"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/70 Esas, 2024/444 Karar
HÜKÜM : Asıl dava yönünden davacının davalı ...’e borçlu
olmadığının tespitine, çek bedellerinin davalı ...’ten istirdatına ilişkin talebi yönünden davanın pasif husumet yokluğu sebebi ile reddine, davalı ... Hizmetleri A.Ş. ve davalı ...Ş. yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, karşı davanın reddine.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davalı/karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; davalı ... ile ''Cep Telefonu Kasko Paketleri'' konusunda yaptıkları anlaşma kapsamında toplam bedeli 610.000,00 TL olan 6 adet çeki davalıya verdiğini, davalının üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmediğini, çeklerin bedelsiz kaldığını, buna rağmen çeklerin şirketi olan diğer davalılara verildiğini, davalı ... şirketlerinin yetkili hamil olmadığını, dava konusu çekler bedelsiz kalmış olmalarına rağmen şeklen hak sahibi gözüken davalı ... şirketlerine muhatap banka tarafından ödendiğini ileri sürerek ödenen bedellerin ödeme tarihlerinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili asıl davaya cevap dilekçesinde; taraflar arasında akdedilmiş sözleşmeler gereği müvekkili şirketin faturalar kesip, faturalara konu malları davacıya teslim ettiğini, bedeli karşılığında da dava konusu ödemeleri tahsil ettiğini savunarak asıl davanın reddini istemiş, karşı dava dilekçesinde; davacının bankada kullanılan kredinin teminatı olarak verilen çekin bedelini ödemeyeceğini belirtmesi nedeniyle müvekkilince ödenmek zorunda kalındığını, davacı şirketin yedinde bulunan toplam 300.000,00 TL bedelli üç adet çekin sözleşmenin 3. maddesi gereğince teminat için verildiğini, anılan sözleşmenin karşı davalı tarafından yerine getirilmediğini ileri sürerek ödenen 70.000,00 TL'den şimdilik 1.000,00 TL ile davacının sözleşmeye uymaması nedeniyle uğranılan zararlara karşılık gelmek üzere şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın toplamı olan 2.000,00 TL'nin karşı davalıdan tahsilini, üç adet çekten dolayı borçlu olmadıklarının tespitini talep etmiştir.
2.Davalı ... Hiz. A.Ş. ve Garanti Hiz. A.Ş. vekilleri davanın reddini istemişlerdir.
III.MAHKEME KARARI
Mahkemece bozma ilamına uyularak, asıl dava yönünden; davacının bedelsizlik iddiasının aynı zamanda davalı ...'e borçlu olmadığının tespiti talebini de içerdiği, asıl davada alacağın temlik edilmesi sebebiyle söz konusu alacak çekler ile tahsil edildiğinden çeklerin lehtarına karşı bu davanın açılamayacağı, karşı dava yönünden ise; karşı davada talep edilen zararların somut olarak belirlenebileceği şekilde, zararın hesaplanmasına yönelik belge sunulmadığı, 24.05.2018 tarihinde sunulan bilirkişi raporunda da herhangi bir dayanak bilgi belge sunumu görülemediği, ...’in 70.000,00 TL tutarındaki çeki ödediğine dair dayanak bilgi belgelerin dosyadaki klasörler içerisinde görülemediği, taraflar arasındaki protokolün 1. maddesi hükmünde yer alan siparişin 09.10.2008 protokol tarihinden sonra davacı tarafından verilip verilmediği hususunda bilgi olmamakla birlikte, hesaplar içeriğinde protokole konu olacak şekilde davalıdan 120.000,00 TL tutarında mal alındığı hususunda kayıtlarda ... faturası ve benzeri kaydın tespit edilemediği, karşı davanın ispat edilemediği gerekçesiyle, asıl dava yönünden; davacının davalı ...'e dava konusu çekler sebebi ile borçlu olmadığının tespitine, davacının istirdat talebine ilişkin davanın pasif husumet yokluğu sebebi ile reddine, davalı ... Hiz. A.Ş. ve davalı ... Hiz. A.Ş. yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, karşı dava yönünden davanın reddine karar verilmiş, karar davalı/ karşı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava; bedelsiz kaldığı halde ödenen çeklerden dolayı borçlu olunmadığının tespiti, bedellerin davalılardan istirdadı, karşı dava; teminat olarak verilen üç adet çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti, istirdat, maddi tazminat taleplerine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı/karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Taraflar arasında imzalanan 15.02.2008 tarihli bayilik sözleşmesine ek 09.10.2008 tarihli protokolün 1. maddesi uyarınca; bayi olan davacı/ karşı davalının protokolde dökümü yapılan 70.000,00 TL tutarındaki çeki ödemeyi ve en geç 15.11.2008 tarihine kadar 120.000,00 TL tutarında ürün daha satın almayı, bunun karşılığında 3. madde uyarınca; firma olan davalı/ karşı davacının toplamda 300.000,00 TL tutarındaki 100.000,00 TL bedelli 3 adet çeki teminat olarak vermeyi taahhüt ettiği, 4. madde uyarınca; davacı/ karşı davalının taahhütlerini yerine getirmemesi halinde teminat olarak verilen çeklerin geçersiz hale geleceğinin hüküm altına alındığı görülmektedir.
Mahkemece en son alınan 2019 tarihli ilave ek raporda karşı davaya ilişkin olarak “.... 24.05.2018 tarihinde sunulan bilirkişi raporunda da ... tarafından zararlar ile ilgili somutlaştırma olmadığı beyan edildikten sonra ... tarafından verilen iki sayfalık rapora beyan dilekçesinde de ve dosyada yapılan incelemede herhangi bir dayanak bilgi belge sunumu görülememiştir. 70.000,00 TL'lik çeki ödediğini bildiren ... firmasının çeki ödediğine dair dayanak bilgi belgelerin dosyada beş adet klasör içerisinde görülmemiştir. …Taraflar arasındaki protokol ile kararlaştırılan 120.000,00 TL'lik 1. madde hükmünde yer alan siparişin 09.10.2008 protokol tarihinden sonra davacı tarafından verilip verilmediği hususunda bilgi olmamakla birlikte, hesaplar içeriğinde protokole konu olacak şekilde davalıdan 120.000,00 TL'lik mal alımı olduğu hususunda kayıtlarda ... faturası ve benzeri kayıt tespit edilemediği, bu kapsamda protokolün 4. maddesi hükmüne göre iadesi hususunda takdirin Mahkemeye ait olduğu görülmüştür.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin, kararının gerekçe kısmında, bilirkişi raporunda yer alan tespite aynen yer vermesi ve davacının imzalanan protokol uyarınca taahhüdünü yerine getirdiğine dair dosyada delil bulunmadığını belirtmesi karşısında davalı/ karşı davacının teminat olarak verilen üç adet çekten borçlu olmadığının tespiti talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
V.SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı/ karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bent uyarınca Mahkeme kararının BOZULMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.