"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen hizmet ve prime esas kazanç tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı 20.07.2015-19.12.2015 tarihleri arasında çalıştığının ve prime esas kazancının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Fer'i müdahil Kurum vekili; Kuruma bildirilen çalışma sürelerinin belli olduğunu, Kurum kayıtlarının aksinin yazılı belge ile ispatlanması gerektiğini, hizmet tespit davasının kamu düzeniyle ilgili olduğundan titizlikle incelenmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 01.12.2020 tarihli ve 2016/647 E. 2020/253 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, davacının ... sicil sayılı davalı işyerinde 30.07.2015-19.12.2015 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücret ile sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.05.2022 tarihli ve 2021/547 Esas, 2022/1179 Karar sayılı kararıyla; incelenen Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, taraf vekillerinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 10.10.2022 tarihli ve 2022/9288 E. 2022/12130 K. sayılı kararında; öncelikle HMK 31. maddesi kapsamında davacıdan, işyerinde kimlerle çalıştığı, davalı işyerinde hangi işleri yaptığı, kendi nam ve hesabına çalışması olup olmadığı, ne kadar süre çalıştığı sorulup dava konusu talebin somutlaştırılması, davacının vergi kaydı, meslek odası ve esnaf sicil kaydı bulunup bulunmadığının araştırması, davalı işyerindeki çalışmaları haricinde başka işler yapıp yapmadığının araştırılması, re'sen araştırma ilkesi doğrultusunda kısmi zamanlı çalışma hususunun irdelenmesi, 7,5 saatlik çalışmanın 1 iş gününe karşılık geldiği nazara alınarak hüküm altına alınması gerektiği yönünden hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; davanın kabulüne, davanın kısmen kabulü ile davacının 1277884.06 sicil sayılı davalı işyerinde 30.07.2015-19.12.2015 tarihleri arası ayda 16 gün olmak üzere toplam 89 gün (Temmuz 2015 ayında 1 gün, Ağustos 2015 -Eylül 2015- Ekim 2015- Kasım 2015 aylarında 19 gün ve Aralık 2015 ayında 12 gün) hizmet akdine tabi günlük brüt asgari ücret karşılığı çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, kısmen kabul kararının yerinde olmadığı, davalı vekili, çalışmanın ispatlanamadığı, fer'i müdahil Kurum vekili, eksik araştırmaya dayalı hüküm kurulduğu yönlerinden kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 20.07.2015-19.12.2015 tarihleri arasında çalıştığının ve prime esas kazancının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 5510 sayılı Kanun'un 80, 86 ncı maddesidir.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara toplanan delillere göre, davacı sair, davalı ve fer'i müdahil Kurumun tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
İnceleme konusu dosyada; davacı 20.07.2015-19.12.2015 tarihleri arasında çalıştığının ve prime esas kazanan tespitini talep etmiş, Mahkemece davanın kısmen kabulüne, davacının her ay 19 gün olmak üzere 89 gün asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir. Davacının her ay 19 gün çalıştığı kabul edildiği halde hükümde 30.07.2015-19.12.2015 tarihleri arasında her ay 16 gün çalıştığı yönünde hüküm kurulmuştur.
Ayrıca 6552 sayılı Kanun'un 11.09.2014 günü yürürlüğe giren 64 üncü maddesiyle 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 7 nci maddesine eklenen 4 üncü fıkrada, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, davanın Kuruma re'sen ihbar edileceği, ihbar üzerine davaya davalı yanında fer'i müdahil olarak katılan Kurumun, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi Kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiştir.
Bu nedenle davada fer'i müdahil olan Kurumun davalı olarak kabul edilmesi, Kurumun yargılama gideri ile avukatlık ücretinden sorumlu tutulması ve davacının her ay 19 gün çalıştığı yönünde karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/2 nci maddesi gereğince verilen karar, düzeltilerek onanmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının karar başlığında yer alan "davalı" ifadesinin silinerek yerine "fer'i müdahil" ifadesinin yazılmasına, 1 inci fıkrasında yer alan "16" ibaresinin silinmesine, yerine "19" ibaresinin yazılmasına, hükmün 3-a, 4-a, 4-c bendlerinin silinmesine, yerine; "3-a) Davacı tarafından yapılan bilirkişi ücreti, tebligat ve müzekkere ücretleri kalemlerinden oluşan toplam 1.806,00- TL yargılama giderinin kabul/ret oranına göre takdiren 903,00-TL'nin davalı ... Gayrimenkul Eğitim İnşaat Yayıncılık Danışmanlık Taşımacılık Hizmet Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-a)Davacı vekil ile temsil olunduğundan hüküm tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücreti tarifesi gereğince 17.900,00 TL maktu vekalet ücretinin davalı ... Gayrimenkul Eğitim İnşaat Yayıncılık Danışmanlık Taşımacılık Hizmet Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınarak davacıya verilmesine," kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
09.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.