"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/661 Esas, 2024/317 Karar
HÜKÜM : Kabul
BİRLEŞEN DAVALAR : 1.İstanbul 49. Asliye Ticaret Mahkemesi 2013/297 E.
2.İstanbul 32. Asliye Ticaret Mahkemesi 2013/338 E.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar birleşen 20213/297 E. sayılı davada davalı ...Ş vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
1.Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı şirket arasında 11.03.2013 tarihli mermer satış sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin sözleşme gereğince 100.000,00 USD nakit ve 500.000,00 USD çek olmak üzere toplam 600.000,00 USD ödeme yaptığını, ayrıca bu ödemeler dışında davalıya her biri 100.000,00 USD bedelli üç adet çek verdiğini, ancak davalının sözleşmeye göre teslim etmesi gereken malları teslim etmediğini ve işyerini kapattığını, sözleşme şartlarını yerine getiremeyeceğini beyan ettiğini ileri sürerek müvekkilinin her biri 100.000,00 USD bedelli üç adet çekten dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı vekili birleşen 2013/297 E. sayılı dosya dava dilekçesinde; asıl davadaki iddialarını tekrar ederek asıl davanın davalısı şirkete verilen her biri 100.000,00 USD bedelli çeklerden 16.10.2013 ve 20.10.2013 tarihli çeklerin davalı ... şirketine temlik edildiğini, ancak müvekkiline mal verilmediğini, davalı ... şirketinin bu çeklerden 16.10.2013 tarihli olanını bankaya ibraz ederek tahsil ettiğini, diğer çeki ise halen elinde bulundurduğunu belirterek tahsil edilen 100.000,00 USD'lik çekin avans faizi ile birlikte davalıdan istirdadına, dava konusu diğer 100.000,00 USD'lik çek nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine ve çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
3.Davacı vekili birleşen 2013/338 E. sayılı dosya dava dilekçesinde; asıl davadaki iddialarını tekrar ederek 18.12.2013 tarihli 100.000,00 USD bedelli çekin davalı Mensace Mermer Mad. ve Taş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından herhangi bir mal teslim edilmediği halde diğer davalı ...'na verildiğini, adı geçen davalının da çeki kendi şirketi olan diğer davalı Onlar Kimya İlaç İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne verdiğini, ciroların kötü niyetli olduğunu, çek arkasındaki ciro imzalarının da aynı olduğunu ileri sürerek müvekkilinin 18.12.2013 tarih 100.000,00 USD bedelli çekten dolayı davalılara borçlu olmadığının tespitine, davalılar aleyhine kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davalı davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
2.Davalı vekili birleşen 2013/297 E. sayılı dosya cevap dilekçesinde; dava konusu çekin müvekkiline cirolanarak teslim edildiğini, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'nun (6361 sayılı Kanun) 9. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince davacı ile aralarında ticari ilişki bulunan asıl davanın davalısı arasındaki ihtilafların müvekkilini bağlamayacağını, çeklerle ilgili 8 adet faturanın sunulduğunu ve faktoring işleminin tarafı olan asıl davalı şirkete ödeme yaptıklarını, müvekkilinin yetkili hamil olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Birleşen 2013/338 E. sayılı dosyada davalı Mensace Mermer Mad. ve Taş. San. ve Tic. A.Ş. davaya cevap vermemiştir.
4.Davalılar ... ve Onlar Kimya İlaç İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili birleşen 2013/338 E. sayılı dosya cevap dilekçesinde; müvekkili şirketle diğer davalı Mensace Mermer Mad. ve Taş. San. ve Tic. A.Ş. arasında mermer satışıyla ilgili sözleşme bulunduğunu, davaya konu çekin bu sözleşme gereğince alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, Birleşen 2013/297E.sayılı dosya ile ilgili bozma ilamında da belirtildiği üzere, yapılan değerlendirmede yasa metni uyarınca faktoring şirketinin, faktoring işlemiyle devraldığı alacağın temliki hükümlerine tabi olduğu, bu kabul çerçevesinde davacının dava konusu çekler nedeniyle davalı şirkete borçlu olmadığı yönündeki kararın kesinleşmiş olduğu, asıl davaya konu 16.10.2013 ve 20.11.2013 keşide tarihli çeklerin aynı zamanda bozma ilamına konu olan birleşen işbu davaya dahi konu edildiği, böylelikle birleşen dosya davacısı tarafından çeklerin bedelsizliğinin bu şekilde ispatlanmış olduğu, bedelsizliğin asıl davada hükmen kesinleşmesi karşısında birleşen dosya davacısının birleşen dosya davalısı şirkete karşı bu şahsi defiyi ileri sürebilmesinin mümkün bulunduğu, hal böyle olunca birleşen davaya konu olan Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Üsküdar Şubesine ait, 20.11.2013 keşide tarihli, M-2959190 seri numaralı, düzenleyeni Kinan Dış Ticaret Limited Şirketi olan, 100.000,00 