"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/159 Esas, 2024/398 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/590 E., 2021/745 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin medikal sektörde hastane demirbaşı üreten firmalara yarı mamul malzeme satışı yaptığını, diğer davacıların ise şirketin ortakları olduklarını, davalı ... tarafından müvekkillerinin FETÖ Terör Örgütü ile ilişkili oldukları ve paravan şirket kurdukları iddiası ile savcılığa şikayette bulunulduğunu, müvekkilleri hakkında soruşturma başlatıldığını, soruşturma sonunda kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, bunun yanında davalı ... tarafından 14.09.2020 tarihinde, müvekkillerinin ticari ilişkilerini bozmak ve ticari itibarlarını zedelemek amacıyla diğer davalı ... imzası ile sektörde faaliyet gösteren firmalara mektuplar gönderildiğini, gönderilen mektuplar ile müvekkili şirket ile ortağı olan diğer davacıların FETÖ terör örgütüne finans sağlamak ve üye olmak suçuyla soruşturma kapsamında oldukları yönünde uyarıda bulunulduğunu, davacılar ile ticari ilişkinin kesilmesinin istendiğini, henüz kesinleşmiş bir hüküm bulunmadığı halde, FETÖ soruşturması geçirdiği ve kamuyu ve .... Tıbbi Cihaz ve Medikal Gaz Sistemleri ve Tic. A.Ş.'yi dolandırmak amacıyla kurulmuş olduğu iddia edilerek müvekkil şirketin faaliyet gösterdiği medikal sektördeki firmalara mektup gönderilmesi eyleminin, olumsuz algı oluşturma ve itibar zedeleme amacı taşıdığını, savcılık soruşturmasında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, mektupla yapılan uyarının, davacıların ticari ilişkilerini bozma niyeti taşıdığının açık olduğunu, davalıların planlı şekilde hareket ettiklerini, önce savcılığa suç duyurusunda bulunduklarını, ardından söz konusu mektupları yazarak davacı firmayı kötüleyip ticari faaliyetine zarar vermek istediklerini, gerçekleştirilen eylemin suç teşkil ettiğini, davacı şirketin mevzuat hükümlerine uygun şekilde kurulduğunu, mektup gönderilen firmaların Türkiye'nin uzman ve önde gelen büyük kuruluşlarından olduğunu, haksız rekabet eylemi sonucu, davacı şirketin yeni siparişlerinin azaldığını, bir kısım siparişlerin tümüyle iptal edildiğini, cirosu ve iş hacminin düştüğünü, maddi zarar oluştuğunu, .... A.Ş. ile yapılan ticaretin yüksek seviyelerde olmasına karşın mektup sonrası 54.000,00 USD tutarlı siparişinin iptal edildiğini, haksız rekabet eyleminin, davacı yönünden maddi zarar yanında, manevi zarar da oluşturduğunu, müvekkili gerçek kişiler hakkında kullanılan ifadelerin kişilik haklarına saldırı niteliğinde bulunduğunu ileri sürerek haksız rekabetin tespiti ve men'i ile tekrarının önlenmesine, şirketin maddi zararının tam ve kesin olarak belirlenmesinin mümkün olduğu anda arttırılmak üzere fazlaya ilişkin dava hakkı saklı kalmak kaydı ile davacı ... Medikal şirketi için 1.000,00 TL maddi, 150.000,00 TL manevi, davacı ... için 150.000,00 TL manevi, ... için 150.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 1.000,00 TL maddi 450.000,00 TL manevi tazminatın, 14.09.2020 eylem tarihinden itibaren hesaplanacak TCMB avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, kararın Türkiye genelinde yayın yapan 5 büyük gazeteden birinde ilan edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, müvekkilinin azlettiği eski avukatı olan diğer davalı ...'a hukuksuz hiçbir talimat vermediğini, dava dilekçesine ekli belgede, diğer davalının ıslak imzasının bulunduğunu, dilekçede Av. ...'ın antedi ve ofis bilgilerinin yer aldığını, hazırlık soruşturmasından belge talebinin de adı geçen tarafından yapıldığını, belgenin Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesinde yürütülen haksız rekabet nedeniyle ortaklıktan çıkarılma davası ile ilgili olarak talep edildiğini, müvekkilinin yazılı dilekçe hususunu Av.....'nın 05.10.2020 tarihli dilekçesi ile şifahen öğrendiğini, yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunu öğrenerek diğer davalıyı 05.10.2020 tarihinde azlettiğini, müvekkilinin kendisinden habersiz ve izinsiz yapılan işlemden haberdar olmadığını, sipariş iptal formlarının her zaman ve her şekilde tanzim edilebileceğini, avukatın iş sahibinin her