"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2021/229 Esas, 2021/474 Karar
HÜKÜM : Asıl dava ret-birleşen dava kısmen kabul
Taraflar arasında görülen davada mahkemece verilen kararı onayan Dairenin kararı aleyhinde asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuş olmakla, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup görüşüldü:
KARAR
I. DAVA
1.Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; davalının akaryakıt bayilik sözleşmesi ve eki taahhütnameye aykırı davrandığını, yükümlendiği mal alımını gerçekleştirmediğini, müvekkilinin kar kaybı bulunduğunu belirterek şimdilik 20.000 USD'nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, yargılama aşamasında talebini 170.000 USD olarak ıslah etmiştir.
2.Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde; davacıya ait taşınmaz üzerinde davalı lehine tesis edilmiş ipoteğin bulunduğunu, bu ipoteklerin dava dışı ... Petrol Orman Gıda Tekstil Tarım ve İth. Mat. İnş. San. Ltd. Şti.'nin davalıya olan kredi ve akaryakıt borcunun kefaleti olarak verildiğini, dava dışı şirket ile davalı arasındaki bayilik sözleşmesinin karşılıklı olarak feshedildiğini, dava dışı şirketin davalı şirkete herhangi bir kredi ve akaryakıt borcunun kalmadığını, davalı şirketin bugüne kadar ipoteklerin fekki yükümlülüğünü yerine getirmediğini, akaryakıt bayiliği faaliyetini kasten engellediğini, davalı şirket akaryakıt dağıtım şirketi olduğu için akaryakıt istasyon faaliyetinin yapılacağı taşınmazda başka bir akaryakıt firması lehine ipotek bulunması halinde hiçbir akaryakıt dağıtım şirketinin o taşınmaz üzerine bayilik vermeyeceğini bildiğini, buna rağmen bu zarara açıkça sebebiyet verdiğini, bu nedenlerle dava konusu taşınmaz üzerinde davalı lehine tesis edilmiş ipoteklerin fekkine, davacının uğradığı zararın tespiti ile işbu zarardan şimdilik fazlaya ilişkin dava ve talep hakkı saklı kalmak kaydı ile 1.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı vekili cevap dilekçesinde; sözleşmenin halen devam ettiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
2. Birleşen davada davalı cevap dilekçesinde; ... ile bayi arasında 19.03.2003 tarihinden 11.03.2018 tarihine kadar geçerli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi imzalandığını, ... Petrolün taahhüdünün çok altında ürün alımı gerçekleştirdiğini, sözleşmeye aykırı davranarak davalı şirketi zarara uğrattığını, kendisinin bu süreçte sürekli olarak sözlü ve yazılı olarak uyarıldığını, sözleşmelerden kaynaklı olarak açılan dava dosyaları devam ettiğinden davalı şirketin ipoteği fek etme zarureti bulunmadığını, davacı tarafın bu sebebe dayalı olarak tazmin talebinde bulunulmasının mümkün olmadığını, taşınmaz üzerinde davalı şirketin ipoteği mevcut iken başka dağıtım şirketlerinin davacı tarafa bayilik vermediği yönündeki iddialarının soyut olduğunu, bu nedenlerle davanın tüm sonuçları yönünden reddi ile yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacılara tahmiline karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece asıl davaya yönelik bozma ilamına uyularak asıl davada Hukuk Genel Kurulunun bozma ilamına uyularak davanın reddi gerektiği, birleşen davada davalı şirketin dava dışı ...'ten alacaklı olmadığının tespit edildiği, dava konusu ipoteklerin ise ...'in davalı şirkete sözleşmeden kaynaklanan borçlarını teminatı olarak verildiği, gelinen noktada davalı şirketin ...'ten alacağının bulunmadığının anlaşıldığı, bu itibarla ipoteklerin kaldırılması gerektiği, davacının tazminat istemine yönelik davasının ise reddi gerektiği gerekçesiyle asıl davanın reddine, birleşen davanın ipoteğin fekki yönünden kabulüne, tazminat istemlerinin reddine karar verilmiş, hüküm asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... Petrol ve Tic. A.Ş. vekili ve asıl davada davalı vekilince temyiz edilmiş, Dairemizin 15.06.2023 tarihli, 2022/1329 E., 2023/3800 K. sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiş, Dairemiz ilamına karşı asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... Petrol ve Tic. A.Ş. vekilince karar düzeltme yoluna başvurulmuştur.
IV. KARAR DÜZELTME İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava, bayilik sözleşmesine dayalı kar kaybı, birleşen dava ipoteğin fekki ve tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun ( 1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, Mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... Petrol ve Tic. A.Ş. vekilinin 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesinde sayılan hallerden hiçbirisini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteminin reddi gerekir.
V. SONUÇ: Asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... Petrol ve Tic. A.Ş. vekilinin karar düzeltme isteminin 1086 sayılı Kanun'un 442 nci maddesi gereğince REDDİNE, aşağıda yazılı bakiye 328,85 TL karar düzeltme ret harcının ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun'un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 2.505,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Hazine'ye gelir kaydedilmesine, 27.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.