USD bedelli çek yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti gerektiği, somut olayın özellikleri dikkate alındığında birleşen dosyadaki davacının, aleyhine dava açtığı ... yönünden davanın kabulü karşısında bu şirketin 2004 sayılı icra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 72/f.4 hükmü gereği tazminat talebinin öncelikle reddolunması gerektiği, zira davalı şirketin haksız çıktığı, öte yandan davacının, davalı ... aleyhine açmış olduğu davada, davalı şirket haksız olsa dahi davalının kötü niyetli takip yaptığına dair somutlaştırılmış vakıa ve ispatlanmış bir durumun olmadığı, bu nedenle davacının İİK m.72/f.5 hükmüne dayalı kötü niyet tazminat talebinin reddi gerektiği, adı geçen birleşen davaya konu olan çeklerin bedelinin ABD doları cinsinden yazıldığı, davacı ise dava öncesi ödenen 100.000,00 ABD doları çek yönünden dava değerini dolar olarak belirttiği, birleşen dosya davalısı tarafından tahsil olunan bu bedelin iadesini talep ettiği, birleşen dosya davacı vekili, 08.12.2023 tarihli açıklayıcı dilekçesinde bu yöndeki beyanını tekrarladığı, talep yabancı paranın aynen ödenmesi talebi niteliğinde olduğundan alacaklının aynen ödemeyi tercih etmesi hâlinde borçlunun borcunun yabancı para üzerinden ödenmesi gerektiği, alacaklının yabancı para birimiyle ifayı talep etmesi hâlinde borçluya aynen veya fiili ödeme tarihi TL karşılığı ödeme biçimindeki sınırlı seçimlik yetkiyi de verdiği, alacaklıya yabancı para olarak teslim edilmesi mümkün olmadığından, yabancı para alacağının aynen ödenmesini istemiş olan alacaklının fiili ödeme günü üzerinden TL karşılığını tahsilini talep etmesi gerektiği, bu nedenle birleşen davaya konu olan Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Üsküdar Şubesine ait, 16.10.2013 keşide tarihli, M-2959189 seri numaralı, düzenleyeni Kinan Dış Ticaret Limited Şirketi olan, 100.000,00 USD doları bedelli çek nedeniyle davalı tarafın, çeki keşide eden davacı aleyhine tahsil etmiş olduğu 100.000,00 USD'nun dava açılmadan önce tahsil etmiş edilmesi nedeniyle bu bedelin davalı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle asıl davaya dair karar şeklen kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen 2013/338 E. sayılı dava yönünden mahkemenin kararı şeklen kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen 2013/297 E. sayılı dosya yönünden davacının, dava konusu olan Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Üsküdar Şubesine ait, 20.11.2013 keşide tarihli, M-2959190 seri numaralı, düzenleyeni Kinan Dış Ticaret Limited Şirketi olan, 100.000,00 USD bedelli çek yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalının kötü niyetle yaptığı takibin varlığı anlaşılamadığından, davacının İİK m.72/f.5 hükmüne dayalı kötü niyet tazminatı talebinin reddine, davalının İİK m.72/4 e dayalı icra tazminatı talebinin, yasal koşulları oluşmadığından reddine, davacının, dava konusu olan Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Üsküdar Şubesine ait, 16.10.2013 keşide tarihli, M-2959189 seri numaralı, düzenleyeni Kinan Dış Ticaret Limited Şirketi olan, 100.000,00 USD bedelli çekin tüm bedelinin dava açılmadan önce ve 24.10.2013 tarihinde davalı tarafından tahsil olunması karşısında, 100.000,00 USD'nin bu miktarın tahsil edildiği 24.10.2013 tarihinden itibaren devlet bankalarının ABD doları cinsinden bir yıllık vadeli hesaba fiilen ödediği en yüksek faizi ile birlikte ve fiili ödeme günündeki kur üzerinden davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının kötü niyetle yaptığı takibin varlığı anlaşılamadığından, davacının İİK m.72/f.5 hükmüne dayalı kötü niyet tazminatı talebinin reddine, davalının İİK m.72/4 e dayalı icra tazminatı talebinin, yasal koşulları oluşmadığından reddine, karar verilmiş, hüküm birleşen 20213/297 E. sayılı davada davalı ...Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, avans olarak verilen çekler nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ve tahsil olunan çekin istirdatı istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosyadaki yazılara, İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 373/4 hükmü uyarınca uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, birleşen 20213/297 E. sayılı davada davalı .... vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
V. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, birleşen 20213/297 E. sayılı davada davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile İlk Derece Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden birleşen 2013/297 E. sayılı davada davalı ....'ye yükletilmesine, 18.02.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.