"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/314 E., 2024/734 K.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... Köyü çalışma alanında bulunan 123 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında mera olarak sınırlandırıldığını, ancak taşınmazın 196 dönümlük kısmının davacıların atalarından itibaren 80-90 yıldan beri tarla olarak kullanıldığını ileri sürerek taşınmazın mera sınırlandırmasının iptali ile davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; taşınmazın kadimden beri mera vasfında olduğunu, bu nedenle zilyetlikle edinilemeyeceğini, bölgede herhangi bir toprak tevzi çalışması bulunmadığını, davacılar ve murisleri lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının incelenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı köy temcilcisi temyiz aşamasında sunduğu beyan dilekçesinde; dava konusu taşınmazın mera olmayıp kadimden beri davacılar tarafından kullanılan tarım arazisi olduğunu, köyün genel olarak dağlık yapıda olup taşınmazın makineli tarıma uygun olduğunu belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu yerin mera, taşlık, bataklık veya kamuya tahsisli yerlerden olmadığı, hava fotoğraflarına göre 1968 yılından beri biçenek amaçlı kullanıldığı, keşifteki gözlemlere göre davacıların zilyetliğinin kendilerine geçmesi suretiyle iyi niyetli ve malik sıfatıyla zilyet olduğu ve zilyetliğin hâlen devam ettiği, davacılar lehine 20 yıl süreyle davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyetlik koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu 123 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile 1/8'er payla davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gereksiyle buşvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz edilmesi üzerine Dairenin 09.11.2023 tarihli ve 2022/1428 Esas, 2023/6465 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece varılan sonucun dosya kapsamına uygun olmadığı, keşifte Mahkemece taşınmazda yonca, buğday ve biçenek olduğu, taşınmazın genellikle eğimli olup %10-20 arasında eğim bulunduğu, komşu parsellerle benzer özellikte olduğunun gözlemlendiği, taşınmazın komşularının mera ve ham toprak vasfında olduğu, ziraat bilirkişi heyeti raporunda Mahkeme gözlemiyle çelişkili olarak taşınmazın tarıma elverişli olduğu, mera arazilerinden farklı bitki örtüsü ve toprak yapısına sahip olduğu, eğiminin %1-4 arasında tespit edildiği, taşınmazın köy yerleşim ve tarım alanlarına sınır olduğu yönündeki tespitlerin dosya kapsamıyla uyumlu olmadığı, raporda dava konusu taşınmazla komşu mera parsellerini ayıran herhangi bir sabit veya doğal sınırdan bahsedilmediği, jeodezi bilirkişi raporunda da taşınmazın biçenek vasfında olduğu ve tarımsal amaçlı kullanım gözlemlenmediğinin belirtildiği, bu durumda taşınmazın meradan açıldığının kabulünün zorunlu olduğu, meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğe hukuken değer verilemeyeceğini, ot biçme suretiyle kullanımın ekonomik amacına uygun kullanım olmadığı, davanın reddi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmazın biçenek olarak kullanıldığı, jeodezi bilirkişi raporunda taşınmazın tamamının biçenek vasfında olduğu ve tarımsal amaçlı kullanım gözlenmediği, meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğe hukuken değer verilemeyeceği, ot biçme suretiyle zilyetliğin ekonomik amaca uygun kullanım olarak kabul edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI.TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; jeodezi bilirkişi raporunda belirtilen biçenek amaçlı kullanımın yörede buğday ve yonca tarımı kadar ekonomik amaçlı değerinin olduğunu, taşınmazda makineli tarım da yapılabildiğini, 100 yıldan fazladır bu şekilde kullanıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenine dayalı mera sınırlandırmasının iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Dosya kapsamana göre, Hâkkari ili, Yüksekova ilçesi, ... köyünde kain dava konusu 123 ada 1 parsel sayılı 196.044,12 metrekare yüz ölçümlü taşınmaz 2007 yılındaki kadastro çalışmaları sırasında kadimden beri köy halkı tarafından mera olarak kullanıldığı ve fiili zeminin hâlen bu vasıfta olduğu gerekçesiyle kamu orta malı mera olarak sınırlandırıldığı, sınırlandırmanın 28.07.2008 tarihinde kesinleştiği, eldeki davada davacıların 24.03.2015 tarihinde kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve tescil isteminde bulunduğu anlaşılmaktadır.
3. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, bozma ilamına uygun şekilde karar verilmesine göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen sebepler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.