"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/480 E., 2024/680 K.
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/273 E., 2023/324 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 18.05.1999 tarihinde başlayan şirket ortaklığı nedeniyle 04.10.2000 tarihinde 4/b sigortalısı olduğunu, davacının 4856 sayılı Kanundan yararlanmak için davalı kuruma müracaat etmişse de talebinin bila tarihli 51672551 sayılı yazı ile davacının 18.05.1999 tarihinde başlayan şirket ortaklığına göre 4/b sigortalılığının 04.10.2000 tarihi öncesi tescilinin sağlanması talebinin 619 sayılı KHK gerekçe gösterilerek reddedildiğini, davacının 18.05.1999 tarihinde başlayan şirket ortaklığından dolayı 13.04.2002 tarihinde Kuruma başvuru yapmış olup 4/b tescil kaydının da 04.10.2000 tarihinde başlatılmış olduğunu, davalı Kurumun uyguladığı, 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinde başlatılacağı hükmünün 08.08.2001-02.08.2003 tarihleri arasında hukuki dayanaktan yoksun kaldığını ve bir ara dönem oluşmuş olduğunu, bu nedenle 08.08.2001-02.08.2003 tarihleri arasında Bağ-Kur'a giriş bildirgesi verenlerin, prim ödeyenlerin ve yazılı sigortalılık talepleri olanlardan, sigortalılığı SGK tarafından 04.10.2000 tarihinden önce götürülmeyenlere SGK'nın yaptığı işlemlerin hukuka aykırı ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davacının tescil tarihi ve başvuru tarihi de dikkate alındığında Kurum işleminin hukuka aykırı ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davacının ... Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.'nin kurucusu ve ortak olduğu 18.05.1999 tarihi itibariyle Bağ-Kur sigortalısı sayılması gerektiğini beyanla davacının 18.05.1999 - 04.10.2000 arasında Bağ-Kur (4/b) sigortalısı olduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; Bağ-Kur sigortalılığı bakımından tespit davasının 1479, 2926 ve 5510 sayılı Kanunlarda düzenlenmediğinden üzerine düşen yükümlülüğü yapmayan sigortalının tespit davası açarak kendi ihmalinden kurtulamayacağını, Kanunun cevaz vermediği bir durumun dava ile tespitinin de yapılamayacağını, davacının 07.09.2022 tarihli dilekçesi ile başvuruda bulunarak Bağ-Kur başlangıç tarihinin 18.05.1999 olarak kabul edilmesini talep ettiğini, 07.09.2022 tarihli cevabi yazı ile davacının 13.04.2002 tarihli başvurusuna istinaden 4/b tescil kaydının 04.10.2000 tarihinde başlatıldığı ve sonrasında yasal düzenlemeler uyarınca müracaatı olmadığından talebinin yerine getirilemeyeceğine dair cevap verildiğini, Kurum işleminin doğru olduğu gibi Yargıtay içtihatlarına da uygun olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile davacının 18.04.1999 - 04.10.2000 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun'un 4/b maddesi uyarınca Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı Kurum vekilinin, Gaziantep 1. İş Mahkemesinin 28.12.2023 tarih ve 2022/273 Esas, 2023/324 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun, HMK'nın 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olarak hatalı verildiğini, davacının 1479 sayılı Kanun kapsamında tescilinin bulunmadığı, davacının tecil ile ilgili müracaatını 13.04.2022 tarihinde yapmış olduğu dikkate alındığında davacının sigortalığının 04.10.2000 tarihinden itibaren başlatılmış olmasının anılan kanun hükmüne uygun olduğu dikkate alındığında mahkemenin aksine karar vermiş olmasının yasaya açıkça aykırı olduğunu, ayrıca davacıya ait hizmet cetveli kayıtlarına göre davacının 27.09.1999-31.05.2000 tarihleri arasında 4/a kapsamında hizmet akdine dayalı çalışmalarının bulunduğu, davacının hizmet akdine tabi geçen çalışma sürelerinin 1479 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesinin de Kanun'a açıkça aykırılık teşkil ettiğini, yasal süresi içerisinde Kuruma başvurarak Bağ-Kur tescilini yaptırmayan davacının davanın açılmasına bizzat kendisinin sebebiyet verdiği dikkate alındığında müvekkili kurumun yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmuş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacının 18.05.1999 - 04.10.2000 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu Bağ-Kur sigortalılık süresinin tespiti istemine hususlarına ilişkindir.
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Eldeki davada, davacının talebinin 18.05.1999 - 04.10.2000 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu Bağ-Kur sigortalılık süresinin tespiti istemine yönelik olduğu, davacının dava dışı ... Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.'nde 18.05.1999 tarihinden itibaren ortaklığının bulunduğu, buna karşılık İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda hatalı olarak ihtilaflı dönemin 18.04.1999 - 04.10.2000 olarak belirlenmesi ve hükümde de hatalı bilirkişi raporuna dayanılarak, taleple bağlılık kuralı da gözetilmeksizin davacının 18.04.1999 - 04.10.2000 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine dair hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3. Ne var ki bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı Kurum vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı Kurum vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 1 inci bendinde yer alan "18.04.1999" tarihinin silinmesine, yerine "18.05.1999" tarihinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.