Logo

10. Hukuk Dairesi2024/8429 E. 2024/8603 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Davacının davalı işveren nezdinde 15.12.1993 - 27.05.1996 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak çalıştığının tespiti talebi.

Gerekçe ve Sonuç: İşyeri kayıtlarının bulunamamasının olumsuz sonuçlarının işçiye yüklenemeyeceği, davacı tanıklarının beyanları ve diğer emsal dosya kararları da değerlendirilerek davacının belirtilen tarihler arasında davalı nezdinde çalıştığı tespit edildiğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2024/1095 E., 2024/872 K.

KARAR : Esastan ret

İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 2. İş Mahkemesi

SAYISI : 2023/342 E., 2024/97 K.

Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın fer'i müdahil Kurum vekili ile davalı işveren vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı, fer'i müdahil Kurum ve davalı işveren vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I.DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 15.12.1993 tarihinde ... A.Ş. de çalışmaya başladığı, ... A.Ş. nin 27.05.1996 tarihinde unvan değişikliğiyle ... A.Ş. olduğu, davacının emekli olması dolayısıyla tazminat ödendiği ancak 15.12.1993 - 27.05.1996 tarihleri arasındaki çalışmalarının hesaplanmadığı, bununla ilgili Kocaeli 6. İş mahkemesinin 2013/320 Esas sayılı dava dosyasında dava açtığı, davanın kabulüne karar verildiği, çalışmalarının hesaplanmadığı dönemde sigorta primlerinin de yatırılmadığı, bu durumun davacının emeklilik maaşında eksilmeye yol açtığı, bu nedenle davacının davalı ... Büyükşehir Belediyesi bünyesinde 15.12.1993 tarihinden sigortasının başlatıldığı tarihe kadar kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II.CEVAP

1. Fer'i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği, ... sicil sayılı büro iş yerinin 01.11.1990 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, 13.05.1996 tarihinde unvan değişikliği olduğu, 31.03.2005 tarihinde Kanun kapsamından çıkarıldığı, davanın sadece tanık beyanları ile ispat edilemeyeceği, yazılı belge ile ispat edilemeyeceği savunmasıyla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Davalı vekili aşamalardaki dilekçe ve beyanlarında özetle; hak düşürücü sürenin geçtiği, yazılı belge ibrazının zorunlu olduğu, davanın sadece tanık beyanları ile ispat edilemeyeceği, fiili çalışmanın ispat edilmesi gerektiği savunmasıyla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III.İLK DERECE MAHKEME KARARI

