"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/926 E., 2024/1087 K.
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/271 E., 2023/455 K.
Taraflar arasındaki sigortalılığın tespiti istemine ilişkin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ...'in, 10.12.2015 tarihinden itibaren alt işveren olan ...'ın bünyesinde Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyetinde "1400 Logomenls Ville Nouvelle De ..." isimli inşaat projesinde Elektrik Tesisatı Ustası olarak çalışmaya başladığını, 20.06.2016 tarihinde iş akdinin işverence haksız ve sebepsiz olarak feshedildiğini, müvekkilinin belirtilen tarihler arasında sürekli ve kesintisiz olarak aynı işyerinde çalıştığını beyanla; "Davacının 10.12.2015-20.06.2016 tarihleri arası hizmetlerinin tespitine, tespit edilen hizmet dönemine ilişkin sigorta primlerinin davalı işverence geriye dönük olarak yatırılmasına, vekâlet ücreti ve yargılama masraflarının karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... San. Tic. A.Ş. vekili ise dilekçesinde; şirketin Cezayir'de inşaat iş yeri olduğunu, burada çalıştıracağı işçilerin vizesini alarak Cezayir'e götürdüğünü, ...'ın Cezayir'de çeşitli firmalara elektrik işi yaptığını, bu kişi ile bazı işlerin yapılması konusunda anlaşma gerçekleştirildiğini, davacının ... ... A.Ş.'nin işçisinin olmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı ... dilekçesinde; ... San. Tic. A.Ş.'ye ait Cezayir'de bulunan inşaat işyerinde elektrik taşöreni olarak çalıştığını, davacıyı usta olarak aylık 2300 USD ücretle bu iş yerinde çalıştırdığını, işçilerin sigorta yapılması ve ücretlerinin ödenmesi yükümlülüğünün ... San. Tic. Ltd. Şti.'ye ait olduğunu, ancak sigorta işlemlerinin yapılmadığını, ücretlerinin ödenmediğini beyan etmiştir.
Fer'i müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde; Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, Kurumun ihbar olunan konumunda olduğunu, davanın hak düşürücü süre yönünden reddinin gerektiğini, davacı iddialarının ve çalışma olgusunun kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi ile ücretinin tespiti ve çalışmanın sigortalı çalışma niteliğinde olup olmadığı ile bu niteliğe kavuştuğunun açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “...Mahkemece "Tüm dosya kapsamı itibari ile davacı ...'in 10.12.2015-20.06.2016 tarihleri arasında davalı ...'ın işçisi olarak asıl işveren davalı ... Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait Cezayir'de bulunan "1400 Logomenls Ville Nouvelle De Sıd ..." isimli inşaat projesinde elektrik tesisatı ustası olarak 5510 sayılı Kanun'un 5/g kapsamında hizmet akdi ile çalıştığı, dinlenen davacı tanıkları ..., ..., ..., ... ve ...'ın beyanları ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı" gerekçesiyle "Davacının davasının kabulü ile 1-Davacı ...'in davalı ...'ın işçisi olarak asıl işveren davalı ... San. ve Tic. A.Ş.'ye ait işyerinde 10.12.2015-20.06.2016 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun'un 5/g maddesi kapsamında hizmet akdi ile çalıştığının tespitine," karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Feri müdahil SGK vekili istinaf başvurusunda; davada feri müdahil sıfatı taşıdıklarını, Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürmüş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... San. Tic. A.Ş. vekili istinaf başvurusunda; müvekkilinin Cezayir'de inşaat işi yaptığını, işçi götüreceği zaman vizesini kendisinin alarak işçi götürdüğünü, müvekkil şirket ile diğer firma arasında taşeronluk ilişkisi olmadığını, ...'ın başka firmalar aracılığı ile gelen işçileri temin ettiği tespit edilince taşeronluk ilişkisine son verildiğini, davacı ile müvekkil şirket arasında bağımlılık unsurunun ispat edilemediğini ileri sürmüş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında "...Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacının sigorta hizmet cetveline göre uyuşmazlık konusu dönemde sigortalı çalışmasının bulunmadığı, davalı ... Tic. A.Ş. adına 1237243.006 sicil numaralı Cezayir'deki inşaat işlerinde çalışan sigortalıların bildirildiği Türkiye'de tescilli bir işyerinin bulunduğu, davalı ...'ın davalı şirketin Cezayir'deki inşaatının elektrik işleri taşeronu olduğu ve davacının uyuşmazlık konusu dönemde elektrik tesisat ustası olarak çalıştığının asıl işverenin bordro tanığı olan ... ile davacı gibi taşeron işçisi olduğu anlaşılan ...'un beyanları ve diğer tanık beyanları ile ispatlandığı, tanık ... tarafından aynı mahiyette aynı davalılara yönelik olarak açılan Ankara 8. İş Mahkemesinin 2017/280 Esas ve 2021/108 Karar sayılı kararı ile davanın kabul edilmesi üzerine, Ankara BAM 10. HD'nin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının Yargıtay 10. HD'nin 2023/1810 Esas ve 2023/2566 Karar sayılı kararı ile onanarak kesinleşmesi karşısında davacının uyuşmazlık konusu dönemde 5510 sayılı Kanun'un 5/g maddesi kapsamında kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalıştığına dair Mahkemenin maddi vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalı şirket vekili ve feri müdahil SGK vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine.." karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... v ekili ve feri müdahil Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekili, istinaf dilekçesinde öne sürdüğü gerekçelerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, sigortalılığın tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 inci; 506 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde verilen hükmün yerinde olduğu anlaşılmakla davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.