istediğini sınırsız biçimde yerine getirmek zorunluluğu bulunmadığı, bilgi ve deneyimini yasalar ve adalet yararına kullanmakla yükümlü olduğunu, yolsuz ve haksız bulduğu işi ret yükümlülüğünün bulunduğunu, kasti veya kötüniyetle dava açmaktan ve yürütmekten “kaçınması gerektiği, bu konuda avukatın TCK gereği cezai sorumluluğunun bulunduğunu, azledilen vekil nedeniyle müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, fiili gerçekleştirenin zararı ödemekle yükümlü olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... vekili, diğer davalı ...'nün kendisini 05.10.2020 tarihinde azlettiğini, azlin diğer davalının iddiasının aksine ücret sözleşmesinden kaynaklandığını, davacılar vekili tarafından da belirtildiği üzere, taraflar arasında yargıya intikal etmiş pek çok dosya ve derin bir husumet bulunduğunu, söz konusu mektupların gönderildiği kurumların ticari anlamda zor duruma düşmemeleri, kendileri hakkında yasal takibat yapılmaması için yazıldığını, koruma amaçlı olduğunu, bu şirket ve kişilerle ticari ilişkiye devam etmeleri halinde kendilerine zarar gelebileceğinin ifade edildiğini, herkesin dilediği kişi ve şirketle ticaret yapabileceğini, zaten ihtimal belirtir cümleler kullanıldığını, kullanılan ifadelerin kesin yargı içermediğini, amacın gözdağı vermek olmadığını, insaniyet namına yapıldığını, FETÖ Silahlı Terör Örgütü'nün çökertilmesi için pek çok soruşturma başlatıldığını, bu anlamda savcılık yazısıyla haklarında soruşturma yapıldığı bilgisi resmi ağızdan doğrulanan kişi ve işletmelerle ticari ilişki kurulmasının diğer taraf kişi ve şirketleri adli açıdan sorunlar doğurabileceğini öngörmek için hukukçu olmak gerekmediğini, anılan mektupların ilgili şirketlere müvekkil ...'nün talebi üzerine gönderildiğini, söz konusu şirketleri koruma amaçlı olarak insani vazifenin yerine getirilmesi niteliğinde olduğunu, somut olayda haksız rekabet sonucunu doğuracak bir davranış bulunmadığını, mektupların vekil-müvekkil ilişkisine dayalı şekilde gönderildiğinin rahatlıkla anlaşılacağını, kendisinin davacı şirketin ticari ilişkide bulunduğu şirketleri tespit etmesinin mümkün olmadığını, iletişim bilgilerinin ... tarafından temin edildiğini, müvekkili tarafından yapılan araştırma neticesinde belirlenen şirketlere yine müvekkili tarafından hazırlanan metindeki mektupların gönderilmesinin istenmesi üzerine, anılan mektupların şahsı tarafından imzalanarak gönderildiğini, yapılan soruşturmalarda müvekkili lehine takipsizlik kararı verildiğini, maddi ve manevi tazminat koşullarının oluşmadığı, sipariş iptali konusunun araştırılması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar davacılar ... ve ... tarafından haksız rekabet nedeniyle tazminat davası açılmış ise de, davalı ...'nün haksız rekabet teşkil eden eylemin davacı şirkete karşı olması, bu kişilere karşı haksız rekabet teşkil eden eylemin bulunmaması nedeniyle bu davacılar tarafından açılan davaların aktif husumet yokluğundan reddinin gerektiği; her ne kadar davalı ... aleyhine iş bu dava açılmış ise de, bu davalının ...'nün vekili olması nedeniyle onun nam ve hesabına dava konusu yazıların gönderildiği, vekil aleyhine iş bu davanın açılamayacağı anlaşıldığından ... aleyhine açılan davaların pasif husumet yokluğundan reddinin gerektiği; her ne kadar ... Medikal ... Ltd. Şti. tarafından haksız fiil nedeniyle zarara uğradığından bahisle maddi tazminat davası açılmış ise de, davacı şirketin haksız rekabet teşkil eden mektuplar gönderildikten sonra da mektup gönderilen şirketler ile ticari ilişkide bulunduğu, Gökler firması tarafından sipariş iptali yapılmış ise de, iptal ile mektuplar arasında illiyet bağının ispat edilemediği, kaldı ki davacı şirketin bu firma ile de mektuplar gönderildikten sonra da ticari ilişkinin devam ettiği, açıklanan bu nedenlerle davacının haksız rekabet neticesi olarak maddi zarara uğradığını ispat edemediği, davacı şirketin maddi tazminat isteminin reddinin gerektiği; haksız rekabet, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı TTK) 54 ilâ 63. maddeleri arasında düzenlenmiş olup, anılan Kanun’un “Amaç ve İlke" başlığını taşıyan 54. maddesinde, haksız rekabete ilişkin bu hükümlerin