"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1425 E., 2024/1385 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hozat Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/26 E., 2023/28 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... 22.08.2022 tarihli dilekçesi ile; davalılar ile kardeş olup ...'un mirasçıları olduklarını, 2011 yılında yapılan kadastro çalışmalarında mirasbırakanları ... tarafından kullanılan ve dava konusu yapılan taşınmazların davalılar adına kaydedildiğini, dava konusu taşınmazlardan Tunceli ili Hozat ilçesi ... köyü 101 ada 5, 102 ada 103, 108 ve 126, 112 ada 9, 117 ada 2 ve 10, 138 ada 12 ve 167 ada 2 parsel sayılı taşınmazların davalı ...; 101 ada 28 ve 29, 108 ada 6, 110 ada 1, 111 ada 1, 112 ada 1, 4 ve 6, 113 ada 2 ve 117 ada 3 parsel sayılı taşınmazların davalı ...; 101 ada 2, 9 ve 10, 102 ada 143, 116 ada 1, 117 ada 2 ve 10 ve 136 ada 2 parsel sayılı taşınmazların ise davalı ... adına tapuya kayıtlı olduğunu, dava konusu taşınmazların 11.11.2011 tarihinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında davalılar adına tespit edildiğini, dava konusu taşınmazların kadastro sırasında uygulanan tapu kaydı tarihinden geriye doğru davacının dedesi ..., daha sonra ... zilyetliğinde olduğunu ve ekilip biçildiğini, tüm bu süre boyunca davalıların dava konusu taşınmaza ilişkin herhangi bir zilyetliklerinin söz konusu olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar; hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu taşınmazların murisin zilyet ve tasarrufunda olmadığını, dava dışı kişilerden satın aldıklarını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla
; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 maddesi hükmünde kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra bu tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere karşı kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak dava açılamayacağının açıklandığı, bu sürenin hak düşürücü nitelikte olduğu ve taraflarca öne sürülmese bile mahkemece kendiliğinden değerlendirileceği, somut olayda dava konusu Tunceli ili Hozat ilçesi ... köyü 101 ada 51, 102 ada 103, 108 ve 126, 112 ada 9, 117 ada 2 ve 10, 138 ada 12, 167 ada 2, 101 ada 28 ve 29, 108 ada 6, 10 ada 1, 111 ada 1, 112 ada 1, 4 ve 6, 113 ada 2, 117 ada 3, 101 ada 2, 9 ve 10, 102 ada 143, 116 ada 1, 117 ada 2 ve 10 ve 136 ada 2 parsel sayılı taşınmazların kadastro tutanaklarının 11.11.2011 tarihinde kesinleştiği, aynı köy 101 ada 51 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının ise 07.05.2012 tarihinde kesinleştiği ve davacının talepte bulunduğu 22.08.2022 tarihi itibariyle 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu Tunceli ili, Hozat ilçesi, ... köyü 101 ada 51 parsel sayılı 69.928,14 m2 yüz ölçümündeki taşınmazın tapu kaydı nedeniyle ... adına tespit edildiği, çekişmeli taşınmazın tespitine karşı 16.11.2011 tarihinde açılan davanın yargılaması sonucunda Hozat Kadastro Mahkemesinin 13.02.2012 tarihli ve 2011/80 Esas - 2012/4 Karar sayılı dosyasında verilen görevsizlik kararı ve bilahare ek karar ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi üzerine tespitin 07.05.2012 tarihinde kesinleştiği, diğer dava konusu taşınmazlara ilişkin tespitlerin ise 11.11.2011 tarihinde kesinleştiği, davacı ...'in 22.08.2022 havale tarihli müdahale dilekçesi ile açtığı eldeki dosyanın tefrik edildiği, davaya müdahale ettiği tarih ile taşınmazların kadastro tespitinin kesinleştiği tarih arasında 3402 sayılı Kanun'un 12/3 maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesi ile; aşamada ileri sürdüğü iddialarını yineleyerek Bölge Adliye Mahkemesince eksik incelemeye dayalı olarak hatalı bir karar verildiğini, Mahkemenin 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 11. maddesi uyarınca dava konusu parselle ilgili olarak süresi içinde açılan davaları çözmekle yükümlü olduğu gibi, anılan Kanun'un 26/D maddesi uyarınca Kadastro Mahkemesine dava açıldıktan sonra tespitten önceki haklara dayanılarak asli müdahil olarak davaya katılanların iddiaları ile ilgili uyuşmazlıkları da çözmek zorunda olması nedeniyle taleplerinin esas dosya ile birlikte değerlendirilmeden bu şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriğinden; Tunceli ili Hozat ilçesi, ... köyü 101 ada 51 parsel sayılı taşınmazın 05.08.2011 tarihinde yapılan kadastro tespit çalışmaları sonucu davalı ... adına tespit edildiği, askı ilanlarının 07.10.2011 ila 10.11.2011 tarihleri arasında yapıldığı, bu taşınmazın tespitine karşı dava dışı ... isimli şahıs tarafından 16.11.2011 tarihinde kadastro mahkemesinde dava açıldığı, Hozat Kadastro Mahkemesinin 2011/80 Esas, 2012/4 Karar sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda 30 günlük ilan süresi geçtikten sonra dava açılmayan hallede kadastro tutanaklarının, yani tespitlerin kesinleştiği, tespitin kesinleşmesinden sonra açılan davalara ise kadastro mahkemesinde bakılamayacağı gerekçesi ile görevsizlik kararı verildiği, söz konusu kararın 07.05.2012 tarihinde kesinleştiği, daha sonra aynı Mahkemenin 06.07.2012 tarihli ek kararı ile HMK'nın 20/1. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, askı ilan süresinin sonunda yani 11.11.2011 tarihinde söz konusu taşınmaza ilişkin tespitin kesinleştiği, diğer dava konusu taşınmazların tespitlerinin ise yine 2011 yılında yapıldığı ve 11.11.2011 tarihinde kesinleştiği, davacı ...'nin ise Kadastro Kanunu'nun 12/3 hükmünde düzenlenen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 22.08.2022 tarihinde kardeşi Serence tarafından açılan davaya müdahale talebinde bulunduğu, aşamada davacı ...'nin davasının tefrik edildiği ve eldeki temyize konu dava dosyasının oluştuğu anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.