İlk Derece Mahkemesi tarafından yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının 15.12.1993 - 04.12.1995 tarihleri arasında davalı işveren emrinde hizmet akdi ile çalışıp çalışmadığının tespiti yönünden 2.7022.01.01.0073749. 041.01-41 sicil sayılı "... İzmit Atık ve Arıt. Yak. A.Ş." unvanlı "İşletme ve Diğer Danışmanlık Faaliyetleri" işi işyerinin 01.11.1990 tarihinde Kanun Kapsamına alındığı ve 31.03.2005 tarihinde Kanun Kapsamından çıkarıldığına dair kaydın olduğu, davacının "... A.Ş." unvanlı ... sicil numaralı işyerinde 15.12.1993 tarihinde işe başladığına ilişkin davacı ve şirket kaşe ve imzalı, Kurum 17.01.1994 tarih ve 011039 varide sayılı sigortalı ilk işe giriş bildirgesinin bulunduğu, SGK hizmet kaydına göre talep konusu dönemde davacının herhangi bir işyerinde çalışma kaydı olmamasına karşın ... sicil sayılı işyerine ait 1994/III üncü dönem, 1995/I. dönem, 1995/II nci dönem, "SSK Dört Aylık Sigorta Primleri Bordrosu" ile davacı adına 120 gün prim günü, 1995/III üncü dönemde 15.09.1995 - 30.11.1995 tarihleri arasındaki dönemde davacı için 76 gün hizmet bildiriminde bulunulduğu, emsal 2019/9 Esas, 2021/85 Karar sayılı dava dosyasında bulunan ....41 sicil numaralı işyeri ile ilgili Sigorta Teftiş Kurulu Başkanlığı Kocaeli 1 no.lu Grup Başkanlığı tarafından tanzim edilen 23.10.1998 tarih Tef.53 sayılı teftiş raporunda işverenin 01.11.1990 ile 31.12.1994 devresine ait işyeri kayıtlarını zayi ettiklerinden bahisle işveren tarafından işyeri kayıtları müfettişliğe ibraz edilmediği, işverence gecikmeli olarak verilen dönem bordroları işyeri ile karşılaştırılmadığı, gecikmeli dönem bordroları işleme alınamadığı raporda açıkça belirtildiği, ayrıca Müfettiş Raporunun ekinde bulunan Kayıt Tetkik Tutanağı'nda ... A.Ş Mali ve İdari İşler Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Korkmaz'a işyerine ait ibrazı gerekli kayıt ve belgelerin açıklandığı, adı geçenin de cevaben "şirkete ait 01.11.1990 - 31.12.1994 devresine ait kayıtları zayi etmiş durumdayız. Bu bakımdan istenilen kayıtları ibraz etmemiz mümkün değildir. Ancak, gerek asıl ve gerekse ek olarak vermiş bulunduğumuz 4 aylık sigorta primleri bordrolarında kayıtlı bulunan sigortalıları çalıştırdık. Her ne sebeple bahis konusu dönem bordrolarını zamanında vermeyi ihmal etmiş bulunmaktayız. Bu belgeleri doğrulayacak işyeri kayıtlarımızı yukarıda da söylediğim gibi zayi ettiğimizden ibraz edememekteyiz." şeklindeki beyanının 22.10.1998 günü tutanak altına alındığı, Kocaeli 6. İş Mahkemesi'nin 17.06.2014 gün ve 2013/320 Esas 2014/288 Karar sayılı dosyasının incelenmesinde davacı tarafından davalı ... aleyhine açılan davanın yapılan yargılamasında; davanın kabulüne karar verildiği ve hükmün 31.07.2014 tarihinde kesinleştiği, beyanı alınan davacının çalışma olgusuna vakıf tanıklardan, 2017/36 Esas sayılı dosyada bordro tanığı olarak dinlenen davacı tanığı ... ve ...'ın (Kurumca işleme alınmayan dönem bordrolarında davacı ile birlikte çalışma kaydı bulunan) davacının 1993 yılı Aralık ayından itibaren davalı şirkette ve sonrasında belediye bünyesinde aralıksız çalıştığına yönelik beyanları ve iş bu dosyada beyanı alınan davacı tanığı ...'ın, davacının 1993 Aralık'tan başlayarak kendisinin emekli olduğu 2004 yılına kadar çalıştığı şeklinde talep konusu dönemde davacının davalı şirkete ait işyerinde eylemli olarak çalıştığına yönelik beyanları ve özellikle Sigorta Teftiş Kurulu Raporu ekindeki o dönem işyeri kayıtlarının zayi olduğuna ilişkin 22.10.1998 tarihli tutanak ile 2019/225, 2019/249, 2019/244, 2019/250, 2019/242, 2020/5 ve 2019/182 Esas sayılı birlikte incelenerek karara çıkan dosyalarda ve mahkememizin 2005/647 Esas, 2017/205 Karar sayılı Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 2008/153123 Esas, 2008/14218 Karar sayılı ilamı ile onanan dosya ve diğer tespitler birlikte değerlendirildiğinde davacının talep konusu 15.12.1993 - 03.12.1995 tarihleri arasında davalı ... İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.ye ait 2.7022.01.01. ....01-41 sicil sayılı "... İzmit Atık ve Arıt. Yak. A.Ş." unvanlı işyerinde 506 sayılı Kanuna tabi olarak günlük brüt asgari ücret üzerinden kesintisiz hizmet akdi ile çalıştığı, kuruma bildirilen hizmetleri dışında aşağıdaki hükümde belirtilen dönemlerde 709 gün daha günlük asgari ücret üzerinden hizmeti olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının 15.12.1993 - 03.12.1995 tarihleri arasında davalı ... İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.'ye ait 0073749.41 sicil sayılı işyerinde 506 sayılı kanuna tabi olarak günlük brüt asgari ücret üzerinden kesintisiz hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, Kuruma bildirilen hizmetleri dışında, 1993/3. dönem 30 gün, 1994/1. dönem 120 gün, 1994/2. dönem 120 gün, 1994/3. dönem 120 gün, 1995/1 dönem 120 gün, 1995/2. dönem 120 gün ve 1995/3. dönem 79 gün olmak üzere toplam 709 gün daha günlük brüt asgari ücret üzerinden hizmeti olduğunun tespitine karar verilmiştir.

