"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/598 D. İş Esas, 2021/584 Karar
KARAR : Mahkeme kararının saklanmasına
SAYISI : 2021/İHK-21649
KARAR : Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararının Değiştirilmesi
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda, Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetince Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararının Değiştirilmesine, buna göre 5. Karar kısmı No:3'te yer alan 816,00 TL'nin 9.693,542 TL olarak değiştirilmesine, diğer kararların aynen infazına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket tarafından Hakkari İlinde işletilmekte olan Hidro Elektrik Santralinin (HES) olduğu yerde dağlık bölgeden kaya düşmesi sonucu HES'de hasar meydana geldiğini, olayın kaya düşmesi sonucu gerçekleşmesi sebebi ile muafiyet kapsamında olmadığını, eksper raporundaki tespitlerin hatalı olduğunu, sigorta şirketinin aydınlatma yükümlülüğü kapsamında gerekli bilgilendirmeyi yapmadığını hasarın onarım bedeline ilişkin olarak 1.597.918,00 TL ödendiğini, bilirkişi incelemesine göre belirlenecek tutara göre artırım yaparak fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 16.240,00 TL kâr kaybının ihtarname tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; hasarın yer kaymasından kaynaklandığını, muafiyet altında kaldığını, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 1423 üncü maddesi uyarınca 14 gün içinde itiraz olunmaması halinde poliçenin, poliçede yazılı şartlarla yapılmış sayılacağını, davacı ile 2018 yılından beri yapılan poliçelerde aynı şartların yer aldığını savunarak başvurunun reddini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetinin 04.05.2021 tarihli, K-2021/45359 sayılı kararı ile hasara uğrayan sigortalı işyerinin 30.09.2019-2020 tarihleri arasında sigortalı olduğu, bu poliçelerin 2018 yılından beri devam edegelen poliçeler olduğu, poliçede bir kısım muafiyet hükümlerine yer verildiği, daha önce oluşan sel hasarının da muafiyetten reddedildiği, eksper raporunda tahmini hasar bedelinin 1.000.000,00 TL olarak tespit edildiği, 6102 sayılı Kanun'un 1423 üncü maddesi uyarınca aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmiş sayılacağı, davacı taleplerinin muafiyet altında kaldığı, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca davalı lehine 816,00 TL vekalet ücreti takdir edilebileceği gerekçesiyle başvurunun reddine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ HAKEM HEYETİ KARARI
Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Zap Jandarma Karakol Komutanlığı/Olay Yeri Görgü ve Tespit Tutanağı ve eksper raporuna göre rizikonun yer kayması sonucu meydana geldiği kanaatine varıldığı, başvuranın taleplerinin kaya düşmesi sonucu santralda hasara uğrayan makinaların bedelleri ve uğramış olduğu kazanç kaybına ilişkin olduğu, taraflar arasında düzenlenen Modüler Kurumsal Poliçesinde makina kırılması ve kâr kaybı için teminat sağlandığı, buna göre davacı taleplerinin teminat kapsamında olduğu, ancak poliçede makina kırılması için yer kaymasından kaynaklanan hasarın %20'si minumum 1.100.000,00 TL tenzili muafiyet öngörüldüğü, yine kâr kaybı için de 35 günlük muafiyet öngörüldüğü, eksper raporunda, muafiyetlerin uygulanacağının, oluşan zararın 612.144,22 TL olduğunun, bu miktarın da muafiyet altında kaldığının, davacının daha fazla zararı olduğunu gösterir belge sunmadığının, davacının talepleri için dava dışı şirkete kestiği faturaların gerçek harcamayı yansıtmadığının, zira ... Elektrik şirketi yetkilisi ile başvuran firma yetkilisinin aynı kişi olduğunun, kar kaybı açısından 35 günlük iş durması muafiyeti öngörüldüğü, ancak şirketin 4 günlük iş durması gerçekleştiğinden bu sürenin poliçedeki muafiyet süresinin altında kaldığının belirtildiği, sigorta sözleşmesinin şekle bağlı olmadığı, 6102 sayılı Kanun'un 1423 üncü maddesine göre sigortacının aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde sigorta ettirene sigorta sözleşmesinin yapılmasından itibaren 14 gün içinde itiraz edebileceğinin öngörüldüğü, bu süre içinde itiraz edilmemişsse sözleşmenin poliçede yazılı şartlarla yapılmış sayılacağı, her ne kadar 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun (5684 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 14.02.2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik'te sigortacını bilgilendirme yükümlülüğünün sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce başlayacağı ve sözleşmenin geçerli olacağı süre içinde devam edeceği ve bildirimin yazılı yapılacağı öngörülmüşse de, sigortacının aydınlatma yükümlülüğünü düzenleyen mevzuatın amaç olarak birbirine paralel olduğu, Yönetmelik'te aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırım konusunda 6102 sayılı Kanun'dan farklı bir yaptırım öngörüldüğü, ancak her iki yasal düzenleme dikkate alındığında normlar hiyerarşisi gereği Kanun'un üstün olduğu, emsal kararların da 6102 sayılı Kanun'un 1423 üncü maddesinin uygulanması yönünde olduğu, taraflar arasında 3 yıldır aynı hükümlere tabi birden fazla sözleşme akdedildiği, bunlardan dolayı davacının poliçedeki şartlara itiraz etmediği, başvuru tutarı