"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/262 Esas, 2024/412 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/315 Esas, 2021/905 Karar
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 26.08.2013 tarihli tek satıcılık sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereği davalının Avrupa ülkeleri içinde sadece müvekkiline yarasa gübresi satışı yapabileceği ve taraflardan herhangi birinin iş bu sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerine uymaması halinde karşı tarafa herhangi bir koşul ileri sürmeksizin 200.000,00 euro ödeyeceğinin kararlaştırıldığını, davalının davacıyla aynı menşeili firmalara yarasa gübresi satışı yaptığının haricen öğrenilmesi üzerine cezai şartın ödenmesi için davalıya ihtarname keşide edildiğini, ancak müvekkiline herhangi bir cezai şart ödemesi yapılmadığını belirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000,00 euro cezai şart bedelinin müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği tazminatın zarar ziyan tazminatı olduğu ve öncelikle davacının uğramış olduğu zararını ispat etmesi gerektiğini, ayrıca sözleşme gereği davacının aylık minimum iki tır ürünü müvekkilinden almak zorunda olduğunu, ancak davacının bu yükümlülüğünü yerine getirmediğini, öte yandan davacının başka bir tedarikçiden mal almama taahhüdünde bulunmasına rağmen dava dışı ... ... San. ve Tic. A.Ş. (...) ile üretim ve alım konusunda sözleşme imzaladığını, dolayısıyla davacının sözleşmeye aykırı davrandığını, ayrıca müvekkilinin 5 yıllık sözleşme süresi boyunca yurt dışına ürün satmadığını, sözleşmenin tarafların ortak iradesi ile feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında imzalanan sözleşmede iki taraflı edimlerin bulunduğu, davacının sözleşmenin 4.1 maddesindeki yükümlülüklerini yerine getirir bir delili dosyaya sunmadığı, yine aynı sözleşmenin 4.2 ve 4.3 maddelerini yerine getirir bir delili ortaya koyamadığı, bu hususta 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı TBK) 97. maddesi gereği öncelikle davacının mal alımı yapıldığını ispatlaması gerektiği, davacının edimini yerine getirdikten sonra 6098 sayılı TBK'nın 179. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen ve fer'i nitelikte olan cezai şartın hükümlerinin ancak o zaman uygulanabileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kararın usul ve yasaya uygun olduğu ve özellikle davacı ile dava dışı ... arasındaki satışların davalının yönlendirmesi ile taraflar arasındaki tek satıcılık sözleşmesi kapsamında yapıldığı hususunun davacı tarafça dosya kapsamı ile ispat edilemediği, davacının da sözleşme kapsamında edimlerini tam olarak yerine getirmemiş olması nedeniyle cezai şart talep edemeyeceği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, taraflar arasına imzalanan tek satıcılık sözleşmesine dayalı cezai şart istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 12.03.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.