IV.İSTİNAF

A.İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekili istinaf yoluna başvurmuşlardır.

B.İstinaf Sebepleri:

1.Fer'i müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamu düzenine ilişkin davada resmi belge sayılan Kurum kayıtları karşısında tanık deliline başvurma imkanı bulunmadığı, tanık beyanlarının yetersiz olduğu, yargılama giderlerinin iadesine ilişkin karar verilmesi gerektiği iddiasıyla İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Davalı şirket vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının çalışmasına ilişkin kayıt bulunmadığı, hak düşürücü sürenin geçtiği, davanın tanık beyanları ile iptal edilmesinin mümkün olmadığı, davanın açılmasına sebep olmadıkları iddiasıyla İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C.Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesince beyanı alınan (Kurum tarafından işleme alınmayan dönem bordrolarında davacı ile birlikte çalışma kaydı bulunan) davacının çalışma olgusuna vakıf tanıklardan, 2017/36 Esas sayılı dosyada bordro tanığı olarak dinlenilen davacı tanığı ... ve ...'ın davacının 1993 yılının aralık ayından itibaren davalı şirkette ve sonrasında belediye bünyesinde aralıksız çalıştığına yönelik beyanları ve iş bu dosyada beyanı alınan davacı tanığı ...'ın, davacının 1993 yılının aralık ayından başlayarak kendisinin emekli olduğu 2004 yılına kadar çalıştığı şeklinde talep konusu dönemde davacının davalı şirkete ait iş yerinde eylemli olarak çalıştığına yönelik beyanları ve özellikle Sigorta Teftiş Kurulu Raporu ekindeki o dönem iş yeri kayıtlarının zayi olduğuna ilişkin 22.10.1998 tarihli tutanak ile 2019/225, 2019/249, 2019/244, 2019/250, 2019/242, 2020/5 ve 2019/182 Esas sayılı dava dosyaları birlikte incelenerek, karara çıkan dosyalarla mahkemenin 2005/647 Esas-2017/205 Karar sayılı Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 2008/153123 Esas, 2008/14218 Karar sayılı ilamı ile onanan emsal dosya ve diğer tespitler birlikte değerlendirildiğinde iş yeri kayıt ve belgelerine ulaşılamamasının olumsuz sonuçlarının sigortalıya yüklenemeyeceği dikkate alınarak davacının talep konusu 15.12.1993 ile 03.12.1995 tarihleri arasında davalı ... İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.'ne ait 2.7022.01.01. ....01-41 sicil sayılı "... İzmit Atık ve Arıt. Yak. A.Ş." unvanlı iş yerinde 506 sayılı Kanun'a tabi olarak günlük brüt asgari ücret üzerinden kesintisiz hizmet akdi ile çalıştığı, kuruma bildirilen hizmetleri dışında 709 gün daha günlük asgari ücret üzerinden hizmeti olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V.TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde fer'i müdahil Kurum vekili ile davalı işveren vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri

Fer'i müdahil Kurum vekili ile davalı işveren vekili istinaf sebepleri doğrultusunda temyiz isteminde bulunmuşlardır.

C.Gerekçe

1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dava, davacının davalı nezdinde hizmet akdine dayalı olarak 15.12.1993 - 27.05.1996 tarihleri arasında çalıştığının tespiti davasıdır.

2.İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun'un 79 uncu maddesi ilgili hükümlerdir.

3. Değerlendirme

1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde verilen hükmün yerinde olduğu anlaşılmakla temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

17.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.