amacının bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanması olduğunun belirtildiği, aynı maddenin 2. fıkrasında ise, rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamaların haksız ve hukuka aykırı olduğu ve ilke olarak haksız rekabet teşkil ettiğinin düzenlendiği, Kanun koyucunun TTK'nın 54. maddesinde haksız rekabet hükümlerinin amacını ve genel hükmü ortaya koyduktan sonra, 55. maddede altı bent halinde, oldukça ayrıntılı bir sayımla haksız rekabet hallerinin belirlendiği, bu sayımın sınırlı olmadığı, 55. maddede haksız rekabet teşkil ettiği özellikle belirtilen bu hallerden birisinin de, aynı maddenin 1/a-1 bendinde düzenlenen, başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek fiili olduğu, bu kapsamda davalı ...'nün davacı şirketin iş yaptığı şirketlere vekili aracılığıyla mektup göndererek asılsız ve dayanaksız ithamlarda bulunmak suretiyle bu şirketlerin davacı ile iş yapmalarına engel olmak istediği bu itibarla bu davalının TTK'nın 55/1-a-1 maddesinde belirtilen eylem ile haksız rekabete sebep olduğu, TTK'nın 56. maddesi uyarınca, haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse; Türk Borçlar Kanunu'nun 58. maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini isteyebileceği, bu kapsamda davalı ...'nün davacı şirketlere haksız ve dayanaksız itham içeren mektuplar gönderme şeklindeki eyleminin niteliği ve olayın gelişim şekli bir bütün olarak değerlendirildiğinde, meydana gelen olayda davacının şirket tüzel kişiliğine yönelik ticari itibarını zedeler nitelikte bir saldırı ve manevi tazminatı gerektirir haksız bir eylemin mevcut bulunduğu gerekçesiyle, davacı ... ve ... tarafından açılan davaların aktif husumet yokluğundan reddine, davalı ... aleyhine açılan davaların pasif husumet yokluğundan reddine, ... Medikal ... Ltd. Şti. tarafından açılan haksız rekabetin tespiti ile meni davasının kabulü ile, davalı ...'nün davacı şirketin ticari ilişki içinde olduğu şirketlere vekili vasıtasıyla yazı göndermek suretiyle TTK'nın 55/1-a-1 maddesinde belirtilen "Başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek," şeklindeki eyleminin haksız rekabet olduğunun tespiti ile, bu suretteki haksız rekabetinin men'ine, ... Medikal ... Ltd.Şti. tarafından açılan maddi tazminat davasının reddine, ... Medikal ... Ltd.Şti. tarafından açılan manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, 20.000,00 TL manevi tazminatın 14.09.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak davacı ... Medikal ... Ltd.Şti.'ye verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacı ... Medikal ... Ltd. Şti.'nin kararın ilan edilmesi talebinin hukuki yarar görülmediğinden reddine karar verilmiş, hüküm, davacılar ve davalı ... vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulü ile davalılar ... ve ...'ın davacı şirketin ticari ilişki içinde olduğu şirketlere yazı göndermek suretiyle gerçekleştirdikleri eylemin, TTK'nın 55/1-a-1 ve 55/1-b maddesinde belirtilen haksız rekabet olduğunun tespiti ile, bu suretteki haksız rekabetlerinin men'ine, davacı şirketin maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile, 50.000,00 TL maddi tazminatın 14.09.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı şirkete verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı şirketin manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile, 50.000,00 TL manevi tazminatın 14.09.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı şirkete verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Davacılar ... ve ...'in manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile, her bir davacı için 10.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak anılan davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm, davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, haksız rekabetin tespiti, men'i, haksız rekabete dayalı maddi ve manevi tazminat ile hükmün ilanı istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355. vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369/1 hükmü ve 371. maddesinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalılara yükletilmesine, 11.03.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.