"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla)
SAYISI : 2022/221 Esas, 2024/94 Karar
HÜKÜM : Davanın kısmen kabulü
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; 28.09.2008 tarihinde meydana gelen trafik kazasında müvekkillerinin murisi ...’nun vefat ettiğini, murisin yolcu olarak içinde bulunduğu otobüs davalılardan ...’a ait iken kaza öncesi 27.03.2006 tarihli taşıt kira sözleşmesiyle davalı ... Turizm Taşımacılık Ltd. Şti.’ne kiralandığını, bu kira sözleşmesinde tarafların zararlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarının düzenlendiğini, otobüs için yetki belgesinin ... Turizm Taşımacılık Ltd. Şti. adına alındığını, davalı ... İşletmesinin bileti sattığını, davalı ....’nin ise otobüsü işletip taşımayı fiilen gerçekleştirdiğini, otobüsün üzerinde ...’un ambleminin bulunduğunu, kazada tüm kusurun vefat eden otobüs sürücüsünde olduğunu, aracın ZMM Sigortacısı Liberty Sigorta’ya karşı açılan davada alınan bilirkişi raporunda müvekkili ... için 284.420,87 TL, müvekkili ... için 89.185,52 TL zarar tespit edildiğini, teminat limiti 125.000,00 TL olduğundan ancak limitin ödendiğini, bakiye zararın işleten, bilet satan, taşıyan ve sürücüden tahsil edilmesi gerektiğini, ayrıca murisin vefatı ile eş ve kızı olan müvekkillerinin duyduğu yoğun acı ve üzüntüyü kısmen azaltmak için manevi tazminat istediklerini ileri sürerek şimdilik müvekkili ... için 500,00 TL maddi tazminat ile 40.000,00 TL manevi tazminatın, müvekkili ... için 500,00 TL maddi tazminat ile 30.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş, 05.09.2018 tarihli ıslah dilekçesiyle, davacı ... için maddi tazminat talebini 304.002,34 TL'ye yükseltmiş, kaza tarihinden itibaren avans faizinin tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; davanın zamanaşımına uğradığını, aracın 27.03.2006 tarihli kira sözleşmesi ile davalılardan ... Turizm Taşımacılık Ltd. Şti. tarafından kullanıldığını, kendisine husumet yöneltilemeyeceğini, sürücünün tam kusurlu olamayacağını, manevi tazminatın zenginleşmeye olanak sağlamaması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı süresinin dolduğunu, müvekkilinin yolcu taşıma hizmeti değil araç satış ve servis hizmeti verdiğini, kurulduğundan bugüne yolcu taşıması yapmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Davalı ... (...) vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin işletme unvanına taraf sıfatı verilerek açılan davanın usulden reddinin gerektiğini, kazalı aracın, sürücüsünün, malikinin müvekkili ile bir ilgisinin bulunmadığını, müvekkili nam ve hesabına biletlendirme/ ücretlendirme yapılmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte davacıların zararlarının bu dosyada denetime imkan verecek şekilde ayrıca belirlenmesi gerektiğini, davacının manevi tazminat kapsamının hakkaniyet ve nesafete uygun düşmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
4.Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde,davalı şirketin ihyası için dava açmak üzere davacılara süre verildiği ve verilen süre içerisinde açılan dava ile davalı şirket ... Turizm Taşımacılık Motorlu Araçlar İthalat İhracat Sanayi Ticaret Limited Şirketinin ihyasına karar verildiği ve kararın kesinleştiği, bu şekilde taraf teşkilinin sağlandığı, davacıların elinde bulunduğunu iddia ettikleri otobüs biletinin dosya arasına celbi sağlandığı, incelenmesinde herhangi bir otobüs ya da bilet firmasının ismi/amblemi bulunmadığı, biletin sağ alt kısmında bulunan Ofis Kırtasiye Matbaacılık'a müzekkere yazılarak biletin kim için basıldığı sorulmuş ancak ilgili Vergi dairesi, Ticaret ve Sanayi odalarından yapılan araştırmalar sonucunda Ofis Kırtasiye Matbaacılık'ın tebliğe yarar adresi, vergi numarası vb. bilgilerine ulaşılamadığı, Vezirköprü Ticaret ve Sanayi Odasına yazılan müzekkere cevabından davalı ...'a ait ... Turizm'in kaza tarihi olan 2008 yılında faal olup Vezirköprü'de şehirlerarası taşımacılıkta bilet satışı yaptığının bildirildiği, davacıların murisinin kazanın gerçekleştiği otobüsün biletini davalı ...'a ait ... Turizm'den aldığına dair kazaya ilişkin soruşturma aşamasında müteveffa ile aynı otobüste bulunduğunu söyleyen bir kısım mağdurların tanık sıfatıyla alınan ifadelerinden başka delil bulunmadığı, müteveffanın kazalı araçtaki yolculuğu için bileti davalı ...'dan aldığı hususunun ispatlanamadığı, ... Otomotiv yönünden de kazadaki illiyet bağı ve kusur durumu ispatlanamadığından davalı ... Otomotiv yönünden de davanın reddine karar vermek gerektiği, davacıların sigortacıdan destekten yoksun kalma tazminatı talebine ilişkin Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/414 E., 2013/542 K. sayılı dosyasının incelenmesinde, dosya arasına bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda, ... için daha düşük maddi tazminat miktarı hesaplanmış olsa da davalı ... dışındaki davalılar yönünden istinaf ve temyiz talebinde bulunulmadığından davacı ... bakımından usuli kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınarak lehine 304.002,34 TL maddi tazminata hükmedildiği, ilk karar davacı ... tarafından istinaf ve temyiz edilmediğinden davalılar bakımından oluşan usuli kazanılmış hak hususu dikkate alınarak davacı ... yönünden yeniden maddi tazminat hesaplaması yaptırılmadığı, davacı ... Kozanoğlunun maddi tazminat talebinin reddine karar vermek gerektiği, somut olayda, kaza tarihi, tarafların sosyal ekonomik durumu, müteveffanın araçta yolcu olması sebebiyle kusursuz oluşu ile tüm dosya kapsamı gözetildiğinde müteveffanın ölümü nedeniyle hem davacılar hem de davalılar ... ve ... Turizm.... Ltd. Şti. yönünden oluşan usuli kazanılmış hak hususları da dikkate alınarak davacı ... lehine 20.000,00 TL, ... lehine 15.000,00 TL manevi tazminata hükmetmek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacıların davalı ... Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ve ...'a (...) yönelik davalarının reddine, davacı ...'nun maddi tazminat istemine ilişkin davasının reddine, davacı ...'nun maddi tazminat isteminin davalılardan ... ve ... Turizm.... Ltd. Şti. bakımından kabulü ile, 304.002,34 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 28.09.2008 gününden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılar ... ve ... Turizm.... Ltd. Şti.'den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ...'na verilmesine, davacı ...'nun manevi tazminata ilişkin davasının kısmen kabulü ile 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 28.09.2008 gününden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılar ... ve ... Turizm.... Ltd. Şti.'den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ...'na verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı ...'nun manevi tazminata ilişkin davasının kısmen kabulü ile 15.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 28.09.2008 gününden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılar ... ve ... Turizm.... Ltd. Şti.'den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ...'na verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, destekten yoksun kalma tazminatı ile manevi tazminatın tahsili istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosyadaki yazılara, İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 373/4 hükmü uyarınca uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
V. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile İlk Derece Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine, 23.01.2025 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.