"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9.hukuk Dairesi
SAYISI :2019/1957 E., 2021/1274 K.
HÜKÜM :Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ :Osmaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2013/414 E., 2018/75 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili ... S.'nin oğlu dava dışı ... S.'nin dava dışı ... Özel Sağlık Hizmetleri Ltd. Şti.'nin %15'lik hisse bedelini alarak şirkete ortak olduğunu, şirketin zor durumda olması nedeniyle yeni bir ortak arayışı içerisine girdiklerini, dava dışı ... V.'nin şirket hisselerinin tamamını almak istediğini beyan ettiğini, bunun için ön şart olarak hesap ve borç listesinin ayrıntılı olarak çıkarılması, bu listede yazılı borçlar dışında başka borç çıkmayacağına dair teminat senedi verilmesi, hastanenin başka bir şirkete devredilmesi, şirketin taşınmazlarının istediği birine devredilmesini ileri sürdüğünü, bu talepler neticesinde şirket taşınmazının dava dışı ... A.ya bedelsiz olarak devredildiğini, ... Hastanesi Özel Sağlık Hizmetleri Ltd. Şti.'nin kurulduğunu, hastane ruhsatı ile ek bina ön izin belgesinin bu şirkete bedelsiz olarak devredildiğini, dava ... V.nin, davalı şirkette bulunan hisselerini ... Ö. ve ... O. isimli şahıslara anlaşmalı olarak devrettiğini, bu işlemler yapılırken ... V. ile 31.05.2010 tarihli protokol imzaladıklarını, bu protokol gereği ... V.nin davalı şirketi devralarak, 19 sayfalık protokol ekinde yer alan borçları ödeyerek, şirketin %52 lik hissesini borç ödemesi karşılığında bedelsiz alacağını yazılı olarak beyan ve taahhüt ettiğini, ayrıca bu listede yazılı olanlardan başkaca borç ve takiple karşılaşmamanın garantisi olarak teminat senedi talep ettiğini, bunun üzerine alacaklısı davalı şirket, borçluları ..., ..., ..., ... ve ... olan 2.000.000,00 TL bedelli ve ''bedeli teminattır'' şeklinde bir senet düzenlenerek ... V.'ye verildiğini, hastane işletmesinin anlaşma gereği davalı şirkete devredildiğini, ... V.nin hastanenin borçlarını protokol üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen ödemediğini, dava konusu teminat senedi ile ilgili olarak müvekkillerinin davalı tarafa herhangi bir borcu olmadığını, senedin teminat senedi olduğunu, 19 sayfadan ibaret borçların ... V. tarafından ödenmemiş olması ve protokol hükümlerinin davalı ile ... tarafından ihlal edilmiş olması nedeni ile protokol hükümlerinin geçerliliğini kaybetmesi nedeni ile senedin iade edilmesini gerektiğini belirterek senetten borçlu olmadıklarının tespitine, senedin iptaline ve iadesine, davacılar yararına senet bedelinin %20'sinden aşağı olmamak üzere tamamı üzerinden davalının tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıların protokol hükümlerine aykırı davrandığını, davacıların haksız icra takipleri ve davalar ile şirkete zarar verdiklerini, davaya konu edilen kambiyo senedinin iptali için haklı gerekçe bulunmadığını, müvekkiline bildirilmeyen bir çok borcun ortaya çıktığını, bunlar arasında iş davalarının ve şirket kayıtlarına işlenmemiş, müvekkiline bildirilmemiş borçlar olduğunu, kendisine bildirilmeyen borçlar yüzünden Düziçi İcra Müdürlüğü'nden takip edilen icra takipleri nedeni ile 800.000,00 TL civarında ödeme yapmak zorunda kaldığını, bir çok icra takibi ile davanın sonradan ortaya çıktığnı, protokol incelendiğinde davacıların muvazaalı olduğunu ikrar ettikleri, senetler nedeni ile yapılan icra takipleri ile davalardan vazgeçecekleri ve protokolde yer almayan borçları şahsen üstlendiklerinin görüleceğini, davacıların kendi üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediklerini, şirkete ait taşınmaz ile ruhsatın bedelsiz alındığı yönündeki iddiaların gerçek olmadığını, haciz ve ipotek şerhi ile taşınmazın satın alındığını ve borçların ödendiğini, muvazaalı satış olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında imzalanan 31.05.2010 tarihli protokol ile davaya konu tanzim edilen bononun teminat senedi olduğu, şirket tarafından ciro edilemeyeceği, bononun geçerlilik süresinin protokolün imzalanmasından itibaren üç yıl olduğu ve üç yıl sonunda 19 sayfalık listede belirtilen borç miktarı dışında borç çıkmaması halinde bononun keşidecilerine iade edileceğinin öngörüldüğü, yapılan bilirkişi incelemesinde protokolün üçüncü maddesine göre protokolün imza tarihinden itibaren üç yıl içinde liste dışında borç çıkmaması nedeni ile bononun geçersiz hale geldiği, dolayısıyla davacıların bono yönünden taraflar arasındaki yazılı protokol sözleşmesinin gereği borçlu olmadıkları gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, davacıların, keşidecisi ..., ..., ..., ..., ... olan, lehtarı ... Hastanesi Özel Sağlık Hizm. San ve Tic. Ltd. Şti. olan ve 2.000.000,00.TL bedelli senetten dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, davaya konu bononun iptali ile iadesi talebi yönünden; dava konusu bononun davacılar haricinde üç tane keşidecisinin olduğu, diğer keşidecilerin herhangi bir menfi tespit davası açmaması gerekçesiyle davacıların keşidecisi ..., ..., ..., ..., ... olan, lehtarı ... Hastanesi Özel Sağlık Hizm. San ve Tic. Ltd. Şti olan ve 2.000.000,00.TL bedelli senedin iptali ve iadesi taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, taraflar arasında düzenlenen senet nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2004 sayılı İcra İflas Kanunun 68 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalının temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 21.10.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.