"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2140 Esas, 2023/1591Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 5. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/ 379 E., 2023/388 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin matematik öğretmeni olup, matematik soruları yazdığını ve aynı yıl davalının sahibi olduğu ... Yayıncılık adı altında davalı ile sözleşme akdederek kitap basımı konusunda anlaştığını, ... Yayıncılık'ın 2022 "... Matematik Dergileri" adlı kitabı bastığını, bu kitapta yer alan soruların, müvekkilinin yazdığı özgün sorular olduğu halde, kitapta müvekkilinin adının geçmediğini, ayrıca herhangi bir ekonomik kazanımının da bulunmadığını, müvekkilinin kendi düşüncesi ve bilgisiyle oluşturduğu matematik sorularının müvekkilinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat mahsulü olduğundan eser olarak nitelendirilmesinin gerektiğini, eserden kaynaklı mali ve manevi hakların müvekkiline ait olduğunu, müvekkili ve davalı arasında 2021 yılında telif sözleşmesi yapılmış olup eserin basılması, çoğaltılması ve dağıtılmasına, bir kitap açısından davalı yana izin verildiğini, yapılan sözleşmede eserin yayım haklarından tamamen feragatin bulunmadığını ileri sürerek 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun (5846 sayılı Kanun) 68 inci maddesi hükmü uyarınca üç kat tazminat talebine karşılık şimdilik 1.000.000,00 TL'nin, 5846 sayılı Kanun'un 70 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca 1.000.000,00 TL manevi tazminatın ve davalının elde etmiş olduğu kârın, haksız fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'na (6102 sayılı Kanun) eklenen 5/A maddesinde, Kanun’un 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri olan ticari davalarda, arabuluculuk dava şartı olarak belirlendiği, 6102 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca fikri mülkiyet hukukuna dair mevzuattan kaynaklı davaların mutlak ticari dava olduğu, ancak herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisna olduğu, davacı vekilinin dava dilekçesinde ileri sürdüğü tazminat istemleri, davalının ticari şirket olduğu, davanın zorunlu arabuluculuk kapsamında olduğu, davanın niteliği gereği zorunlu arabulucuğa tabi olmasına karşılık arabulucuya başvurulmadan dava açıldığından dava şartı eksikliği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, 6102 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi uyarınca fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta öngörülen hususlardan doğan hukuk davalarının ve çekişmesiz yargı işlerinin, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmek kaydıyla ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı, aynı Kanun'un 5/A maddesi uyarınca bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasının dava şartı olduğu, somut uyuşmazlıkta da dava dilekçesine ekli olarak arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslının veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğinin bulunmadığı, İlk Derece Mahkemesince davacı vekiline söz konusu eksikliği 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'na (6325 sayılı Kanun) eklenen 18/A maddesine göre gidermek üzere ihtarat çıkartıldığı, davacı vekilinin ise 31.08.2023 tarihli dilekçesi ile iş bu davayı zorunlu arabuluculuk şartı gerçekleşmediğinden geri almak istediğini beyan ettiği, bu durumda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmesinde bir isabetsizliğin bulunmadığı, her ne kadar davalı vekilince somut olayda müvekkili şirkete dava dilekçesi ve ekleri tebliğ edilmediği, taraf teşkili sağlanmadan karar verildiğinden, işbu kararın kaldırılmasının gerektiği ileri sürülmüş ise de, esasen mahkemece çıkarılan ihtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesinin karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilmesinin, 6325 sayılı Kanun'un 18/A maddesinin ikinci fıkrasının açık hükmü gereği olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, 5846 sayılı Kanun'dan kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6102 sayılı Kanun'un 4 üncü ve 5/A maddesi ile 6325 sayılı Kanun'un 18/A maddesi
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalının temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 05.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.