi gerekirken davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesinin de doğru olmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.04.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.