dikkate alındığında, başvuru değerine tekabül eden nisbi tutarın 1/5'i oranında vekâlet ücreti verilmesi gerektiği gerekçesiyle, Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı'nın vekâlet ücretine ilişkin kısım değiştirilmek suretiyle diğer kararların aynen infazına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; meydana gelen olayın yer kayması değil, kaya düşmesi sonucu gerçekleştiğini bu sebeple yer kaymasına ilişkin muafiyetin somut olay açısından uygulanamayacağını, konusunda uzman bilirkişilerden rapor alınmaksızın Jandarma Tutanağındaki tespitlere göre karar verilmesinin doğru olmadığını, meydana gelen hasarın onarım işinin verildiği şirketin sahibinin müvekkili şirkette ortaklığının bulunmadığını, makina kırılması hasarı nedeniyle muafiyet olmaksızın ödenmesi gereken bedelin 1.613.173,00 TL olduğunu, eksper raporundaki, "... Elektrik firmasının yetkilisi ile ... şirketinin yetkilisinin aynı kişi" olduğu yönündeki değerlendirmenin maddi gerçeğe aykırı olduğunu, sigorta hakem heyeti tarafından gerçek zarar için inceleme yaptırılmadığını, eksper raporundaki tespitlere göre karar verildiğini, sigorta şirketince aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmediğini, muafiyetlerden görüleceği üzere, poliçenin sigortacı tarafındaın hiçbir bedel ödenmemek üzere tanzim edildiğini, sigortalıya gerekli bilgilendirme yapılmış olsa idi makina kırılmasına ilişkin muafiyet ile kar kaybına ilişkin 35 günlük muafiyet süresinin kabul edilmeyeceğini, hatta poliçeyi yaptırmaktan vazgeçilebileceğini, davalı lehine belirlenen vekâlet ücretinin tarifeye aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davalı şirket nezdinde sigortalı davacı şirketin HES'inin bulunduğu bölgede meydana gelen olay sebebi ile ortaya çıkan hasarın sigortacı şirket tarafından sigorta teminatı kapsamında karşılanması talebine ilişkin olup, uyuşmazlık, hasara sebebiyet veren olayın poliçedeki muafiyet kapsamına girip girmediği, hasarın gerçek bedelinin tespiti ile tenzil muafiyetinin uygulanıp uygulanmayacağı, zararın muafiyeti aşan kısmının olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6102 sayılı Kanun'un 1409, 1423, 1452 ve 1486 ncı maddeleri.
2. 5684 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 30 uncu maddesinini onyedinci fıkrası.
3.14.02.2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik.
4. 2021 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1.Uyuşmazlık Hakem Heyeti ve İtiraz Hakem Heyetince, dosyada yer alan Jandarma Tutanağı ve eksper raporundaki bilgilere göre karar verilmiş ise de, eksper raporunda yer alan fotoğraflar da değerlendirilmek ve gerçek zarar hesaplanmak üzere içlerinde jeoloji mühendisi, hesap bilirkişisi ve sigortacılık konusunda uzmanın yer aldığı heyet oluşturularak hasara sebebiyet veren olayın yer kayması mı kaya düşmesi olup olmadığı dolayısıyla hasarın poliçedeki muafiyet tenzili uygulanıp uygulanmaması gereken bir sebepten meydana gelip gelmediği açıklığa kavuşturulduktan sonra, sonucuna göre, hesaplanan gerçek zararın hasarın %20'sinin altında kalıp kalmadığı ya da muafiyet uygulanmaksızın talep edilebilirlik şartlarının olup olmadığı değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı karar verilmesi doğru olmamış, Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti Kararının bozulması gerekmiştir.
2. Kabule göre de, Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti Kararında, başvuru değerine tekabül eden nisbi tutarın 1/5'i oranında vekâlet ücreti verilmesi gerektiği belirtilmiş ise de, 5684 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesinin onyedinci fıkrasında,
"Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekâlet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekâlet ücretinin beşte biridir."
Karar tarihinde yürürlükte olan 2021 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 17 nci maddesinde;
"Hakem önünde yapılan her türlü hukuki yardımlarda bu Tarife hükümleri uygulanır. Sigorta Tahkim Komisyonları, vekâlet ücretine hükmederken, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen ücretin altında kalmamak kaydıyla bu Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Ancak talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine bu Tarifeye göre hesaplanan ücretin beşte birine hükmedilir. Konusu para ile ölçülemeyen işlerde, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen maktu ücrete hükmedilir. Ancak talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine öngörülen maktu ücretin beşte birine hükmedilir. Sigorta Tahkim Komisyonlarınca hükmedilen vekâlet ücreti, kabul veya reddedilen miktarı geçemez.
13 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;
"Maddi tazminat istemli davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur." düzenlemelerine yer verilmiş olup;
Uyuşmazlık Hakem Heyetince tarifeye göre belirlenen 4.080,00 TL'nin beşte birine denk gelen 816,00 TL'nin değiştirilmesine dair Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti kararı da doğru olmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
2.Bozma sebebine göre davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.