"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1667 E., 2024/1590 K.
KARAR : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Uşak 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/468 E., 2023/130 K.
Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı ... Üniversitesine bağlı Eşme Meslek Yüksek okulunda 1998-1999 dönemi Kasım, Aralık 1999 Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kesintisiz olarak o dönem net 604.457-TL karşılığında kesintisiz olarak çalıştığını, davacının idaresindeki Eşme Meslek Yüksek Okulunda matematik öğretmeni olarak ek derslere girdiğini, müvekkilinin çalıştığı dönemde işverence sigortasının yapıldığını ve sigorta primlerinin ödendiğini zannettiğini, müvekkilinin çalıştığı dönemlere ait girdiği ek derslere ilişkin maaş bordrolarını ve ek ders programlarının mevcut olduğunu, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 09.07.2009 tarih ve 8633 sayılı yazısında da görüleceği üzere ücretli öğreticilerin SGK prim ödemelerinin yapılmasının zorunlu olduğunu, davalı idarenin buna rağmen haksız şekilde müvekkilinin anayasal haklarını engellediğini beyan ederek, davacının davalı ... Üniversitesine bağlı Eşme Meslek Yüksek Okulunda 1998-1999 dönemi 1998-Kasım, Aralık, 1999-Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kesintisiz olarak o dönem net 604,47-TL karışlığında kesintisiz olarak çalışmış olduğunun, 2008-Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kesintisiz olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
1-Davalı Üniversite vekili cevap dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, Yargıtay kararları ışığında ve 506 sayılı Kanun'un 79/10 uncu maddesine göre hizmet tespiti davaları için 5 yıllık hak düşürücü sürenin ön görüldüğünü, hizmet tespiti davalarının 5 yıllık süre içerisinde açılması gerektiğini, davacının 1998-1999 çalıştığı dönem için 1999 yılının bitiminden itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre yönünden hesaplandığında ve 2008 yılı dönemi içinde 2008 yılının bitiminden itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre yönünden hesaplandığında dava konusu her iki dönem için de 5 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
2- Fer'i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde; hizmet tespitine ilişkin davada Kurumun taraf sıfatının bulunmadığını, somut uyuşmazlıkta beş yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile davacının, davalıya ait 1 8211 01 01 1011844 06401-51 000 işyeri sicil numaralı işyerinde (Eşme Meslek Yüksekokulu) hizmet akdine bağlı olarak 01.11.1998 - 31.06.1999 arası ve 01.01.2008 - 31.06.2008 arasında (20.02.2008 tarihi hariç) asgari ücretle çalıştığının tespitine, 20.02.2008 tarihine ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı vekili istinaf dilekçesinde;davacının 1998-1999 çalıştığı dönem için 1999 yılının bitiminde itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre yönünden hesaplandığında ve 2008 yılı dönemi için de 2008 yılının bitiminden itibaren 5 yıllık hak düşürücü süre yönünden hesaplandığında dava konusu her iki dönem için 5 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğunun açıkça gözüktüğünü, bu husus dikkate alınmadan eksik inceleme sonucunda karar verildiğini, hizmet tespit davasının niteliği gereği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu sebeple özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğinin Yargıtayın yerleşmiş içtihadı gereği olduğunu, sadece tanık beyanına başvurulması hüküm kurmaya elverişli olmadığını, bu hususlar dikkate alınmadan sadece tanık beyanlarına dayalı eksik inceleme sonucunda karar verildiğini, davacının belirttiği aylarda sadece girdiği ders saati karşılığında ücret aldığını, aralıksız tam gün çalışmasının bulunmadığını ileri sürmüştür.
2. Fer'i müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde; davacının iddia ettiği dönemlerde davalıya ait işyerinde çalıştığını resmi, yazılı belge ve tanık beyanlarıyla ispat etmesi gerektiğini, sadece tanık beyanlarıyla hizmet tespiti davasının ispatının mümkün olmadığını, komşu işyeri tanıklarının dinlenmeden verilen kararın yasaya aykırı olduğunu, bu tür hizmet tespiti davaları kamu düzenini ilgilendirdiğinden özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini, hak düşürücü süre itirazlarının değerlendirilmediğini, kamu, komşu işyeri ve bordro tanıklarının dinlenmediğini, sadece davacı tanık beyanlarının iddiaları doğruladığını, bu beyanlara itibar edilmemesi gerektiğini, davacının iddialarını ve davasını ispatlayamadığını, bilirkişi raporu alınmadan hüküm kurulduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı vekili ile fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurularının kabulü ile; Uşak 2. İş Mahkemesinin 14.03.2023 tarih, 2022/468 Esas ve 2023/130 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının davalı işyerinde kesintisiz olarak çalıştığını, davalı işyerinden davacı adına prim kesintisi yapıldığını, işverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği 506 sayılı Kanun'un 79 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakıldığını, Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması hâlinde artık Kanun'un 79 uncu maddesinin 10 uncu fıkrasında yer alan hak düşürücü süreden söz edilemeyeceğini belirterek eksik incelemeye dayalı kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 1998-1999 dönemi; 1998-Kasım, Aralık, 1999-Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kesintisiz olarak o dönem net 604,47 TL karışlığında kesintisiz olarak ve 2008-Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kesintisiz olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 69 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 344 üncü maddesi, 370 ve 371 inci maddeleri, mülga 506 sayılı Kanun'un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.