"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2154 Esas, 2022/1838 Karar
HÜKÜM : Esastan Reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/126 E., 2019/582 K.
Taraflar arasındaki istirdat (malın iadesi) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ile Sivas 2. Noterliğinin 11.04.2014 tarih ve 6824 yevmiye numaralı 14002052 sayılı Finansal Kiralama Sözleşmesi imzaladıklarını, Sivas 2. Noterliğinin 26.05.2014 tarih ve 9642 yevmiye numaralı Finansal Kiralama Tadil Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye konu edilen 2014 model yeni ve kullanılmamış 34.00.14.6423 plaka sayılı 980h bh tipli txg07152 motor nolu pf800233 şasi nolu ... marka 1 adet lastik tekerlekli yükleyici, 2013 model yeni ve kullanılmamış 34.00.14.6384 plaka sayılı 336d tipli txd01456 motor nolu prf01381 şasi nolu ... marka 1 adet paletli ekskavatörün davalı kiracı şirkete teslim edildiğini, davalı kiracının sözleşmede belirtilen ödeme kurallarına uymadığından Beyoğlu 40. Noterliğinin 09.11.2018 tarih ve 6870 yevmiye numaralı fesih ihtarnamesi ile finansal kiralama sözleşmesinden kaynaklı 09.11.2018 tarihi itibari ile vadesi gelen ödenmesi gereken 74.359,01 TL kira 3.975,26 TL'si kira temerrüdü, 29.206,42 TL sigorta, 3.451,19 TL sigorta temerrüt borcu ve bunun yanında vadesi gelmemiş 455.908,72 TL kira bedeli bulunduğunun ihtar edildiği, Finansal Kiralama Faktoring ve Kiralama Şirketleri Kanunu'nun 31 ve taraflar arasında akdedilen Finansal Kiralama Sözleşmesinin ilgili maddeleri çerçevesinde dökümü yapılan borcun kiracı tarafından ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde bu günden itibaren ödeme tarihine kadar tahakkuk edecek temerrüt faizi ile birlikte ödenmesini, aksi takdirde taraflarca akdedilen finansal kiralama sözleşmesinin işbu ihtarnameleri ile feshedilmiş olacağının ihtar edildiğini, taraflar arasında imzalanan Sivas 2. Noterliğinin 11.04.2014 tarih ve 6824 yevmiye nolu 14002052 sayılı Finansal Kiralama Sözleşmesine konu malların davacıya aynen iadesine, iade mümkün olmadığı taktirde infaz aşamasında icra müdürlüğünce İİK'nın 24.maddesinin uygulanmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın zamanaşımı defi nedeniyle reddini talep ettiklerini, yetkili mahkeme yönü ile de itiraz ettiklerini, davalı şirketin mali açıdan zor duruma düşmesi nedeni ile Sivas 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/392 E. sayılı dava dosyası ile iflasın ertelenmesine ilişkin dava açtıklarını, tedbir kararına rağmen davacı tarafın tedbir kapsamında kalan araçlara ilişkin dava açılmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, bu davanın derdest olan iflasın ertelenmesi davası ile de çeliştiğini, verilen tedbir kararını boşa çıkarmaya ya da işlevsiz bırakmaya ilişkin kötü niyetli bir hamle olduğunu, bu yönüyle hukuki himaye görmesinin mümkün olmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, Finansal Kiralama Sözleşmesi gereğince davacı tarafın sözleşmeye konu malları teslim ederek edimlerini yerine getirdiği, ancak sözleşme edimlerini yerine getiren davacıya, ihtarnameye ve mahkemece alınan tedbir kararına rağmen sözleşme konusu kiralanan mallarla ilgili davalı tarafça 110.882,62 TL kira borcunu ödemediği gibi malların iade ve tesliminin de yapılmadığı anlaşıldığından, 6361 sayılı Kanun'un 31/1 fıkrası gereğince bir yıl içinde sözleşmede yer alan kira bedellerinden üçüncü veya üst üste iki kira bedelinin zamanında ödenmemesi nedeniyle ihtara muhatap olunması halinde feshedilebileceği ayrıca FFK'nın 34. maddesine göre kiralayan tarafından sözleşmenin feshi halinde kiracının malı iade ile yükümlü olduğu, somut olayımızda davalının sözleşme hükümlerine göre malın aynen iadesi ile yükümlü olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne 2014 Model Yeni ve Kulllanılmamış 34.00.14.6423 Plaka sayılı 980h Bh Tipli Txg07152 Motor nolu Pf800233 Şasi nolu Caterpıllar Marka 1 Adet Lastik Tekerlekli Yükleyici, 2013 Model Yeni ve Kullanılmamış 34.00.14.6384 Plaka sayılı 336d Tipli Txd01456 Motor nolu Prf01381 Şasi nolu Caterpıllar Marka 1 Adet Paletli Ekskavatörün'ün aynen davacıya iadesine, iade mümkün olmadığı takdirde infaz aşamasında icra müdürlüğünce İİK 24. maddesinin uygulanmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davalının finansal kira sözleşmelerinden doğan borç taksitlerini ödemeyerek temerrüde düştüğü, davacı tarafından gönderilen "Borçların 60 günlük süre içinde ödenmesi, aksi halde sözleşmelerin feshedilmiş olacağı, kiralanan malların 5 gün içinde teslim edilmesi gerektiği" içerikli noter ihtarnamesinin davalıya tebliğ edildiği, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde davalının bakiye borcunun 110.882,62 TL olduğunun tespit edildiği, iflas erteleme davasının ve tedbirlerinin 'Finansal kiralama konusu malların iadesi ya da sözleşmenin feshi konusunda dava açılmasına ve yürütülmesine" engel olmadığı, davada zamanaşımı durumunun bulunmadığı ve davaya yetkili mahkeme tarafından bakıldığı, tüm bu hususlar gözetildiğinde ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, finansal kiralama sözleşmesi konu malların, davalı tarafça borçların ödenmemesi dolayısıyla iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'nun 31 inci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 19.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.