"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI :2023/1940 Esas, 2024/159 Karar
HÜKÜM :Kararın kaldırılması
İLK DERECE MAHKEMESİ :Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI :2023/621 E., 2023/974 K.
Taraflar arasındaki şirketin ihyası davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ile davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Kurumun alacağını tahsil edebilmesi ve Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2023/203 E. sayılı dosyasında açılan davada taraf teşkilinin sağlanabilmesi amacıyla ... Mad. Otom. Tem. İnş. Gıda ve Tar.Ür. Ltd. Şti. (... Şirketi) ihyasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde;ihyası istenilen şirketin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) geçici 7. maddesi kapsamında 23.01.2014 tarihinde resen terkin edildiğini, ihyası istenen şirketin müdürlüklerine bildirilen son adresine kapatılma nedenine ilişkin anılan maddenin 4 üncü fıkrasının (a) bendi uyarınca 03.10.2013 tarihinde çıkarılan tebligatın "taşınmış” notuyla iade olunduğunu, ihtarın ayrıca 07.10.2013 tarih 8420 sayılı Türkiye ....Gazetesinde ilan edildiğini, 2 ay içinde bildirimde bulunmadığı takdirde münfesih sayılacağı ilanen bildirilen şirketin süresi içinde başvuruda bulunulmadığı için sicilden resen terkin edildiğini, şirketin kapanmadan önce devam eden bir davasının olmadığını, şirketin terkin tarihinde şirketin derdest davalarının, alacak ve borçlarının müdürlükleri tarafından bilinmesinin mümkün olmadığından işbu davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, söz konusu şirketin geçici 7 nci madde uyarınca münfesih sayılması gerektiğini, müdürlüklerinin tescile dair verilen kararlara karşı açılan davalarda yasadan doğan zorunlu hasım durumunda olduğunu, bu nedenle yapılacak yargılama sonucu zorunlu hasım olmaları ve davanın açılmasında kusurlarının bulunmaması nedeniyle tarafına yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile ... Madencilik Otomotiv Elektronik Turizm İnşaat Nakliyat Gıda ve Tarım Ürünleri Temizlik ... Ticaret Taahhüt Sanayi Limited Şirketinin (eski ünvanı: ... Mad. Otom.Tem.Ltd.Şti.) Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2023/203 E. sayılı dosyasına münhasır olmak üzere yeniden ihyasına, tasfiye memuru atanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu ... Madencilik Oto. Elek. Tur. İnş. Nak. Gıda ve Tarım Ürünleri Temizlik ... Tic. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.'nin terkin işlemleri hukuka uygun olmaması nedeniyle, tasfiye memuru atanmaksızın şirketin tümüyle ihyası ile hukuka aykırı işlemler sonucu dava açılmasına sebebiyet verildiği için davalı aleyhine harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin talep edildiğini, davalı tarafından ihtarın sadece şirketin adresine gönderildiğini ancak sicil kayıtlarına göre şirketi temsil ve ilzama yetkilendirildiğini, kişiye gönderilmediğini, bu durumda ihtarın usulüne uygun olmadan eksik yapıldığının açık olduğunu, sadece şirketin adresine ulaşılmadığı gerekçesiyle şirket yetkililerine ihtar gönderilmeden resen terkin işleminin yapılmasını hukuka aykırı olduğunu, ancak ihtarın Ankara Ticaret Odasının internet sitesinde veya TOBB'un internet sitesinde yayınlandığına dair bilgi veya belge bulunmadığını, davalı tarafından ihtarın usulüne uygun olarak yapılmadığını ve madde hükmünde yer alan tüm hususların yerine getirilmediğinin anlaşıldığını, bu itibarla ... Madencilik Oto. Elek. Tur. İnş. Nak. Gıda ve Tarım Ürünleri Temizlik ... Tic. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.'ne veya şirket yetkilisine tebliğ edilmeksizin doğrudan Ticaret Sicil Gazetesindeki ilan suretiyle yapılan ihtarın usule aykırı olduğunu, dava konusu ... Madencilik Oto. Elek. Tur. İnş. Nak. Gıda ve Tarım Ürünleri Temizlik.... Tic. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.'nin terkin işlemlerinin hukuka uygun olmadığını, bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılmasını, yeniden yargılama yapılarak davanın kabulüne karar verilmesini ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı istinaf dilekçesinde özetle; ... Madencilik Otomotiv Elektronik Turizm İnşaat Nakliyat Gıda ve Tarım Ürünleri Temizlik .... Sağlık Medikal Ticaret Taahhüt Sanayi Limited Şirketi, 6102 sayılı Kanun'un geçici 7 nci maddesi kapsamında 23.01.2014 tarihinde resen terkin edildiğini, 28.01.2014 tarihli 8495 sayılı Türkiye .... Gazetesinde ilan edildiğini, ihya davalarının tüzel kişiliğin tekrar kazanılması üzerine davalar olduğunu, ihya kararıyla birlikte tüzel kişiliğin süresiz şekilde kazanılması söz konusu olduğunu, gerçekleştirilen ihya tescili ile birlikte şirket bütünüyle canlandırıldığını, aktif hale getirilmiş ve tekrar ticaret sicile kaydedilerek tüzel kişilik kazandığını, Ticaret Sicili Müdürlüğü tescile dair verilen kararlara karşı açılan davalarda yasadan doğan zorunlu hasım durumunda olduğunu, davada taraf gösterilmesinin sebebinin de bu olduğunu, bu nedenle yapılacak yargılama sonucu, zorunlu hasım olmamız nedeniyle taraflarına yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmemesinin gerektiğini, tüm bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılarak, şirketin sicil kayıtlarında aktif durumda olmasından dolayı hukuki yarar yokluğu sebebiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesini, müdürlüklerinin yasal (zorunlu) hasım olduğundan aleyhe vekâlet ücreti-yargılama giderine hükmedilmemesine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekili ile davalı ... Sicil Müdürlüğünün istinaf başvurusu kamu düzenine aykırılık yönünden incelendiğinde, Kızılcahamam Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.11.2021 tarih ve 2021/117 E., 2021/400 K. sayılı kararında davacı TÜRKPATENT tarafından Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen 2021/23 E. sayılı rücuan tazminat davasında ihya davası açmak üzere süre verildiği belirtilerek davalı ... aleyhine ... Şirketinin ihyası istemiyle açılan davanın kabulü ile şirketin sınırlama olmaksızın şirketin sınırlı ihyasına karar verilmiş bu karar Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesinin 28.12.2022 tarih 2022/191 E., 2022/1795 K. sayılı ilamı ile kaldırılarak şirketin tam ihyasına karar verildiği ve Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 03.05.2023 tarih 2023/2413 E. sayılı ilamı ile onandığı ve resen tescil edilerek 24.10.2023 tarihli TSG'nde ilan edildiğinin anlaşıldığı, bu durumda gerek davanın açıldığı 05.06.2023 gerekse 27.09.2023 karar tarihi itibarıyla ihyası talep olunan şirket faal, eş deyişle ticaret sicilinden terkin edilmemiş duruma geldiğine göre davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı, (Emsal Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 04.11.2019 tarih ve 2018/5801 E., 2019/6748 K. sayılı ilamı). hukuki yararın ise HMK'nın 114/1-h bendi gereği dava şartı olup, yargılamanın başından sonuna kadar varlığını koruması gerektiği gibi, yargılamanın her aşamasında resen gözetilmesi gerektiği, kamu düzenine ilişkin dava şartı niteliğinde olduğundan aleyhe hüküm kurma yasağının da istisnalarından olduğu durumda, mahkemece davacının davada hukuki yararının bulunmadığı gözetilerek davanın hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmediği gerekçesi ile taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine, davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından yapılan yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına, davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan 300,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın açıldığı tarihte şirketin ihyasının henüz yapılmadığını, davanın 05.06.2023 tarihinde açıldığını, dava konusu şirketin ihyasının ise 24.10.2023 tarihinde yapıldığını, mahkemece yapılan araştırmada şirketin terkin edildiğinin tespit edildiğini ve kendilerine dava açmak üzere iki haftalık süre verildiğini, bu süre içerisinde dava açmamanın hak kaybına yol açabileceğini, davanın açıldığı tarihte hukuki menfaatinin bulunduğunu, dava tarihi itibariyle dava şartı eksikliğinin olmadığını, davanın konusu sonradan kalktığından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması gerektiğini, ihya davasının açılmasına davalının sebebiyet verdiğinin açık olduğunu bu nedenle davalı aleyhine yargılama gideri, harç ve vekalet ücretine de hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, şirketin ihyası istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun'un geçici 7 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.